دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات61
تعداد شماره‌ها2,202
تعداد مقالات17,953
تعداد مشاهده مقاله55,105,633
تعداد دریافت فایل اصل مقاله28,849,593
هاشمی, عبدالرسول, ازکیا, مصطفی, موسوی, سید یعقوب. (1402). فقر شهری به مثابه طرد اجتماعی از بازار کار: راهبردها و پیامدها مطالعه موردی: مهاجران فقیر روستایی شهر تهران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 14(57), 1-50. doi: 10.22054/qjsd.2022.69338.2387
عبدالرسول هاشمی; مصطفی ازکیا; سید یعقوب موسوی. "فقر شهری به مثابه طرد اجتماعی از بازار کار: راهبردها و پیامدها مطالعه موردی: مهاجران فقیر روستایی شهر تهران". سامانه مدیریت نشریات علمی, 14, 57, 1402, 1-50. doi: 10.22054/qjsd.2022.69338.2387
هاشمی, عبدالرسول, ازکیا, مصطفی, موسوی, سید یعقوب. (1402). 'فقر شهری به مثابه طرد اجتماعی از بازار کار: راهبردها و پیامدها مطالعه موردی: مهاجران فقیر روستایی شهر تهران', سامانه مدیریت نشریات علمی, 14(57), pp. 1-50. doi: 10.22054/qjsd.2022.69338.2387
هاشمی, عبدالرسول, ازکیا, مصطفی, موسوی, سید یعقوب. فقر شهری به مثابه طرد اجتماعی از بازار کار: راهبردها و پیامدها مطالعه موردی: مهاجران فقیر روستایی شهر تهران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1402; 14(57): 1-50. doi: 10.22054/qjsd.2022.69338.2387

فقر شهری به مثابه طرد اجتماعی از بازار کار: راهبردها و پیامدها مطالعه موردی: مهاجران فقیر روستایی شهر تهران

برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی
مقاله 1، دوره 14، شماره 57، دی 1402، صفحه 1-50    اصل مقاله (1.09 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qjsd.2022.69338.2387
نویسندگان
عبدالرسول هاشمی* 1؛ مصطفی ازکیا1؛ سید یعقوب موسوی2
1دانشگاه تهران
2دانشیار دانشگاه الزهرا
چکیده
فقر و نابرابری اجتماعی از معضلات عمده شهرهای کشورهای درحال توسعه است که به دنبال شهرنشینی شتابان رخ داده است. هدف از این تحقیق تبیین پدیده فقر شهری در مناطق جنوب و جنوب غرب شهر تهران از خلال یک پژوهش داده محور و کیفی است. بدین منظور از روش تحقیق گرندد تئوری استفاده شد. تکنیک تحقیق شامل مشاهده مستقیم، بررسی اسناد و مدارک و مصاحبه عمیق و نیمه ساختاری است. مشارکت کنندگان در تحقیق شامل سرپرستان خانوارهای فقیر ساکن در مناطق مذکور است. در مجموع تعدا 37 نفر در تحقیق مشارکت کرده اند. روش نمونه گیری به صورت هدفمند و گلوله برفی است که تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت. نتایج تحقیق بر اساس مدل پارادایمی در پنج محور شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها قرار دارد. در این مبحث به راهبردها و پیامدها پرداخته می‌شود. بر اساس نتایج تحقیق طرد از بازار کار به عنوان مقوله مرکزی شناخته شد به گونه ای که پدیده فقر در مناطق مورد مطالعه در شهر تهران بر اساس آن تبیین می شود. نتایج نشان می دهد مهاجران فقیر روستایی به دلیل ضعف سرمایه اقتصادی و انسانی و شرایط نامساعد اقتصادی و اشتغال به روشهایی برای بقا در شهر روی اورده اند که اشتغال غیررسمی و موقتی، اسکان اشتراکی و روشهای درمان جای گزین از جمله راهبردها است.
کلیدواژه‌ها
فقر شهری؛ طرداجتماعی؛ طرد از بازار کار؛ شهر تهران؛ نظریه زمینه ای
مراجع
  • احمدی، حبیب و ایمان، محمدتقی. (1384). «فرهنگ فقر، حاشیه‌نشینی و گرایش به رفتار بزهکارانه در میان جوانان حاشیه‌نشین ده پیاله شیراز»، مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان (علوم انسانی)، دوره 19، شماره 2: 99-118.
  • ازکیا، مصطفی؛ احمدرش، رشید و پارتازیان، کامبیز. (1396)، روش‌های پژوهشی کیفی از نظریه تا عمل، تهران: انتشارات کیهان، چاپ اول.
  • استراوس، انسلم و کربین، جولیت. (1398)، مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای، ترجمه: ابراهیم افشار، تهران: نشر نی، چاپ هشتم.
  • اسماعیلی، رضا و امیدی، مهدی. (1391)، «بررسی تجربه حاشیه‌نشینان از حاشیه‌نشینی (یک مطالعه پدیدارشناسی)» نشریه مطالعات شهری، سال دوم، شماره سوم: 179-208.
  • بختیاری، صادق و خوب‌خواهی، خجسته.‌ (1390)، «اشتغال در بازار کار غیررسمی و عوامل مؤثر بر آن در ایران (1351-1385)»، جستارهای اقتصادی، سال 8، شماره 15: 117-138.
  • پروین، ستار و درویشی فر، علی‌اصغر. (1394)، «خرده‌فرهنگ فقر و آسیب‌های اجتماعی در محلات شهری (مطالعه موردی محله هرندی)» فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 6، شماره 23: 51-89.
  • پروین، ستار؛ مرادی، علیرضا؛ دنیایی، ام‌کلثوم و داودی، مریم. (1397)، «مهاجرت و زباله‌گردی به‌مثابه شیوه نوظهور زیست شهری»، دوفصلنامه مطالعات جمعیتی، دوره 4، شماره 1: 199-228.
  • پیران، پرویز. (1366)، «آلونک نشینی در تهران»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، اسفند 1366، شماره 17: 46-47.
  • پیران، پرویز. (1376)، «تحلیل جامعه‌شناختی از مسکن شهری در ایران: اسکان غیررسمی»، مجله جامعه‌شناسی ایران، شماره 2: 27-47.
  • تودارو، مایکل. (1370)، توسعه اقتصادی در جهان سوم، ترجمه: غلامعلی فرجادی، تهران: سازمان برنامه و بودجه، چاپ پنجم
  • توسلی، غلامعباس. (1375)، جامعه‌شناسی کار و شغل، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی، چاپ اول.
  • جلالیان، حمید و محمدی یگانه، بهروز. (1386)، «تحلیل عوامل جغرافیایی مؤثر در مهاجرت‌های روستایی شهرستان زنجان از سال 1355 تا»1375»، پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 61: 89-
  • جواهری پور، مهرداد. (1394)، «محله‌های فرودست شهری و حق به شهر مورد پژوهی محله خاک سفید شهر تهران»، پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، دوره ‌5‌، شماره ‌2: 163 -182.
  • خبرگزاری تسنیم. (1397) مصاحبه نادر محمد زاده، مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران، به نشانی: https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/03/21/1747516/16
  • حمیدیان، اکرم. (1394)، تبیین پدیده طرد اجتماعی در بین گروه‌های مهاجر شهر اصفهان با تأکید بر نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی، رساله دکتری، رشته جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور.
  • دوسوتو، هرناندو (1386)، راز سرمایه (چرا سرمایه‌داری در غرب موفق می‌شود و در جاهایی دیگر شکست می‌خورد)، ترجمه: فریدون تفضلی، تهران: نشر نی، چاپ سوم.
  • زارع، بیژن. (1389)، تحولات جمعیتی شهر تهران در یک‌صد سال اخیر، معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران: موسسه نشر شهر.
  • زاهدی، محمدجواد؛ دانش، پروانه؛ راد، فیروز و مجرب قوشچی، رضا. (1396)، «طرد اجتماعی در زندگی زنان فقیر شهری (مطالعه موردی زنان فقیر شهری تحت عنوان پوشش کمیته امداد امام خمینی شهرستان ارومیه)»، نشریه زن در توسعه و سیاست، دورة 15، شمارة 3: 291ـ310.
  • سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهران (1398) گزارش ویژه وضعیت حاشیه‌نشینی در استان تهران، به نشانی: https://www.thmporg.ir/news/2772
  • شالچی، سمیه و قلی‌پور، صفیه. (1397)، «طرد اجتماعی زنان در سکونتگاه‌های غیررسمی، (محله اسلام آباد تهران)»، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، سال هفتم، شماره 27: 1-31.
  • غفاری، غلامرضا و امیدی، رضا. (1389)، «چرخش مفهومی و نظری از فقر به سازه مطرودیت اجتماعی»، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 2، شماره 4: 36-66.
  • فتحی، الهام. (1397)، «روند تحولات جمعیت شهر تهران از گذشته تا آینده»، دو ماهنامه تحلیلی- پژوهشی آمار، سال 6، شماره 1: 32-35
  • فلاح صفوی، محمد. (1384)، اتنوگرافی شهری با تکیه‌بر فرهنگ فقر، مطالعه موردی محله هادی آباد شهر قزوین، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مردم‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
  • کاستلز، مانوئل. (1389)، عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ: پایان هزاره، ترجمه: احمد علیقلیان و افشین خاکباز، تهران: طرح نو، چاپ ششم.
  • گیلبرت، آلن و گاگلر، ژوزف. (1375)، شهرها، فقر و توسعه (شهرنشینی در جهان سوم) ترجمه: پرویز کریمی ناصری، تهران: انتشارات اداره کل روابط عمومی و بین‌الملل شهرداری تهران، چاپ اول.
  • صادقی، رسول. (1401)، تحولات جمعیتی شهر تهران در یک قرن اخیر: فرصت‌ها و چالش‌ها، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، به نشانی https://rpc.tehran.ir
  • صادقی، علیرضا. (1395)، زندگی روزمره تهیدستان شهری، رساله دکتری، رشته جامعه‌شناسی، دانشگاه تهران.
  • صادقی، رسول و زنجری، نسیبه. (1396)، «الگوی فضایی نابرابری توسعه در مناطق 22 گانه کلان‌شهر تهران»، فصلنامة رفاه اجتماعی، سال هفدهم، شماره 6: 149-184.
  • مرکز آمار ایران. (1398)، گزارش تحلیلی: بررسی روند تغییرات ساختار و ترکیب جمعیت کشور و آینده آن تا افق 1430 شمسی بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395، تهران: دفتر جمعیت نیروی کار و سرشماری گروه جمعیت و سلامت.
  • مرکز آمار ایران. (1399) درگاه ملی آمار، نشانی: https://www.amar.org.ir
  • موحد، علی و ولی نوری، سامان. (1396)، «تحلیل پویایی فقر شهری در کلان‌شهر تهران 1390 – 1375»، فصلنامه جغرافیا، دوره جدید، سال پانزدهم، شماره 55: 37-50.
  • ناریان، دیپا؛ چمبرز، رابرت؛ شاه، میراک و پتش، پتی. (1390)، صدای فقرا، فریاد برای تغییر (پیامدهای توسعه)، ترجمه: مصطفی ازکیا و جمال رحمتی پور، تهران: شرکت انتشارات کیهان، چاپ اول.
  • نقدی، اسدالله. (1392)، درآمدی بر جامعه‌شناسی شهری، انسان و شهر، همدان: انتشارات فن‌آوران.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 859
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 505


login