تعداد نشریات | 57 |
تعداد شمارهها | 1,864 |
تعداد مقالات | 14,906 |
تعداد مشاهده مقاله | 32,724,826 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,239,786 |
ازدواج، رابطۀ جنسی و عشق در ترازوی اخلاقشناسی کانت | ||
حکمت و فلسفه | ||
مقاله 1، دوره 19، شماره 74، تیر 1402، صفحه 1-22 اصل مقاله (1.21 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/wph.2023.73965.2158 | ||
نویسنده | ||
مهدی اخوان* | ||
دانشیار فلسفه/دانشگاه علامه طباطبایی | ||
چکیده | ||
طرح و برنامۀ فلسفۀ نقدی کانت در اخلاقشناسی پیریزی و پیجوییِ اصول پیشین و ماقبلِ تجربیِ (یا به تعبیر او، مابعدالطّبیعۀ) اخلاق است. با این هدف در بنیادگذاری مابعدالطّبیعۀ اخلاق ارزش اخلاقی را به نحو مطلق فقط شایستۀ ارادۀ نیک میداند؛ ارادهای که با قانون اخلاقی مطلق عقلی و محض متعیّن شده باشد و انگیزۀ عمل به آن ادای وظیفه باشد و نه امر دیگری ازجمله احساس دلسوزی و میل به تحقّق نتیجه و اطاعت از اوامر الاهی. کانت برای قانون اخلاقی فرمولهای گوناگونی را تقریر میکند (قانون کلّی، قانون کلّی طبیعت، انسانیّت، خود آیینی و ملکوتِ غایات). در آثارِ بعد از نقد دوم، کانت این بخشِ انتزاعی را تکمیل و به مسائل انضمامی مرتبط میکند. یکی از مسائلی که کانت به آن میپردازد، رفتار، روابط و میل جنسی است که برآوردن آن را فقط و فقط در قالب ازدواج قانونی مجاز میداند. او ازدواج را نه بر پایۀ دوستی و نه بر مبنای عشق، بلکه متّکی بر میل جنسی و قراردادی بین مرد و زن برای تبادل اندامهای جنسی میداند. این تصویر از ازدواج و رابطۀ جنسی́ مسائل گوناگونی را در فضای اخلاقشناسی کانت مطرح میکند؛ ازجمله اینکه مخالفت کانت با شئشدگی در تعامل بین آدمیان چگونه در برآوردن میل جنسی با ازدواج جمع میشود؟ آیا کانت فرمول انسانیّت خود را در این مورد استثنا میکند یا به نحوی در قالب همان فرمول́ ازدواج را توجیه میکند؟ امتناع مالکیّت آدمی بر بدن خود چگونه با ازدواج که واگذاری این مالکیّت است، جمع میشود؟ مفسّران کانت به این پرسشها با نکاتی که در این مقاله به آن میپردازم، پاسخ میدهند. کانت همداستان با نظریّهپردازان قانون طبیعی در اخلاقشناسی (همچون توماس آکوئینی) معتقد است که رابطۀ جنسیِ شخص متأهّل آشکارا فاقد هرگونه فضیلتی است، مگر اینکه با انگیزۀ تولیدِمثل انجام شود. مخالفت کانت با برخی روابط جنسی و/یا رفتارهای جنسی (همچون خود ارضایی، رابطۀ جنسی با حیوانات و همجنسان) را در همین زمینه میتوان فهم کرد. درنهایت، در این مقاله از جایگاه عشق در اخلاقشناسی کانت بحث میشود و این پرسش طرح میشود که آیا ما وظیفهای در باب عشق ورزیدن به دیگران داریم؟ | ||
کلیدواژهها | ||
اخلاقشناسی کانت؛ میل جنسی؛ رابطۀ جنسی؛ ازدواج؛ فرمول انسانیّت؛ ارادۀ نیک؛ شئ شدگی | ||
مراجع | ||
بِیِر، اَنِت. (1390). «عشقهای مخاطرهآمیز»، در: دربارۀ عشق؛ مقالاتی از مارتا نوسبام و دیگران. گردآورده و ترجمۀ آرش نراقی. چاپِ اول، تهران: نی، صص 199-232.
جانسون، رابرت. (1395)، فلسفۀ اخلاق کانت، ترجمۀ مهدی اخوان، دانشنامۀ فلسفۀ استنفورد، جلدِ 63، چاپ اوّل، تهران: انتشارات ققنوس.
راسل، برتراند. (1387). زناشویی و اخلاق. ترجمۀ ابراهیم یونسی. نشر اندیشه. نشر الکترونیکی.
فروم، اریک. (1380). هنر عشق ورزیدن. ترجمۀ پوری سلطانی، چاپ بیستم، تهران: مروارید.
سالیوان، راجر. (1389). اخلاق در فلسفۀ کانت، ترجمۀ عزتالله فولادوند. چاپ دوم، تهران: طرح نو.
کانت، ایمانوئل. (1388). درسهای فلسفۀ اخلاق. ترجمۀ منوچهر صانعی درهبیدی. چاپ دوم، ویراست جدید، تهران: قصیدهسرا.
ــــــــــــــــــ . (1393). فلسفۀ فضیلت. ترجمۀ منوچهر صانعی درهبیدی، چاپ چهارم، تهران: قصیدهسرا.
ــــــــــــــــــ . (1397). انسانشناسی از دیدگاه عملی. ترجمۀ عقیل فولادی. چاپِ اول، تهران: نگاه معاصر.
ــــــــــــــــــ . (1401). پایهگذاری برای مابعدالطّبیعۀ اخلاق (با اصلاحات و اضافات). ترجمۀ و تعلیقات: احمدِ احمدی ویرایش، مقدّمه و شرح: سید محمدرضا حسینی بهشتی، چاپِ دوم، تهران: انتشارات سمت.
گایر، پل. (1396). راهنمای خواندن بنیادگذاری مابعدالطّبیعۀ اخلاق، ترجمۀ سیّد علی تقوینسب، چاپ اوّل، تهران: انتشارات ترجمان.
نهاماس، الکساندر. (1400). فلسفۀ دوستی. ترجمۀ آیدین رشیدی. چاپ سوم، تهران: گمان.
Altman, Matthew C.. (2010). “Kant on Sex and Marriage: The Implications for the Same-Sex Marriage Debate”, Kant-Studien 101(3): 309–330.
Brake, Elizabeth. (2021). “Marriage and Domestic Partnership”, in: The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.), URL=< https://plato.stanford.edu/entries/marriage/.
Crookston, Emily. (2014). “Love and Marriage?”, Journal of Moral Philosophy, 11(4): pp. 267–289.
Ihinger-Tallman, Marilian & Levinson. (2003). “Definition of Marriage”, in: Ponzetti James J., International Encyclopedia of Marriage and Family, Volume 3: 1094-1098, Macmillan Reference USA.
Papadaki, Lina. (2010). “Kantian Marriage and Beyond: Why It Is Worth Thinking About Kant on Marriage”, Hypatia, 25 (2): pp. 276–294.
Rinne ,Pärttyli (2018). Kant on Love, First impression, Berlin/Boston: De Gruyter.
Shrage, Laurie. (2016). “Polygamy, Privacy, and Equality”, in: After Marriage: Rethinking Marital Relationships, E. Brake (ed.), New York: Oxford University Press, pp. 160–179.
Weaver, Bryan R. and Woollard, Fiona. (2008). “Marriage and the Norm of Monogamy”, The Monist, vol. 91, nos. 3 & 4, pp. 506-522.
Wood, Allen, (2008). Kantian Ethics, First Impression, Cambridge University Press.
Biblography
Beyer, Annette. (2011). "Dangerous Loves", in: About Love; Articles by Martha Nussbaum & etc. Compiled and Translated by Arash Naraghi. 1th Ed, Tehran: Nashr-e Ney, Pp. 199-232. [In Persian].
Johnson, Robert. (2016), “Kant's Moral Philosophy”, Translated by Mehdi Akhwan, Stanford Encyclopedia of Philosophy, Vol. 63. 1th Ed, Tehran: Entesharat-e Ghoghnoos. [In Persian].
Guyer, Paul. (2016). Reading Guide for the Metaphysical Foundation of Ethics, Translated by Seyyed Ali Taghavi-Nasab, 1th Ed Tehran: Entesharat-e Tarjoman. [In Persian].
Fromm, Eric. (2001). the Art of Loving. Translated by Pouri Soltani. 20th Ed, Tehran: Morvarid. [In Persian].
Kant, Immanuel. (2009). Moral Philosophy Lessons. Translated by Manouchehr Sanei Darrehbidi. New edition. 2th Ed, Tehran: Ghasidehsara. [In Persian].
---------------------. (2013). the Philosophy of Virtue. Translated by Manouchehr Sanei Darrehbidi, 4th Ed, Tehran: Ghasidehsara. [In Persian].
---------------------. (2017). Anthropology from a Practical Perspective. Translated by Aghil Fouladi. 1th Ed, Tehran: Negah-e Mo'aser. [In Persian].
---------------------. (2022). Foundation for the Metaphysics of Ethics (with Corrections and Additions). Translation and Annotations: Ahmad Ahmadi. Editing, introduction and Description: Seyyed Mohammad Reza Hosseini Beheshti, 2th Ed, Tehran: Entesharat-e Samt. [In Persian].
Nahamas, Alexander. (2021). the Philosophy of Friendship. Translated by Aydin Rashidi. 3th Ed, Tehran: Goman. [In Persian].
Russell, Bertrand. (2008). Marriage and Morality. Translated by Ebrahim Electronic Publishing. Yunesi. Entesharat-e Andisheh. [In Persian].
Sullivan, Roger. (2010). Ethics in Kant's Philosophy. Translated by Ezzatullah Fouladvand. 2th Ed, Tehran: Tarh-e Now. [In Persian].*
. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 43 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 71 |