دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات61
تعداد شماره‌ها2,211
تعداد مقالات17,984
تعداد مشاهده مقاله55,236,512
تعداد دریافت فایل اصل مقاله28,908,137
محمدخانی, عباس. (1402). پژوهشی تازه پیرامون موانع اجرای قصاص. سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(43), 135-153. doi: 10.22054/jclr.2023.68660.2493
عباس محمدخانی. "پژوهشی تازه پیرامون موانع اجرای قصاص". سامانه مدیریت نشریات علمی, 11, 43, 1402, 135-153. doi: 10.22054/jclr.2023.68660.2493
محمدخانی, عباس. (1402). 'پژوهشی تازه پیرامون موانع اجرای قصاص', سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(43), pp. 135-153. doi: 10.22054/jclr.2023.68660.2493
محمدخانی, عباس. پژوهشی تازه پیرامون موانع اجرای قصاص. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1402; 11(43): 135-153. doi: 10.22054/jclr.2023.68660.2493

پژوهشی تازه پیرامون موانع اجرای قصاص

فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
مقاله 5، دوره 11، شماره 43، تیر 1402، صفحه 135-153    اصل مقاله (877.23 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jclr.2023.68660.2493
نویسنده
عباس محمدخانی*
استادیار، گروه حقوق، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
چکیده
قصاص به دلیل ماهیّت منحصر به فردی که دارد، دارای موجبات و موانعی است که آن را از کیفرهای دیگر متمایز می‌‌سازد. مقاله‌‌ی حاضر که با روش تحلیلی توصیفی نوشته شده است، در مقام تبیین موانع اجرای قصاص و کاربرد عملیِ آنها و نیز تفکیک این موانع از موانع ثبوت قصاص و موجبات سقوط آن است. بر اساس این تحقیق، موانع اجرای قصاص در حقوق کیفری ایران دو دسته ‌‌اند. دسته‌‌ی اوّل موانعی هستند که اجرای قصاص را برای همیشه و یا برای مدّتی نامعلوم به تأخیر می‌‌اندازند که در این حالت، صاحب حق می‌‌تواند مطالبه‌‌ی دیه کند و اگر شرایط اجرای قصاص فراهم شود، با اعاده‌‌ی دیه، قصاص را اجرا کند. امّا دسته‌‌ی دوّم موانعی هستند که اجرای قصاص را به تأخیر می‌‌اندازند که در این حالت، صاحب حق قصاص مجاز به مطالبه‌‌ی دیه نیست و در صورت رفع مانع، قصاص اجرا خواهد شد که از جمله‌‌ی این موانع می‌‌توان به حاملگیِ جانی و نیز بیماری موقّت وی اشاره نمود. نتیجه‌‌ی اصلی تحقیق حاضر این است که مطابق مادّه‌‌ی 450 قانون مجازات اسلامی، باید بین مواردی که قصاص در آنها جایز نیست و مواردی که قصاص امکان ندارد تفاوت قائل شد و لذا مواردی مانند مرگ جانی، فرار او و نیز از بین رفتن محل قصاصِ عضو و نیز مواردی مانند ارتکاب جنایت توسّط یکی از دوقلوهای به هم‌‌چسپیده، نه از جمله‌‌ی موجبات سقوط قصاص بلکه از زمره‌‌ی موانع اجرای قصاص هستند و لذا در صورت فراهم شدنِ امکان اجرای قصاص، صاحب حق می‌‌تواند حق خود را اعمال نماید؛ برخلاف موجبات سقوط قصاص که قصاص را برای همیشه از بین خواهند برد.
کلیدواژه‌ها
قصاص؛ موانع ثبوت؛ موجبات سقوط؛ موانع اجرا؛ دیه
مراجع
فارسی

  1. اشتهاردی، علی‌‌پناه، مجموعه فتاوی ابن جنید، قم، موسسه النشر الاسلامی
  2. بروجردی، عبدالرحیم، مجموعه فتاوی ابن ابی‌‌عقیل، قم، نشر اخلاص، بی‌‌تا.
  3. پوربافرانی، حسن، جرایم علیه اشخاص، چاپ دوم، تهران، انتشارات جنگل، 1392.
  4. خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، ج 2، الطبعه الثانیه، نجف، دارالکتب العلمیه، 1390.
  5. خویی، ابوالقاسم، مبانی تکمله المنهاج، ج 2، الطبعه الثانیه، قم، المطبعه العلمیه، 1396.
  6. الراغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دمشق، دارالقلم، 1412.
  7. زراعت، عباس، جرایم علیه اشخاص، چاپ سوم، تهران، انتشارات جنگل، 1394.
  8. صادقی، محمد هادی، جرایم علیه اشخاص، چ بیستم، تهران، انتشارات میزان، 1393.
  9. شهید ثانی، شرح اللمعه، ج 10، تحقیق از سید محمد کلانتر، بی‌‌جا، بی‌‌نا، بی‌‌تا.
  10. شهید ثانی، مسالک الافهام، ج 15، قم، موسسه معارف الاسلامیه، 1416.
  11. علامه حلی، قواعد الاحکام، ج 3، قم، موسسه النشر الاسلامی، 1413.
  12. محقق حلی، شرایع الاسلام، ج 4، تحقیق از سید صادق شیرازی، چاپ دوم، تهران، انتشارات استقلال، 1409.
  13. مرادی، حسن، جرایم علیه اشخاص، تهران، انتشارات میزان، 1396.
  14. میرحسینی، سید حسن، سقوط قصاص، چاپ دوم، تهران، انتشارات میزان، 1387.
  15. میرمحمد صادقی، حسین، جرایم علیه اشخاص، چاپ بیست و نهم، تهران، انتشارات میزان، 1399.
  16. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج 42، تحقیق شیخ محمود قوچانی، الطبعه الثالثه، بی‌جا، المکتبه الاسلامیه، 1367.
 

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,087
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 566


login