ثبات و تغیّر در معاصی و جرائم شرعی از منظر قرآن کریم

تک فلاح, یاسر; مومنی, سید محمد حسن; امیری, سیدمحمدعلی

doi:10.22054/rjqk.2024.72346.2767

فهرست نشریات

اخذ رتبه توسط نشریه پژوهش‌های رهبری آموزش از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

اخذ رتبه «الف» توسط نشریه پژوهشنامه معارف قرآنی از وزرات علوم، تحقیقات و فناوری

نشست مشورتی مسئولان مجلات علمی دانشگاه علامه‌طباطبائی

نتایج ارزیابی علمی نشریات دانشگاه علامه طباطبائی در سال ۱۴۰۱; 19عنوان موفق به دریافت رتبه الف شدند.

تعداد نشریات	57
تعداد شماره‌ها	1,934
تعداد مقالات	15,385
تعداد مشاهده مقاله	36,424,446
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	21,926,548

	ثبات و تغیّر در معاصی و جرائم شرعی از منظر قرآن کریم
پژوهشنامه معارف قرآنی
مقاله 4، دوره 14، شماره 55، دی 1402، صفحه 7-122 اصل مقاله (1.07 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2024.72346.2767
نویسندگان
یاسر تک فلاح^* ¹؛ سید محمد حسن مومنی¹؛ سیدمحمدعلی امیری²
¹استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
²دانش‌آموخته سطح چهار حوزۀ علمیۀ قم، قم، ایران
چکیده
از نگاه قرآن کریم و روایات، نسبت به رفتارهای گوناگون بشری احکامی انشا گردیده که برخی از آنها الزام آور است و انجام آن رفتارها خواه از جنس فعل و خواه ترک فعل، به دلیل نقض و مخالفت با احکام الزامی مستوجب عقوبت و مجازاتهایی گردیده است. ارتکاب رفتارهای مزبور که مخالفت و نقض احکام شرعی است در ادبیات دینی با عنوان گناه، معصیت و جرم دینی شناخته می‎شوند و هر گاه در قانون جرم انگاری شوند از منظر قانونی نیز جرم به حساب می‎آیند. یکی از مسائل مهم بررسی ثبات و تغییر پذیری معاصی شرعی، اعم از بخش جرم انگاری شده و غیر آن است. این پژوهش در صدد آن است که جرائم شرعی را از جهت ثبات و تغییر و ادلّه آن با روش توصیفی-تحلیلی مورد کنکاش و واکاوی قرار دهد. جرائم و گناهانی که اولاً با فطرت اولیه و مصالح انسان منافات داشته باشد و موجب ضرر و فساد و افساد در حیات دنیوی و اخروی وی گردد و ثانیاً به حکم اولی جرم شناخته شده باشند، همگی ثابتند و دچار تغییر و دگرگونی نمیشوند. در مقابل، آن دسته از معاصی که به نیازهای تغییرپذیر انسان مربوط باشد و عادتها و آداب و رسوم و عوامل دیگر در آن موثر باشد، جزء جرائم متغیر و غیر ثابت قرار میگیرند.
کلیدواژه‌ها
"تغیّر"؛ "ثبات"؛ "جرم"؛ "عنوان اولی"؛ "عنوان ثانوی"

مراجع
منابع قرآن کریم. شریفالرضی، محمدبن حسین. (1379). نهج البلاغه (ترجمه دشتی). چاپ اول. قم: مشهور. _________________. (1414). نهج البلاغه (للصبحی صالح). چاپ اول. قم: هجرت. آملی، میرزا محمدتقی. (1380). مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی. چاپ اول. تهران: مولف. ابن ابیالحدید، عبدالحمید بن هبة الله. (1404). شرح نهج البلاغة لابن ابی الحدید. چاپ اول. قم: مکتبه آیتالله المرعشی النجفی. ابن ابیحاتم، عبدالرحمن بن محمد. (1419). تفسیر القرآن العظیم. چاپ سوم. ریاض: مکتبة نزار مصطفی الباز. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر. (1419). تفسیر القرآن العظیم. چاپ اول. بیروت: دارالکتب العلمیة. ابن منظور، محمدبن مکرم. (1414). لسان العرب. چاپ سوم. بیروت: دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع-دار صادر. بحرانی، یوسف بن احمد. (1405). الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره. چاپ اول. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. بیضاوی، عبدالله بن عمر. (1418). انوار التنزیل و اسرار التأویل. چاپ اول. بیروت: دار احیاء التراث العربی. جوادی آملی، عبدالله. (1392). تفسیر موضوعی قرآن کریم. چاپ هفتم. قم: نشر اسراء. جناتی، محمدابراهیم. (1372). «نقش زمان و مکان در اجتهاد». مجله کیهان اندیشه. مهر و آبان. ش50. حسن، عباس. (بیتا). النحو الوافی. چاپ سوم. مصر: دارالمعارف. حسینی زبیدی، سیدمرتضی. (1414). تاج العروس من جواهر القاموس. چاپ اول. بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع. حلی، حسن بن یوسف. (1412). منتهی المطلب فی تحقیق المذهب. مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه. حمیری، نشوان بن سعید. (1420). شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم. چاپ اول. بیروت: دارالفکر المعاصر. خمینی، سیدروح الله. (1415). المکاسب المحرمه. چاپ اول. قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. رضائی، محمدعلی. (1375). «دیدگاهها درباره تاثیر عنصر زمان و مکان بر اجتهاد». مجله حضور. بهار. ش15. زحیلی، وهبة. (1411). التفسیر المنیر فی العقیده و الشریعة و المنهج. چاپ دوم. دمشق: دارالفکر. صدر، سیدمحمدباقر. (1417). اقتصادنا. چاپ اول. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. شعبه خراسان. طباطبائی، محمدحسین. (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. چاپ دوم. بیروت: موسسة الاعلمی للمطبوعات. طبرسی، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. چاپ سوم. تهران: ناصر خسرو. طریحی. فخرالدین. (1416). مجمع البحرین. چاپ سوم. تهران: کتابفروشی مرتضوی. طوسی. محمدبن حسن. (1414). الامالی. چاپ اول. قم: دارالثقافة. طوسی، محمدبن حسن. (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن. چاپ اول. بیروت: دار احیاء تراث العربی. طیّب. عبدالحسین. (1369). اطیب البیان فی تفسیر القرآن. چاپ دوم. تهران. نشر اسلام. عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی. (1413). مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام. چاپ اول. قم: موسسه معارف اسلامی. فیومی. احمدبن محمد مقری. (بی تا). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. چاپ اول. قم: منشورات دار الرضی. قرشی، سیدعلی اکبر. (1412). قاموس قرآن. چاپ ششم. تهران: دارالکتب الاسلامیه. کاشفالغطاء، جعفربن خضر. (1422). کشف الغطاء عن مبهمات الشریعه الغراء. چاپ اول. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیة قم. کلینی، محمدبن یعقوب. (1369. اصول الکافی(ترجمه مصطفوی). چاپ اول. تهران: کتابفروشی علمیة اسلامیه. _____________. (1429). الکافی. چاپ اول. قم: دارالحدیث. مازندرانی، محمدصالح بن احمد. (1382). شرح الکافی-الاصول و الروضة. چاپ اول. تهران: المکتبة الاسلامیة. ماوردی، ابوالحسن علی بن محمد . (1414). الاحکام السلطانیه. بیروت: دارالفکر. مجلسی، محمدباقر. (1403). بحار الانوار الجامعه لدرر الاخبار. چاپ دوم. بیروت: دار احیاء التراث العربی. مصطفوی، حسن. (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. مطهری، مرتضی. (1420). مجموعه آثار استاد شهید مطهری. چاپ نهم. تهران: قم: صدرا. مغنیه، محمدجواد. (1424). التفسیر الکاشف. چاپ اول. قم: داراکتاب الاسلامی. مکارم شیرازی، ناصر. (1371). تفسیر نمونه. چاپ دهم. تهران: دارالکتب الاسلامیه. منفرد، اکبر. (1396). جایگاه یافتههای جرمشناسی در آموزههای دینی. چاپ اول. تهران: میراث فرهیختگان. نائینی، میرزا محمدحسین. (1424). تنبیه الامّة و تنزیه المله. چاپ اول. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
آمار تعداد مشاهده مقاله: 233 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 100

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

آمار

ثبات و تغیّر در معاصی و جرائم شرعی از منظر قرآن کریم

منابع