| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,213 |
| تعداد مقالات | 17,989 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,291,623 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,920,043 |
الگوهای عدالت در برنامههای پنج ساله توسعه (1368-1400) | ||
| پژوهش های راهبردی سیاست | ||
| دوره 13، شماره 50 - شماره پیاپی 80، آبان 1403، صفحه 301-339 اصل مقاله (1.02 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qpss.2024.76266.3324 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد ربیع زاده* 1؛ حشمت اله فلاحت پیشه2 | ||
| 1دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| توسعه در ایران، قبل و بعد از انقلاب اسلامی در قالب برنامه های هفت و پنجساله دنبال شده است. به منظور استخراج الگوهای نظری سیاستگذاری در حوزه عدالت، این برنامه ها بهعنوان اسنادی مهم و بالادستی تلقی می شوند. این پژوهش به بررسی الگوهای مفهومبندی شده عدالت در برنامه های پنجساله توسعه بعد از انقلاب اسلامی پرداخته است. پرسش اصلی پژوهش این است: عدالت در برنامه های پنج ساله توسعه در چه الگوهایی مفهوم بندی شده است؟ پرسش فرعی این است: عدالت در هر یک از برنامه های پنج ساله در چه الگوهایی مفهومبندی شده است؟ داده های پژوهش به صورت کتابخانه ای – اسنادی جمع آوری گردیده است. جامعه آماری پژوهش، متن برنامه های اول تا ششم توسعه است. برای تجزیه و تحلیل نیز از آمار توصیفی استفاده و با روش تحلیل محتوا به پرسشهای اصلی و فرعی پاسخ داده شده است. نتایج بهدست آمده نشان داد که کلیت برنامه های پنجساله توسعه بر اساس یک الگو خاص و مشخص از توسعه و عدالت طراحی و تدوین نشده اند و با اولویت حفظ هویت سیاسی و ایدئولوژیکی نظام، بنابر مقتضیات زمانی از الگوهای رایج در دنیا بهویژه الگوهای توسعه انسانی، بازار آزاد و نیازهای اساسی بهره برداری و با گذشت زمان و با نزدیک شدن به برنامه ششم تلاش شده است الگوهای بومی مفهومبندی و نهادینه شوند که نمونه بارز آن الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| الگوهای عدالت؛ برنامه های پنج ساله توسعه؛ بازار آزاد؛ توسعه انسانی؛ نیازهای اساسی | ||
| مراجع | ||
|
- ابراهیم بای سلامی، غلام حیدر، ( 1388)، «بررسی الگوهای نظری سیاستها و برنامههای توسعه ایرانی در آستانه تدوین برنامه پنجم توسعه»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، خرداد و تیر، دوره بیست و سوم، شماره 29، (پیاپی 262) . - احمدی امویی، بهمن، (1385)، اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی، چاپ سوم، تهران: گام نو. - بستان، حسین و همکاران، (1400)، «بررسی عدالت در پیشنویس سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، با تاکید بر عدالت اجتماعی»، دو فصلنامه مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه، شهریور، دوره 5، شماره 9. https://doi.org/10.22081/SCS.2021.72509. - پیله فروش، میثم، (1397)، نظریههای عدالت اقتصادی، چاپ اول، مشهد: حوزه علیمه خراسان. - توتونچیان، ایرج و عیوضلو، حسین، (1379 )، «کاربرد نظریه عدالت اقتصادی در نظام اسلامی توزیع ثروت و درآمد»، مجله تحقیقات اقتصادی، مهرماه، دوره 35، شماره 57. - خاندوزی، سید احسان، (1390)، «بازخوانی و نقد نظریههای عدالت اقتصادی در قرن بیستم»، فصلنامه مجلس و راهبرد، زمستان، سال هیجدم، شماره 68 . - رجایی، سید محمد کاظم و معلمی، سید مهدی، (1390)، درآمدی بر مفهوم عدالت اقتصادی، چاپ اول، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. - رضایی، محمد حسین، (۱۳۹۱)، «مطالعه عدالت اجتماعی در برنامههای توسعه از نگاهی نو»، دوفصلنامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی، پاییز و زمستان، سال ۲۰، شماره ۲. - زاهدی، محمد جواد و نوایی لواسانی، محمود، (1395)، «ارزیابی برنامههای توسعه جمهوری اسلامی ایران از منظر بازنمایی و کاربست نظریههای رفاه و عدالت اجتماعی (با تاکید بر برنامه پنجم توسعه)»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره ۵، شماره ۱. https://doi.org/ 10. 22059/JISR.2016. 58376. - سن آمارتیا، کومار، (1391)، توسعه به مثابه آزادی، ترجمه محمد سعید نوری نائینی، تهران: نشر نی. - سندل، مایکل، (1398)، اخلاق در سیاست، ترجمه افشین خاکباز، چاپ دوم، تهران: فرهنگ نشر نو. - سندل، مایکل، (1400)، عدالت چه باید کرد؟، ترجمه افشین خاکباز، چاپ ششم، تهران: فرهنگ نشر نو. 1401 - عبدلی، ناهید، (1401)، «طراحی الگوی توسعه اقتصادی – اجتماعی ایران با رهیافت فراترکیب»، حکمرانی و توسعه، انجمن علمی مدیریت دولتی ایران و دانشگاه سیستان و بلوچستان، تیرماه، دوره 2، شماره 2، https://doi.org/ 10. 22111/JIPAA.2023.360595. 1076. - فوزی، یحیی و فیروزی، آیت الله، (1399)، «چالشها و راهبردهای تحقق عدالت اجتماعی بر اساس روش تحلیل لایههای علتها»، جستارهای سیاسی معاصر، شهریور، دوره 11، شماره 2. https://doi.org /10. 30465/CPS.2020. 32295. 2551. - کریپندورف، کلوس، (1398)، تحلیل محتوا، مبانی روششناسی، ترجمه هوشنگ نایبی، چاپ داوزدهم، تهران: نشر نی. - مجیدی، حسن و فرهادی، روح الله، (1395)، «تبیین نسبت اخلاق و سیاست در برنامههای توسعه جمهوری اسلامی»، فصلنامه علمی و پژوهشی رهیافت انقلاب اسلامی،آذر ماه، دوره 10، شماره 36 . - مولاینیتن، سندهیل و شفیر، الدار، (1402)، فقر احمق میکند، ترجمه سید امیرحسین میر ابوطالبی، تهران: ترجمان علوم انسانی. - موحد، محمد علی، (1400)، در هوای حق و عدالت از حقوق طبیعی تا حقوق بشر، چاپ ششم، تهران: نشر کارنامه. - موسوی، سیدرضا، (1393)، «حسادت و سیاست؛ نوزیک در برابر رالز»، فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست، فروردین، دوره 3، شماره 8. - نعمتی، محمد و همکاران، (1392)، مجموعه مقالات عدالت اقتصادی ، چاپ اول، تهران: دانشگاه امام صادق (ع) و مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. - نوسبام کریون، مارتا و سن، آمارتیا مارتا، (1401)، کیفیت زندگی، ترجمه حسن فشارکی، چاپ چهارم، شیرازه. - نیلی، مسعود و همکاران، (1394)، اقتصاد و عدالت اجتماعی، چاپ چهارم، تهران: نشر نی. - واعظی، احمد، (1388)، نقد و بررسی نظریههای عدالت، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. - هزاوهای، سید مرتضی، (1385)، «تاثیرپذیری سیاستهای توسعه در ایران از الگوهای مسلط غربی»، دانش سیاسی، پاییز و زمستان، دوره 2، شماره 4 . - هوشمند، حسین، (1400) ، «اخلاق و عدالت اجتماعی، گفتگو با حسین هوشمند»، پرسش دوره جدید، خرداد، شماره ۶. - هوشمند، حسین، (1399)، «حقوق بشر، دین و نظام سلسلهمراتبی مقبول: تحلیلی بر نظریه جان رالز»، دوفصلنامه حقوق بشر، بهار و تابستان، دوره 15، شماره 1، شماره پیاپی 29. https://doi.org/10.22096/hr.2020.102323.1089. - یوسفی نژاد، علی و عزتی، مرتضی، (1395)، «تحلیل محتوای برنامههای توسعه جمهوری اسلامی ایران (برنامه سوم و چهارم) بر مبنای نظریه توسعهای استخراج شده از دیدگاه امام خمینی»، اقتصاد و بانکداری اسلامی، زمستان، دوره 5، شماره 17. References- Barry, Brian, (1989), Theories of Justice, University of California Press, California: Berkeley and Los Angeles. - Daniel M. Hausman & Michael S. M c Pherson, (1993), “Takillg Ethics Seriollsy: Economics and Contemporary Moral Philosophy”, Journal of Economic Literature, Published by: American Economic Association, Vol. 31, No. 2 (Jun., 1993), pp. 671-731.
- Nussbaum, Martha, (1994), The Theapy of Desire, USA: Princeton University Press. - Plato, (1992), Republic, Indianapolis: Hackett Publishing Company, Inc, First Edition. - Rawls, John, (2000), A Theory of Justice, Harvard University Press, Third Printing. - Rostow, W. W, (1960), The Stages of Economic Growth: A Non-communist Manifesto, Cambridge University Press, Cambrigdge, New York Port Chester Melbourne Sydney. - Sandel J. Michael, (1998), Liberalism and the Limits of Justice, Cambridge, UK: Cambridge Press. - Sandel, J. Michael, (2006), Public Phiosophy: Essay on Morality in Politics, USA: Harvard University Press. - Sen, A.K, (1990), Justice: Means Versus Freedoms, Philosophy & Public Affairs, Vol. 19, No. 2, pp. 111-121, Published by Wile: Hoboken, New Jersey, United States. - Sen, Amartya, Anand, Sudhir, (1994), Hummman Development Index, Methhodology and Measurement, Occational Paper, Vol. 12, pp. 1-19, United Nations, New York. - Sen, A. K, (1999), Development and Freedom, Oxford: Oxford University Press. - Sen, Amarya, (2000), Social justice and the Distribution of Income, Handbook of Income Distribution, Vol. 1, Ch. 1. -Sen, Amartya, (2009), A Theory of Justice, Harvard University Press and Allen Lane. - Walzer, Michael, (1983), Complex Equality, In Michael Walzer (ed.) Spheres of Justice: A Defense of Pluralism and Equality, ChapterI, New York: Basic Books, 3-30,4-323. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 11,046 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,266 |
||