| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,213 |
| تعداد مقالات | 18,008 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,470,128 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,953,142 |
تحلیلی بر قالبهای ذخیرهسازی منابع در مجموعههای دیجیتال (موردمطالعه: کتابخانههای ملی) | ||
| فصلنامه بازیابی دانش و نظامهای معنایی | ||
| مقاله 6، دوره 12، شماره 42، فروردین 1404، صفحه 151-182 اصل مقاله (1.83 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jks.2022.66680.1491 | ||
| نویسندگان | ||
| یعقوب نوروزی* 1؛ نیره جعفری فر2؛ ریحانه داود آبادی3 | ||
| 1استاد، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| 2کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی قم، قم، ایران | ||
| 3کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقاله حاضر میزان استفاده از انواع قالبهای استاندارد ذخیرهسازی منابع تصویری، متنی، چندرسانهای و صوتی را در مجموعههای دیجیتال 20 کتابخانه ملی برگزیده جهان مطابق شاخصهای تعیینشده در مقاله مشخص کرد. پژوهش از نوع کاربردی بود و به روش پیمایشی- تحلیلی صورت گرفت. ابزار گردآوری دادهها از نوع پرسشنامه محقق ساخته بود. برای تجزیهوتحلیل دادهها، از انواع فنون آماری توصیفی نظیر توزیع فراوانی و درصد فراوانی به همراه آزمون مربعکا استفاده شد. یافتههای حاصل نشان داد منابع تصویری در تمامی مجموعههای موردمطالعه کاربرد داشتند و اشیای فرهنگی با سهم 41% کمتر مورد اقبال قرار گرفتهاند، برای منابع تصویری تیف (94%)؛ منابع متنی اچ.تی.ام.ال. و ایکس.ام.ال. (75%)؛ منابع صوتی دبلیو.اِی.وی. (65%) و منابع چندرسانهای اِی.وی.آی. (65%) متداولترین بودند. سوئیس بیشترین تنوع را در استفاده از انواع استانداردها داشت. همچنین در بین جامعه پژوهش ایران، انگلیس، امریکا، اسکاتلند، قطر، هلند، فرانسه و اسپانیا بیشترین تنوع را در ذخیرهسازی انواع منابع دیجیتالی داشتند. جامعه آماری در استفاده از قالبهای استاندارد برای انواع منابع تصویری، متنی و چندرسانهای با یکدیگر وحدت رویه داشته و الگوی مشابهی را در انتخاب قالب ذخیرهسازی رعایت کردند. جامعه پژوهش کمترین میزان تنوع استفاده را در بخش قالب ذخیرهسازی منابع چندرسانهای داشت. نتایج پژوهش تأکید بر استفاده از ایپاب به خاطر آسانی مطالعه کتاب بر روی کتابخوان الکترونیک، جی.پی.3 جهت افزایش قابلیت کاربری نسخه موبایلی کتابخانه دیجیتالی، دبلیو.اِی.آر.سی. بهعنوان قالب مخصوص بایگانی وب، جهت حفاظت طولانیمدت از محتوای دیجیتال کتابخانههای ملی داشت، چراکه این سه قالب کمترین میزان استفاده را در جامعه آماری داشتند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| کتابخانه دیجیتالی؛ حفاظت دیجیتال؛ قالب اطلاعاتی؛ مجموعه دیجیتال؛ استانداردهای کتابخانهای | ||
| مراجع | ||
|
آقابابایی، وحیده. (1392). بررسی فرایند دیجیتالسازی نسخ خطی در کتابخانههای شهر قم ]پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه قم[.
غلامحسین زاده، زهره.(1385). ارزیابی میزان بهرهگیری از فناوری اطلاعات در ذخیره و بازیابی نسخ خطی در کتابخانههای ایران. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 17(4)، 13-28.
حکیم زاده، ریحانه و فهیمیفر، سپیده. (1396). بررسی سیاستهای رقمیسازی اسناد آرشیوی: ارائه سیاهه پیشنهادی برای رقمیسازی اسناد در مراکز آرشیوی ایران. کتابداری و اطلاعرسانی، 20(4)، 1-29.
ماهرالنقش، بابک.(1385). بررسی روشهای توسعه منابع اطلاعاتی الکترونیکی در کتابخانههای دیجیتالی شهر تهران. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 17(2)، 85-96.
نوروزی، یعقوب، غلامی، طاهره و جعفریفر، نیره. (1396). وضعیت کتابخانههای دیجیتالی ایران بعد از گذشت یک دهه چگونه است؟. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 28(4)،147-170.
نوروزی، یعقوب، غلامی، طاهره و جعفریفر، نیره. (1396). کتابخانههای دیجیتالی ایران. تهران: خانه کتاب.
نوروزی، یعقوب و جعفری فر، نیره. (1397). بهکارگیری استانداردها (موردمطالعه: کتابخانههای دیجیتالی ایران). پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، ۳۴ (۲)، ۶۷۱-۶۹۶.
رادفر، حمیدرضا. (1390). بررسی مجموعهسازی در کتابخانههای دیجیتالی ایران و ارائه الگوی پیشنهادی ]رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات[.
رضایی شریفآبادی، سعید، تاجداران، منصور و رسولی جامبری، زهره. (1390). ارائۀ الگوی پیشنهادی برای مدیریت عکسهای رقمی معاونت اسنادِ سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (آرشیو ملی ایران)، بر مبنای الگوی مرجع نظام اطلاعاتی آرشیوی باز (اُ.اِی.آی.اِس.). گنجینۀ اسناد، 21(3)، 86-97.
References Adetayo, A. J., Otuyalo, M. A., & Makinde, B. O. (2025). Digital Engagement in Academic Libraries: An Analysis of Short Video Platforms and Student Satisfaction. In Impact of Digitalization on Communication Dynamics (pp. 77-98). IGI Global Scientific Publishing. Allegrezza, S. (2024). File formats conversion issues in digital libraries. In IRCDL (pp. 203-211). UniMC Pubblicazioni Aperte Digitali Alipour-Hafezi, M., Horri, A., Shiri, A., & Ghaebi, A. (2013). Digital library interoperability: Proposing a model. International Journal of Information Science and Management (IJISM), 11(1), 57-75. Alipour-Hafezi, M., Radfar, H., Rasouli, B., Nabavi, M., HajiZeinolabedin, M., Dehnad, A., & Nemati-Anaraki, L. (2020). Status of Central Libraries at Iranian Universities of Medical Sciences for Joining an Integrated Network of Medical Libraries. International Journal of Information Science and Management (IJISM), 18(2), 173-187. Allegrezza, S. (2016). Nuove prospettive per il Web archiving: gli standard ISO 28500 (formato WARC) e ISO/TR 14873 sulla qualità del Web archiving. DigItalia, 2015, 49-61. Anyim, W. O. (2021). Relevance of Electronic Resources and Improvement of Access for Effective Distance Learning and Continuing Education Programme. International Journal of Asian Education, 2(1), 52-63. Barabucci, G., Palmirani, M., Vitali, F., & Cervone, L. (2011, August). Long-term preservation of legal resources. In International Conference on Electronic Government and the Information Systems Perspective (pp. 78-93). Springer, Berlin, Heidelberg. Baratè, A., Ludovico, L. A., & Haus, G. (2015). Integration of audio resources into a digital library: The BEIC case study. International Journal of Digital Curation, 10(2), 48-57. Delaney, B., & De Jong, A. (2015). Media archives and digital preservation: overcoming cultural barriers. New Review of Information Networking, 20(1-2), 73-89. Dhiren, P., & Jignesh, A. (2017). Developing Video Archive Library Using Omeka: An Open Source Digital Library Management System. [On line], Available: http://hdl.handle.net/10760/31595 [Accessed 26 Aug 2020]. Hajtnik, T. (2012). Analiza primernosti formata PDF/A za dolgorocno hrambo gradiva v digitalni obliki. Arhivi, 35(1), 157. Hodge, G., & Anderson, N. (2007). Formats for digital preservation: A review of alternatives and issues. Information services & use, 27(1-2), 45-63. Jackson, A. N. (2012). Formats over time: Exploring UK web history. arXiv preprint arXiv:1210.1714. Jones, M., & Beagrie, N. (2015). Digital preservation handbook, 2nd Edition. London: British Library; DPC. Kalita, B., & Saikia, R. R. (2011). Prospects of digitizing manuscript collections in KKH library: a model. [On line], Available:http://shodhganga.inflibnet.ac.in/dxml/handle/1944/1627. [Accessed 8 Aug 2020]. Koo, J., & Chou, C. C. (2013). PDF to PDF/a: evaluation of converter software for implementation in digital repository workflow. New review of information networking, 18(1), 1-15. Morrissey, S. M. (2012, January). The network is the format: PDF and the long-term use of digital content. In Archiving Conference (pp. 200-203). Society for Imaging Science and Technology. Psohlavec, S. (2006). Digitization of Old Manuscripts: A Technical Point of View. [on-line], Available: http://Digit. nkp.cz/stp.htm. [Accessed 26 Aug 2021]. Oliveira, A. F. D., & Cunha, M. B. D. (2024). COLLECTION DEVELOPMENT IN DIGITAL COLLECTIONS. RDBCI: Revista Digital de Biblioteconomia e Ciência da Informação, 17, e019025. Rimkus, K. R., & Witmer, S. D. (2016, October). Identifying Barriers to File Rendering In Bit-level Preservation Repositories: A Preliminary Approach. International Conference on Digital Preservation (iPres) 2016. Rimkus, K., Padilla, T., Popp, T., & Martin, G. (2014). Digital preservation file format policies of ARL member libraries: an analysis. D-Lib Magazine, 20(3/4). Rog, J., & Van Wijk, C. (2008). Evaluating file formats for long-term preservation. Data Analysis and Knowledge Discovery, 24(1), 83-90. Sullivan, S. J. (2006). An archival/records management perspective on PDF/A. Records Management Journal., 9(2), 123-138. Termens, M., Ribera, M., & Locher, A. (2015). An analysis of file format control in institutional repositories. Library Hi Tech., 33(2), 162-174. Thomas, S., & Martin, J. (2006). Using the papers of contemporary British politicians as a testbed for the preservation of digital personal archives. Journal of the Society of Archivists, 27(1), 29-56. Tiurmenko, I., Bozhuk, L., Struk, I., & Syerov, Y. (2022). Digital Documentary Collections of National Cultural Heritage on the Ukrainian Regional State Archives Websites. In Developments in Information & Knowledge Management for Business Applications (pp. 449-470). Springer, Cham. Trianggoro, C., & Prasetyadi, A. (2022). Digital Preservation: Technical Aspects and Frameworks for Librarians. In Handbook of Research on Emerging Trends and Technologies in Librarianship (pp. 352-368). IGI Global. Uherek, A., Maier, S., & Borghoff, U. M. (2015, February). Requirements for Long-Term Preservation of Digital Videos and First Experiments with an XMT-Based Approach. In International Conference on Computer Aided Systems Theory (pp. 203-210). Springer, Cham. Ugodu, H. N., Ibenne, S. K., & Durodolu, O. O. (2025). Exploring the Impact and Challenges of Library Cooperative Storage Facilities and Resource Sharing in Modern Information Environments. In Building Inclusive Global Knowledge Societies for Sustainable Development (pp. 209-244). IGI Global Scientific Publishing. Uraon, A., & Sinha, M. K. (2025). Preservation of Documentary Heritage Collections for Sustainable Development: A Case Study of Khuda Bakhsh Oriental Public Library, Patna. Library Progress International, 45(1), 61-71. Van der Knijff, J. (2011). JPEG 2000 for Long-term Preservation: JP2 as a Preservation Format. D-Lib Magazine, 17(5), 4. Witten, I. H., Bainbridge, D., & Nichols, D. M. (2009). How to build a digital library?. Burlington, Massachusetts: Morgan Kaufmann. References [In Persian] Aghababaie, V. (2014). A Survey of Digitization of Manuscripts Process in QOM libraries [Master’s thesis, University of Qom]. [In Persian] GholamhosseinZadeh, Z. (2007). A survey of usage scope from information technology in storage and retrieval of manuscripts in the libraries of Iran. National Studies on Librarianship and Information Organization, 17(4), 13-28. [In Persian] Hakimzadeh, R., & Fahimifar, S. (2017). Archival documents digitization policies: Developing a proposal checklist for documents digitization in Iranian archives. Library and Information Sciences, 20(4), 1-29. [In Persian] Maher-al-Naghsh, B. (2006). A survey on methods of development of electronic information resources in digital libraries of Tehran city. National Studies on Librarianship and Information Organization, 17(2), 85-96. [In Persian] Norouzi, Y., & Jafarifar, N. (2019). Using Standards (Case Study: Iranians Digital Libraries). Journal of Information Processing and Management (JIPM), 34 (2), 671-696. [In Persian] Norouzi, Y., Gholami, T., & Jafarifar, N. (2018). What is the Situation of Iranian Digital Libraries after a Decade? National Studies on Librarianship and Information Organization, 28(4), 147-170. [In Persian] Norouzi, Y., Gholami, T., & Jafarifar, N. (2018). Iranian Digital Libraries. Tehran: book home. [In Persian] Radfar, H. (2012). Survey of Collection Developement in Iranian Digital Libraries [Doctoral dissertation, Islamic Azad University Science and Research Branch]. [In Persian] Rezaei Sharifabadi, S., Tajdaran, M., & Rasouli, Z. (2011). A Model for Managing Digital Pictures of the National Archives of Iran, Based on the Open Archival Information System Reference Model. Ganjine-ye Asnad, 21(3), 86-97. [In Persian] | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 529 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 240 |
||