دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات61
تعداد شماره‌ها2,201
تعداد مقالات17,941
تعداد مشاهده مقاله55,044,141
تعداد دریافت فایل اصل مقاله28,816,391
موسوی, سید حمزه. (1398). بررسی ویژگی‌های نحوی، معنایی و کاربردشناختی ساختار «فعل‏تصریف‏ـ‏ فعل‏‏تصریف» بر اساس دستور ساختاری و مقایسه آن با ساختارهای مشابه. سامانه مدیریت نشریات علمی, 6(9), 83-118. doi: 10.22054/ls.2019.28749.1105
سید حمزه موسوی. "بررسی ویژگی‌های نحوی، معنایی و کاربردشناختی ساختار «فعل‏تصریف‏ـ‏ فعل‏‏تصریف» بر اساس دستور ساختاری و مقایسه آن با ساختارهای مشابه". سامانه مدیریت نشریات علمی, 6, 9, 1398, 83-118. doi: 10.22054/ls.2019.28749.1105
موسوی, سید حمزه. (1398). 'بررسی ویژگی‌های نحوی، معنایی و کاربردشناختی ساختار «فعل‏تصریف‏ـ‏ فعل‏‏تصریف» بر اساس دستور ساختاری و مقایسه آن با ساختارهای مشابه', سامانه مدیریت نشریات علمی, 6(9), pp. 83-118. doi: 10.22054/ls.2019.28749.1105
موسوی, سید حمزه. بررسی ویژگی‌های نحوی، معنایی و کاربردشناختی ساختار «فعل‏تصریف‏ـ‏ فعل‏‏تصریف» بر اساس دستور ساختاری و مقایسه آن با ساختارهای مشابه. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1398; 6(9): 83-118. doi: 10.22054/ls.2019.28749.1105

بررسی ویژگی‌های نحوی، معنایی و کاربردشناختی ساختار «فعل‏تصریف‏ـ‏ فعل‏‏تصریف» بر اساس دستور ساختاری و مقایسه آن با ساختارهای مشابه

علم زبان
مقاله 4، دوره 6، شماره 9، شهریور 1398، صفحه 83-118    اصل مقاله (677.86 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ls.2019.28749.1105
نویسنده
سید حمزه موسوی*
استادیار گروه مطالعات زبان، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
چکیده
این مقاله ساختار «فعل تصریف ـ‏ ‏‏فعل‌تصریف» (VinflVinfl) را در زبان فارسی بر اساس رویکرد شناختی دستور ساختاری (Lakoff, 1987; Goldberg, 1995; 2003; 2006) بررسی می­کند و هدف اصلی آن بررسی قدرت رویکرد دستور ساختاری در تبیین ساختارهایی است که از دو فعل متوالی تشکیل شده­اند. این دستور به شناسایی ساختارهای متعدد از منظر شعاعی پرداخته و با استفاده از شواهد صوری و معنایی آن­ها را از یکدیگر تمایز می­دهد. در این مقاله، از شواهد صوری و معنایی برای تمایز ساختار «فعل­تصریف‏ ـ ‏فعل­تصریف» از دیگر ساختارهای مشابه استفاده می‏شود. داده‏های این پژوهش (در حدود 1300 جمله نمونه) از داستان­ها، فیلم­های سینمایی و صفحات اینترنتی استخراج شده­اند و رویکردی توصیفی‏ـ‏تحلیلی برای مقایسه‏ ساختارهای متعدد به­کار رفته است. نگاشت بین مشخصه­های معنایی و دستوری ساختار «فعل‏تصریف‏ ـ‏ فعل‏‏تصریف» ترسیم شده و محدودیت­های معنایی همچون نفی­ناپذیری و نوع افعال شرکت­کننده در ساختارها مشخص شده است. پژوهش حاضر به این نتیجه رسید که در ساختار «فعل­تصریف‏ـ‏فعل­تصریف» معمولاً فعل نخست توصیفی برای فعل دیگر به دست می­دهد و فعل دوم معمولاً فعلی حرکتی است. از خصوصیات خاص آن می­توان به نفی­ناپذیری و تمایز آن از «فعل­تصریف و فعل­تصریف» اشاره کرد. همچنین، ساختار «فعل­تصریفـ‏فعل­تصریف» را با ساختارهای مشابه همچون «داشتن­تصریف‏ـ‏
فعل­تصریف»، «دادن­تصریف1–فعل­تصریف2»، «فعل (امر)–فعل(امر)» و ساختارهای اصطلاحی همچون «فعل (امر)ببینم»، «زدن تصریف–فعل‏تصریف» و غیره مقایسه کردیم. در مورد ساختار «داشتن­تصریف-فعل­تصریف» مشخص شد که ساختاری چند­معنا است و براساس بافت ممکن است به معنای استمراری، آغازی و آینده به­کار رود. مزیت این رویکرد نسبت به دیگر رویکردهای دستوری در این است که هرگاه مشخصات نحوی-معنایی یافت شود، ساختار جدیدی تعریف می­شود و بنابراین، ساختارهایی را که نامنظم خوانده می­شوند، بر خلاف آن دستورها به­خوبی تبیین می­کند.
کلیدواژه‌ها
دستور ساختاری؛ ساختار افعال متوالی (پیاپی)؛ رویکرد شناختی؛ معناشناسی قالبی؛ ساختار سببی. 
مراجع

ابوالحسنی چیمه، زهرا. (1390). «انواع نمود واژگانی در زبان فارسی».  ادب فارسی. 1/6.101 – 120.

تاج­الدینی، داریوش. (1382). «افعال سببی، جمله سببی». رشد آموزش زبان و ادب فارسی. 67. 9 – 17.

راسخ ­مهند، محمد. (1390). درآمدی بر زبان­شناسی شناختی: نظریه­ها و مفاهیم. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی و دانشگاه‏ها (سمت).

راسخ مهند، محمد. (1393). «پیدایش افعال دوگانه در زبان فارسی». پژوهش­های زبان‏شناسی تطبیقی. 4/7. 69 -95.

رضایی، والی. (1391). «نمود استمراری در فارسی معاصر». فنون ادبی. 4/1. 79 – 92.

رضایی، والی. (1394). «فعل­های متوالی یا دوگانه؟». مجموعه مقالات سومین همایش زبا‏‏ن‏شناسی و آموزش زبان فارسی. مشهد: دانشگاه فردوسی.

رضایی، والی و موسوی، سید حمزه. (1390). «افعال قیدگون». زبانشناخت. 2/ 3. 45 – 59.

علوی­مقدم، سید بهنام. (1388). «جمله­های سببی و دو مفعولی از دیدگاه حاکمیت و مرجع­گزینی و کمینه­گرایی». ادب و زبان فارسی.  22. 141 – 158.

گلفام، ارسلان و بهرامی خورشید، سحر. (1386). «نگاهی شناختی به مفهوم سببیت در زبان فارسی». شناخت. 55. 37 – 62.

گلفام، ارسلان و بهرامی خورشید، سحر. (1388). «سببی‏سازی و تصویرگونگی: رویکرد شناختی». زبان­پژوهی. 1.143 – 166.

موسوی، سید حمزه. (1389). بررسی ساختار افعال متوالی در زبان فارسی (پایان­نامه کارشناسی ارشد). اصفهان: دانشگاه اصفهان.

Aikhenvald, A. Y., & Dixon M. W. (2006). Serial Verb Constructions, A Cross-linguistic Typology. Oxford: University Press.

Bendix, E. (1972). Serial Verbs in the Caribbean and West Africa: Their Semantic Analysis in Papiamento Mimeo (Unpublished Manuscript). New York: Hunter College of the City University of New York.

Christaller, J. C. (1875). A grammar of the Asante and Fante Language Called Tshi [Chwee, Twi] Based on the Akuapem Dialect, with Reference to other [Akan and Fante] Dialects. Basel: Basel Evangelical Missionary Society.

Chang, C. (1990). “On serial verbs in Mandarin Chinese: VV compounds and co-verbial phrases”. The Ohio State University Working Papers in Linguistics. 288-315.

Collins, C. (1997). “Argument sharing in serial verb constructions”. Linguistic Inquiry.28, 461-497.

Croft, W. (2001). Radical Construction Grammar: Syntactic Theory and in Typological Perspective. Oxford: Oxford University Press.

Crowly, T. (1987). “Serial verbs in Pamese”. Studies in Language.11 (1). 35-84.

Evans, V. & M. Green (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction. Edinburgh: University Press.

Fillmore, C. J. (1977). “Topics in lexical semantics”. In R. W. Cole, Current Issues in Linguistic Theory.Bloomington: Indiana University Press.

Fillmore, C. J. (1982). “Frame semantics”. The Linguistic Society of Korea: Linguistics in the Morning Calm, 65-137.

Fillmore, C. J., P. Kay & M. K. O’connor. (1988). “Regularity and idiomaticity in grammatical constructions: The case of let alone”. Language.64. 501-538.   

Foley, W. A. (1991). The Yimas Language of New Guinea. Stanford: University Press.

Garcia, G. (2007). Serial Verb Constructions in Southeastern Tepehuan: A Uto-Aztecen Language. Austin: University of Texas.

Goldberg, A. E. (1995). Constructions: A Construction Grammar Approach to Argument Structure. Chicago: University of Chicago Press.

Goldberg, A. E. (2003). “Constructions: A new theoretical approach to language”. Trends in Cognitive Sciences. 7 (5). 219-224.

Goldberg, A. E. (2006). Constructions at Work: The Nature of Generalization in Language. Oxford: University Press.

Hojat Allah Taleghani, A. (2006). The Interaction of Modality, Aspects and Negation in Persian (Unpublished PhD Dissertation). Arizona: University of Arizona.

Hua, H. H. (2008). Serial Verb Constructions in Chinese. (Unpublished PhD Dissertation). Hawaii: University of Hawaii.

Kay, P., & Fillmore, C. J. (1999). “Grammatical constructions and linguistic generalizations: the what’s X doing Y? construction”. Language.75.
1-33.

Lakoff, G. (1987). Women, Fire and Dangerous Things: What Categories Reveal about the Mind. Chicago: University of Chicago Press.

Langacker, R. W. (1987). Foundations of Cognitive Grammar. Vol 1(Theoretical Prerequisites). Stanford, Calif: Stanford University Press.

Langacker, R. W. (1991). Foundations of Cognitive Grammar. Vol 2 (Descriptive Applications). Stanford, Calif: Stanford University Press.

Lefebvre, C. (1991). Serial Verbs: Grammatical, Comparative, and Cognitive Approaches.Amsterdam: John Benjamins.

Li, C. N., & Thompson, S. A. (1973). “Serial verb constructions in Mandarin Chinese: Subordination or coordination”. You Take the High Node and I’ll Take the Low Node. 96-103.

Noonan, M. (1985). “Complementation”.In T. Shopen (ed.). Complex Constructions. Cambridge: University Press. 42-140

Trask, R. L. (1993). A Dictionary of Grammatical Terms in Linguistics. London: Routledge.

Westermann, D. (1907). Grammatic der Ewe Sprache. Berlin: Diedrich Rimer.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,239
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 669


login