2دکتری مدیریت رسانه، عضو هیات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
3دکتری جامعه شناسی، دانشیار گروه برنامه ریزی اجتماعی ، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران
4دکتری مدیریت رسانه، پردیس البرزدانشگاه تهران
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تدوین الگویی جهت ارتقای کارکرد شبکه‌های اجتماعی مجازی در راستای بهبود وضعیت سلامت زنان انجام شد. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر اجرا، توصیفی پیمایشی بود. جامعه آماری افراد فعال در زمینه سلامت زنان و شبکه‌های مجازی بود که بر اساس فرمول کوکران 384 نفر از آنان به روش هدفمند به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای آماری SPSS و SmartPLS استفاده شد. نتایج نشان داد که 10 عامل ویژگی فردی، استحکام خانواده، میزان آگاهی زنان، مشارکت اجتماعی، کارآیی شبکه‌های اجتماعی، جوامع آنلاین، ویژگی‌های روانی، ویژگی‌های فرهنگی، ویژگی‌های اجتماعی و عوامل کلان اقتصادی بر تأثیرگذاری شبکه‌های اجتماعی مجازی بر سلامت زنان مؤثر هستند و سه عامل میزان آگاهی زنان (802/0)، عوامل کلان اقتصاد (801/0) و کارآیی شبکه‌های اجتماعی (772/0) دارای بالاترین سهم اثرگذاری هستند. لازم است سیاست‌گذاران تلاش برای کاهش لایه‌های اجتماعی، یعنی کاهش نابرابری در قدرت، وجهه اجتماعی، درآمد و ثروت مرتبط با موقعیت‌های اقتصادی- اجتماعی مختلف را در فعالیت‌های خود قرار دهند. راه‌کارهایی مانند: تغییر رویکرد برنامه‌ریزان و مسئولین کشور نسبت به این فضا و برداشتن محدودیت استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی و حذف نگاه منفی آن‌ها در مورد کاربران این شبکه‌ها توصیه شده است.
اجاق، سیده زهرا و میرزایی موسوی، سید رسول. (1395)، تحلیل کنش‌های ارتباطی و مدیریت تأثیر در گروه‌های تلگرام، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 2، شماره 5، 75-100
بخشی، بهاره؛ نصیری، بهاره؛ بختیاری، آمنه و طاهریان، مریم. (1392)، نقش و کارکرد شبکه‌های اجتماعی (مطالعه موردی شبکه اجتماعی کفه مام، شبکه‌ای برای مادران و کودکان، پژوهشنامه زنان، دوره 4، شماره 2، 59-37..
بشیر، حسن و افراسیابی، محمدصادق. (1391)، شبکه‌های اجتماعی اینترنتی و سبک زندگی جوانان: مطالعه موردی بزرگ‌ترین جامعه مجازی ایرانیان، تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 5، شماره 1، 60-31.
بهمنی، مهرزاد و محمدی شکیبا، عباس. (1394)، سبک‌های نوین ارتباطات انسانی در فضای مجازی؛ فرصت‌ها و تهدیدهای شبکه‌های اجتماعی موبایلی، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 1، شماره 2، 119-140.
ربابی، حسن؛ محفوظ پور، سعاد و روحانی، کاملیا. (1381)، وضعیت سلامت جسمی دانش آموزان پسر شهر سراوان، طبیب شرق، دوره 4، شماره 2، 15-9.
رضایی، محمد و غلامزاده، مهدی. (1397)، تحلیل فردگرایی در شبکه‌های اجتماعی مجازی، مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 4، شماره 15، 1-33.
سورین، تانکارد؛ ورنر. جی؛ دبلیو، وجیمز. (۱۳۸۸)، نظریه‌های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، چاپ چهارم، تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران
سیف الهی، سیف‌اله و شاطری پروانه. (1394)، نقش شبکه‌های اجتماعی نوین در تغییر رفتار دختران و زنان ایرانی (مورد مطالعه: دختران و زنان دانشجوی دانشگاه‌های تهران در سال 1392) مطالعات توسعه اجتماعی ایران، دوره 7، شماره 2، 44-27.
شاه‌آبادی، ابوالفضل و قربانی گل پرور، مهیا. (1395)، تأثیر شاخص فلاکت بر هزینه‌های سلامت در ایران، مدل‌سازی اقتصادی، سال دهم، شماره 1 (پیاپی 33)، 157-33.
شیخ، رضا و شامبیاتی، هانیه. (1394)، تحلیل محتوای شبکه‌های اجتماعی مجازی با رویکرد نتنوگرافی بر اساس اطلاعات ناقص، مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 1، شماره 4، زمستان 1394، 179-203.
شیرخانی، محمدعلی؛ براری، اباذر و پوزش شیرلزی، حسین. (1389)، تئوری «نفرین منابع» یا نحوه مدیریت درآمدهای نفتی مطالعه موردی: مقایسه ایران و نروژ، فصلنامه سیاست، دوره 40، شماره 2، 134-115.
غیاثوند، احمد. (1394)، مطالعه اینترنتی در بین مردم شهر تهران و عوامل مؤثر بر آن، مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 1، شماره 2، 87-117
فتحی، حبیب‌اله و جعفری، علی. (1396)، رابطه مصرف رسانه‌ای با تغییر سبک زندگی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی)، مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 3، شماره 9، 255-221.
فرقانی، محمدمهدی و مهاجری، ربابه. (1397)، رابطه بین میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی و تغییر در سبک زندگی جوانان، مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 4، شماره 13، 292-259.
فرقانی، مهدی و مهاجری، ربابه. (1396)، بررسی میزان رضایت کاربران شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه در شهر تهران، دوره 13، شماره 49، زمستان 1396، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 161-182.
قدیمی، اکرم. (1395)، نقش رسانه‌ها در عمومی‌سازی علم، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دوره 12، شماره 42، 11-38
قلی زاده خواجه، فاطمه. (1394)، رابطه میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی با سلامت اجتماعی: دانشجویان دختر ساکن خوابگاه سلامت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده علوم اجتماعی.
کیاء، علی‌اصغر و فتوحی کندلجی، المیرا. (1395)، نقش آموزش الکترونیک در ارتقای سطح آگاهی کاربران جوان اینترنتی از سلامت (مطالعه موردی: دانشجویان دختر دانشگاه علامه طباطبائی، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 2، شماره 5، 242-207.
مجیدی قهرودی، نسیم و آذری، فاطمه. (1389)، بررسی نقش اینترنت در ارتقای جایگاه زنان، پژوهشنامه زنان، دوره 1، شماره 2، 87-109.
محمدپور، احمد؛ نقدی، اسداله و نادرنژاد، بهزاد. (1389)، تأثیر ماهواره بر هویت فرهنگی در کردستان ایران؛ بررسی موردی دانشجویان کرد دانشگاه‌های سنندج، مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان، شماره 4، 156-131.
مرتضوی، سید سعید و آزادی پرند، فرشته. (1396)، شبکه اجتماعی سلامت: یک سیستم توصیه‌گر با رویکرد شبکه‌های اطلاعاتی ناهمگون، مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 3، شماره 12، 167-206
مک کویل، دنیس و ویندال، سون. (۱۳۸۸)، مدل‌های ارتباطات جمعی، ترجمه گودرز میرانی، تهران: طرح آینده.
منتظر قائم، مهدی و شعبان کاسه‌گر، مونا. (1394)، فضای سایبر و توانمندسازی زنان در ایران، مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 1، شماره 3، 43-76
یزدان پناه درو، کیومرث. (1398)، کارکرد فضای مجازی در ارتقای سطح فکری و اجتماعی زنان در ایران، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 52، قابل‌دسترس در:
Almquist, Ylva. (2011). A class of origin: the school class as a social context and health disparities in a life-course perspective(Doctoral dissertation, Department of Sociology, Stockholm University).
Berkman, Lisa F., Thomas Glass, Ian Brissette, and Teresa E. Seeman. (2000). From social integration to health: Durkheim in the new millennium. Social science & medicine, 51(6), 843-857.
Habersack, Marion, and Gero Luschin. (2013). WHO-definition of health must be enforced by national law: a debate. BMC medical ethics, 14(1), 24.
Maher, Carol A., Lucy K. Lewis, Katia Ferrar, Simon Marshall, Ilse De Bourdeaudhuij, and Corneel Vandelanotte. (2014). Are health behavior change interventions that use online social networks effective? A systematic review. Journal of medical Internet research, 16(2).
Masic, Izet, Suad Sivic, Selim Toromanovic, Tea Borojevic, and Haris Pandza. (2012). Social networks in improvement of health care. Materia socio-medica,24(1), 48
