| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,660 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,939,008 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,359,429 |
اثربخشی گروه درمانی تلفیقی سایکودرامای شناختی رفتاری بر ترس از ارزیابی منفی و مثبت و اضطراب اجتماعی در نوجوانان مضطرب اجتماعی: یک کارآزمایی بالینی تصادفی | ||
| فرهنگ مشاوره و روان درمانی | ||
| دوره 15، شماره 60، دی 1403، صفحه 87-120 اصل مقاله (1.23 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qccpc.2025.74916.3158 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم کورکی* 1؛ سید اسماعیل هاشمی2؛ مهناز مهرابی زاده هنرمند2؛ بهرام پیمان نیا3 | ||
| 1دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 2استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 3استادیار، گروه روانشناسی،دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی گروه درمانی تلفیقی سایکودرامای شناختی رفتاری بر ترس از ارزیابی منفی و مثبت و اضطراب اجتماعی درنوجوانان مضطرب اجتماعی انجام گرفت. روش پژوهش به صورت نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری یک ماهه با گروه کنترل و جامعه آماری پژوهش شامل 250 نفر از دختران کلاس نهم شهرستان سیرجان در سال تحصیلی 1402-1401 بودند که پس از غربالگری و تشخیص اولیه، تعداد 24 نفر به‌صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و گروه کنترل گمارده شدند. قبل از هرگونه مداخله از گروهها پیش آزمون گرفته شد، سپس گروه آزمایش 9 جلسه 120 دقیقه ای مداخله تلفیقی سایکودرامای شناختی رفتاری (تردول و همکاران،2016) بصورت هفتگی دریافت نمودند. ابزار پژوهش شامل مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان (پاکلک ،2008)، ترس از ارزیابی منفی (لری، 1983) و ترس از ارزیابی مثبت (ویکز و همکاران ،2008) بود و داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند متغیری (مانکووا) و تک متغیری (آنکوا) تحلیل شدند. نتایج مانکوا نشان داد پس از کنترل اثرات پیش‌آزمون تفاوت معنی‌داری در ترکیب خطی ترس از ارزیابی منفی و مثبت و اضطراب اجتماعی وجود داشت(لامبدای ویلکز= 0/049 45/71 F= . (P≤0/01.همچنین نتایج آنکوا کاهش معنی‌داری در ترس از ارزیابی منفی و مثبت و نمره اضطراب اجتماعی در افرادگروه آزمایش نسبت به گروه کنترل نشان داد (P≤0/01). یافته‌های این پژوهش اطلاعات مفیدی درخصوص این رویکرد تلفیقی فراهم می‌کند و مشاوران و روانشناسان می توانند برای بهبود اختلال اضطراب اجتماعی در نوجوانان از این مداخله تلفیقی استفاده کنند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اختلال اضطراب اجتماعی؛ سایکودرامای شناختی رفتاری؛ ترس از ارزیابی مثبت و منفی؛ نوجوانان | ||
| مراجع | ||
|
ابهرزنجانی، فرناز؛ توزنده جانی، حسن؛ امیری، مهدی (1398). اثربخشی پاروکستین بر علائم شناختی و هیجانی اختلال اضطراب اجتماعی. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد, 62(4), -1587.
استوار، صغری؛ رضویه، اصغر (1392). بررسی ویژگیهای روان‌سنجی مقیاس اضطراب اجتماعی برای نوجوانان (SAS-A) جهت استفاده در ایران. فصلنامه علمی روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 3، (12): 78-69.
ایمانی، سعید؛ الخلیل، یاسمن و شکری، امید (1397). بررسی رابطه نگرش‍‌های ناکارآمد با اضطراب اجتماعی در نوجوانان دانش‌آموز، نقش میانجی‌گر تنظیم هیجان. فصلنامه مطالعات روانشناسی تربیتی، 16(33): 28-1.
باسیتی، شهرام؛ محتشمی، محمدهادی (1400). اثر ابعاد شناختی و رفتاری اضطراب اجتماعی بر استفاده آسیب‌زا از اینترنت با میانجیگری نقش‌های جنسیتی. مجله پژوهش‌های روانشناسی اجتماعی، 11(43): 186-167.
بکائیان، مهدی؛ بلقان‌آبادی، مصطفی؛ اصغری نکاح، سید محسن و باقرزاده گلمکانی، زهرا (1400). مقایسه اثر سایکودراما و درمان شناختی رفتاری گروهی بر ترس از ارزیابی منفی، توجه متمرکز بر خود و خود انتقادی در دانشجویان دارای اضطراب اجتماعی. مجله روانشناسی، 4(25): 581-571.
بهرامی، زهرا؛ سپهوند تورج (1401). اثربخشی درمان شناختی رفتاری هیجان‌مدار بر افسردگی و مؤلفه‌های آن در کودکان دارای اضطراب اجتماعی. مجله پزشکی بالینی ابن سینا؛ ۲۹ (۴): ۲۱۱-۲۱۹.
تردول، توماس دبلیو؛ دارتنل، دبیه؛ تراوالینی، لتیتیا؛ اشتاتس، مگان؛ دوینی، کلی (2016). کتاب کار گروه‌درمانی: تلفیق رفتاردرمانی شناختی با نظریه و کاربرد سایکودرام. ا ترجمه کشمیری، مرتضی؛ عابدی طهرانی، هانیه (1397). تهران: انتشارات ارجمند.
توزنده جانی، حسن؛ ابهرزنجانی، فرناز؛ امیری؛ مهدی. (1399). اثربخشی پاروکستین بر اختلال اضطراب اجتماعی. فصلنامه تحقیقات روان‌شناختی, 12(36)93-84.
حمیدی، فریده و حسن‌پور خادمی، فرشته (1401). تأثیر روان‌نمایشگری بر اضطراب اجتماعی و حساسیت بین‌فردی نوجوانان دختر دوره دوم متوسطه. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 23(1)، 136-125.
جاهدی، رباب؛ بدری گرگری، رحیم. (1402). فراتحلیل اثربخشی مداخلات مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب اجتماعی. پژوهش‌های روانشناسی اجتماعی, 13(50)76-57.
داداش‌زاده حسین؛ یزداندوست رخساره؛ غرایی بنفشه و اصغرنژاد فرید، علی‌اصغر (1391). اثربخشی درمان شناختی رفتاری گروهی و مواجهه‌درمانی بر میزان سوگیری تعبیر و ترس از ارزیابی منفی در اختلال اضطراب اجتماعی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 18(1): 51-40.
داودی ایران؛ صلاحیان افشین و ویسی فاطمه (1391). اضطراب اجتماعی و ترس از ارزیابی مثبت. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. ۲۲ (۹۶):87-79.
رباط میلی، سمیه و کریمی، مینا. (1397). نقش پیش‌بینی کنندگیِ باورهای فراشناختی، ذهن آگاهی و ترس از ارزیابی منفی در اضطراب اجتماعی نوجوانان. پژوهش‌های روانشناسی اجتماعی، (31)8، 68- 51.
رزاقی وندی، نازیلا؛ جعفری، داود؛ بهرامی محسن (1402). مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری و مواجهه از طریق واقعیت مجازی بر تنظیم شناختی هیجان دانش‌آموزان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی. رویش روانشناسی؛ ۱۲ (۸): ۱۱۷-۱۲۸.
رضایی، فهیمه؛ امیری، مهدی و طاهری، الهام (1396). اثر درمان شناختی رفتاری به شیوه گروهی بر کاهش اضطراب اجتماعی و ارزیابی شناختی منفی در دختران سخت شنوا. فصلنامه فرهنگ مشاوره و رواندرمانی.8 (32):160-133.
شکری، امید؛ گراوند، فریبرز؛ نقش، زهرا؛ طرخان، رضا و پاییزی، مریم (1387). ویژگیهای روان‌سنجی فرم کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 14(3): 325-316.
شمالی شهرضا، مرضیه؛ ابراهیم پور، مجید و بالیده، مهدی (1399). شیوع‌شناسی اضطراب اجتماعی در دانش‌آموزان مقطع متوسطه اول شهر اصفهان. فصلنامه روانشناسی تحلیلی شناختی، 11(40): 57-47.
صفایی، علیرضا؛ برزگر، مجید. (1402). اثربخشی درمان شناختی رفتاری گروهی بر کیفیت زندگی و بهزیستی روان‌شناختی در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی. فصلنامه علمی روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 14(52), 67-76.
طاولی، آزاده؛ اللهیاری، عباسعلی؛ آزاد فلاح، پرویز؛ فتحی آشتیانی، علی (1400). مقایسه اثر درمان بین فردی و درمان شناختی رفتاری بر کاهش توجه متمرکز بر خود و ترس از ارزیابی منفی در اختلال اضطراب اجتماعی. مجله‌ی مطالعات روانشناسی بالینی، 11 (42):50-23.
کورکی، مریم (1402). بررسی تأثیر تلفیق سایکودراما با درمان شناختی رفتاری گروهی بر ترس از ارزیابی منفی، حساسیت بین فردی و توجه متمرکز برخود در دختران نوجوان دارای اختلال اضطراب اجتماعی، رساله دکتری تخصصی رشته روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
کورکی، مریم، هاشمی، سید اسماعیل، مهرابی زاده هنرمند، مهنازو پیمان نیا، بهرام. (1402). اثربخشی تلفیق سایکودراما با درمان شناختی رفتاری گروهی بر ابعاد حساسیت بین‌فردی و اضطراب اجتماعی در نوجوانان دختر. روانشناسی بالینی (1)57.
گراوند، فریبرز؛ شکری، امید؛ خدایی، علی؛ امرایی، مردان و طولابی، سعید (1390). هنجاریابی، روایی و پایایی نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی در نوجوانان دانش‌آموز 18-12 ساله شهر تهران. مطالعات روان‌شناختی، 7(1)، 95-.65
نیّری، احمد؛ نورانی پور، رحمت اله؛ نوابی نژاد، شکوه (1400). اثربخشی گروه‌درمانی روان نمایشگری شناختی رفتاری بر کاهش مشکلات بین فردی و دشواری تنظیم هیجان زنان مطلقه. مجله علوم روان‌شناختی ۲۰ (۹۹): ۴۳۸-۴۲۷
هاشمی نصرت‌آباد، تورج؛ محمود علیلو، مجید؛ قلی زاده، اعظم (2017). اثر درمان شناختی رفتاری مبتنی بر مدل هافمن بر کاهش ترس از ارزیابی منفی و توجه متمرکز بر خود در اختلال اضطراب اجتماعی. مجله روانشناسی بالینی، 9 (1):110-101.
همایی، فاطمه؛ خالقی پور، شهناز؛ خوش‌اخلاق، حسن. (1401). اثربخشی فنون سایکودراما بر ابرازگری هیجانی و شایستگی اجتماعی در نوجوانان مبتلا به اضطراب اجتماعی. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، ۶ (۳): ۲۵۵-۲۶۳
References
Abeditehrani, H., Dijk, C., Toghchi, M. S., & Arntz, A. (2020). Integrating cognitive behavioral group therapy and psychodrama for social anxiety disorder: An intervention description and an uncontrolled pilot trial. Clinical Psychology in Europe, 2(1).
Amir, N., Taboas, W., Montero, M. (2019). Feasibility and dissemination of a computerized home- based treatment for Generalized Anxiety Disorder: A randomized clinical trial. Behavior Research and Therapy, 120, 103-109.
American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). American Psychiatric Publishing.
Butler, R. M., O’Day, E. B., Swee, M. B., Horenstein, A., & Heimberg, R. G. (2021). Cognitive behavioral therapy for social anxiety disorder: Predictors of treatment outcome in a quasi- naturalistic setting. Behavior Therapy, 52(2), 465-477.
Biolcati, R. (2017). The role of self-esteem and fear of negative evaluation in compulsive buying. Frontiers in Psychiatry, 8, 74.
Chapdelaine, A., Carrier, J. D., Fournier, L., Duhoux, A., & Roberge, P. (2018). Treatment adequacy for social anxiety disorder in primary care patients. PLoS One, 13(11), e0206357.
Cook, S. I., Moore, S., Bryant, C., & Phillips, L. J. (2022). The role of fear of positive evaluation in social anxiety: A systematic review and meta-analysis. Clinical Psychology: Science and Practice, 29(4), 352–369.
Dalrymple, K. L., & Zimmerman, M. (2011). Treatment-seeking for social anxiety disorder in a general outpatient psychiatry setting. Psychiatry Research, 187(3), 375-381.
Ernst, J., Ollmann, T. M., König, E., Pieper, L., Voss, C., Hoyer, J & Beesdo-Baum, K. (2022). Social anxiety in adolescents and young adults from the general population: an epidemiological characterization of fear and avoidance in different social situations. Current Psychology, 1-16.
Fergus, T. A., Valentiner, D. P., McGrath, P. B., Stephenson, K., Gier, S., & Jencius, S. (2009). The Fear of Positive Evaluation Scale: Psychometric properties in a clinical sample. Journal of Anxiety Disorders, 23(8), 1177-1183.
Fredrick, J. W., & Luebbe, A. M. (2022). Prospective Associations Between Fears of Negative Evaluation, Fears of Positive Evaluation, and Social Anxiety Symptoms in Adolescence. Child Psychiatry and Human Development, 1–11. Advance online publication.
Gökkaya, F., Elifnur, Z., Işık, İ., Önkür, B., Bozdemir, T., Kızıltan, R.,.. & Deniz, C. (2020). Investigation of Effectiveness Studies Conducted by Using Cognitive Behavioral Group Therapy, Psychodrama and Art Therapy in Turkey. Psikiyatride Guncel Yaklasimlar, 12(2), 258-273.
Heimberg, R. G., Brozovich, F. A., & Rapee, R. M. (2014). A cognitive-behavioral model of social anxiety disorder. In S. G. Hofmann, & P. M. DiBartolo (Eds.), Social anxiety (pp. 705– 728). Academic Press
Jefferies, P., & Ungar, M. (2020). Social anxiety in young people: A prevalence study in seven countries. PloS one, 15(9), e0239133.
Johnson, A. R., Bank, S. R., Summers, M., Hyett, M. P., Erceg-Hurn, D. M., Kyron, M. J., & McEvoy, P. M. (2020). A longitudinal assessment of the bivalent fear of evaluation model with social interaction anxiety in social anxiety disorder. Depression and Anxiety, 37(12), 1253–1260.
Leary, M. R. (1983). A brief version of the fear of negative evaluation scale. Personality and Social Psychology Bulletin, 9(3), 371–375.
Liu, X., Yang, Y., Wu, H., Kong, X., & Cui, L. (2020). The roles of fear of negative evaluation and social anxiety in the relationship between self-compassion and loneliness: A serial mediation model. Current Psychology, 41, 5249–5257.
McEvoy, Peter M, & Perini, Sarah J. (2009). Cognitive behavioral group therapy for social phobia with or without attention training: a controlled trial. Journal of Anxiety Disorders, 23(4), 519- 528.
Okawa, S., Arai, H., Sasagawa, S., Ishikawa, S. I., Norberg, M. M., Schmidt, N. B., & Shimizu, E. (2021). A cross-cultural comparison of the bivalent fear of evaluation model for social anxiety. Journal of Behavioral and Cognitive Therapy, 31(3), 205–213.
Ollendick, T. H., White, S. W., Richey, J., Kim-Spoon, J., Ryan, S. M., Wieckowski, A. T.,.. & Smith, M. (2019). Attention bias modification treatment for adolescents with social anxiety disorder. Behavior therapy, 50(1), 126-139.
Peker, M., & Akkuş, K. (2023). Fear of positive evaluation differentially predicts social anxiety: a six-month longitudinal panel study. Current Psychology, 1-11.
Puklek, M., & Videc, M. (2008). Psychometric Properties of the Social Anxiety Scale for Adolescents (SASA) and its positive imaginary audience and academic performance in Slovene adolescents. Studia Psychologia, 50 (1), 49-65.
Reichenberger, J., & Blechert, J. (2018). Malaise with praise: A narrative review of 10 years of research on the concept of fear of positive evaluation in social anxiety. Depression and Anxiety, 35(12), 1228–1238.
Reichenberger, J., Wiggert, N., Wilhelm, F. H., Liedlgruber, M., Voderholzer, U., Hillert, A.,.. & Blechert, J. (2019). Fear of negative and positive evaluation and reactivity to social- evaluative videos in social anxiety disorder. Behaviour Research and Therapy, 116, 140-148.
Rudokaiate, D. and Inderiuniene, V. (2019). Effectiveness of sychodrama for mitigating school fears among senior secondary school students. Z psychodrama soziom, 18: 369–385.
Şimşek, G., Yalçınkaya, E. Y., Ardıç, E., & Yıldırım, E. A. (2020). The effect of psychodrama on the empathy and social anxiety level in adolescents. Turkish Journal of Child and Adolescent Mental Health, 27 (2), 96-101.
Shafique, N., Gul, S., & Raseed, S. (2017). Perfectionism and perceived stress: The role of fear of negative evaluation. International Journal of Mental Health, 46(4), 312-326.
Treadwell, T. W., Kumar, V. K., & Wright, J. H. (2002). Enriching psychodrama through the use of cognitive behavioral therapy techniques. Journal of Group Psychotherapy Psychodrama & Sociometry-New Series-, 55, 55-66.
Treadwell, T., & Dartnell, D. (2017). Cognitive behavioral psychodrama group therapy. International Journal of Group Psychotherapy, 67(sup1), S182-S193.
Tsarpalis-Fragkoulidis, A., van Eickels, R. L., & Zemp, M. (2022). Please Don’t Compliment Me! Fear of Positive Evaluation and Emotion Regulation—Implications for Adolescents’ Social Anxiety. Journal of Clinical Medicine, 11(20), 5979.
Weeks, J. W., Heimberg, R. G., & Rodebaugh, T. L. (2008). The Fear of Positive Evaluation Scale: Assessing a proposed cognitive component of social anxiety. Journal of Anxiety Disorders, 22(1), 44-55.
Zinn, M. E., Huntley, E. D., & Keating, D. P. (2020). Resilience in adolescence: Prospective self moderates the association of early life adversity with externalizing problems. Journal of Adolescence, 81, 61–72.
Zhang, Y., Chen, J., Gao, W., Chen, W., Xiao, Z., Qi, Y., & He, Q. (2023). From fears of evaluation to social anxiety: The longitudinal relationships and neural basis in healthy young adults. International Journal of Clinical and Health Psychology, 23(2), 100345.
Zhou, X., Xu, Q., Inglés, C. J., Hidalgo, M. D., & La Greca, A. M. (2008). Reliability and validity of the Chinese version of the social anxiety scale for adolescents. Child Psychiatry and Human Development, 39, 185-200. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 519 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 337 |
||