دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات60
تعداد شماره‌ها2,187
تعداد مقالات17,728
تعداد مشاهده مقاله54,551,899
تعداد دریافت فایل اصل مقاله28,558,059
مذکوری, اردشیر, معمارزاده طهران, غلامرضا, موسی خانی, مرتضی, مقیمی, زهرا, سبوحی, یداله. (1403). طراحی و اعتبارسنجی الگوی حکمرانی عملیاتی انرژی با رویکرد توسعه پایدار در ایران: یک مطالعه دلفی فازی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 2(6), 95-140. doi: 10.22054/spsa.2025.89453.1083
اردشیر مذکوری; غلامرضا معمارزاده طهران; مرتضی موسی خانی; زهرا مقیمی; یداله سبوحی. "طراحی و اعتبارسنجی الگوی حکمرانی عملیاتی انرژی با رویکرد توسعه پایدار در ایران: یک مطالعه دلفی فازی". سامانه مدیریت نشریات علمی, 2, 6, 1403, 95-140. doi: 10.22054/spsa.2025.89453.1083
مذکوری, اردشیر, معمارزاده طهران, غلامرضا, موسی خانی, مرتضی, مقیمی, زهرا, سبوحی, یداله. (1403). 'طراحی و اعتبارسنجی الگوی حکمرانی عملیاتی انرژی با رویکرد توسعه پایدار در ایران: یک مطالعه دلفی فازی', سامانه مدیریت نشریات علمی, 2(6), pp. 95-140. doi: 10.22054/spsa.2025.89453.1083
مذکوری, اردشیر, معمارزاده طهران, غلامرضا, موسی خانی, مرتضی, مقیمی, زهرا, سبوحی, یداله. طراحی و اعتبارسنجی الگوی حکمرانی عملیاتی انرژی با رویکرد توسعه پایدار در ایران: یک مطالعه دلفی فازی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; 2(6): 95-140. doi: 10.22054/spsa.2025.89453.1083

طراحی و اعتبارسنجی الگوی حکمرانی عملیاتی انرژی با رویکرد توسعه پایدار در ایران: یک مطالعه دلفی فازی

مطالعات مدیریت خدمات عمومی
مقاله 3، دوره 2، شماره 6، دی 1403، صفحه 95-140    اصل مقاله (1.19 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/spsa.2025.89453.1083
نویسندگان
اردشیر مذکوری1؛ غلامرضا معمارزاده طهران* 2؛ مرتضی موسی خانی3؛ زهرا مقیمی4؛ یداله سبوحی5
1دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2دانشیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3استاد، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران
5استاد، گروه مهندسی سیستم‌های انرژی، دانشکده مهندسی انرژی، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران
چکیده
باتوجه‌به چالش­های فزاینده در تأمین پایدار انرژی و ناترازی‌های گسترده در حامل‌های مختلف انرژی ازجمله برق و گاز، ضرورت بازنگری در نظام حکمرانی انرژی بیش‌ازپیش احساس می‌شود. هدف این پژوهش، طراحی و اعتبارسنجی الگوی حکمرانی عملیاتی انرژی با رویکرد توسعه پایدار در ایران است. این تحقیق با بهره‌گیری از روش دلفی فازی در 3 راند متوالی و با مشارکت ۲۳ خبره، به شناسایی و اعتبارسنجی ابعاد و مؤلفه‌های کلیدی حکمرانی عملیاتی انرژی پرداخته است. الگوی نهایی تحقیق در سه بُعد اصلی «بازیگران»، «سطح اقدام» و «زنجیره تأمین» و شامل ۲۳ مؤلفه تأییدشده تدوین گردید. مهم‌ترین مؤلفه‌های مورد اجماع عبارت‌اند از مشارکت بازیگران، مدیریت تعارض منافع، نظارت و ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین، ظرفیت نهادی و شفافیت در فرایندها. این الگو به‌عنوان چارچوبی بومی و عملیاتی می‌تواند مبنای اصلاحات نهادی و بهبود اجرای خط‌مشی‌های انرژی در ایران قرار گیرد.
مراجع
  1. احدزاده، احد، صیادشیرکش، سعید و جمشیدی اوانکی، مینا (1400). شناسایی عوامل موثر بر اجرای خط­مشی­های عمومی در وزارت نیرو. سیاست­گذاری عمومی، 7(1)، 96-79. https://doi.org/10.22059/JPPOLICY.2021.81989
  2. اسعدی، محمود، هادی پیکانی، مهربان و رشیدپور، علی (1396). الگویی برای اجرای اثربخش خط‌مشی‌های عمومی در وزارت امور اقتصادی و دارایی (مطالعه موردی: گمرک جمهوری اسلامی ایران). مدیریت دولتی،  9(4)، 591-  https://doi.org/10.22059/JIPA.2018.252928.2221
  3. اشتریان، کیومرث (1396). اجرا پژوهی؛ چالش­های اجرای سیاست­گذاری عمومی در ایران. تهران: انتشارات سیاست­گذار.
  4. اکبری، محمدرضا، سوهانکار، امیرحسین و حیدری، حمید (1400). نقشه‌راه تأسیس وزارت انرژی در ایران، رهیافت، (82)، 87- https://doi.org/10.22034/rahyaft.2021.10884.1267
  5. بهلولی، حمید. (1397). ارتباط حوزه عمومی و کاهش فساد: نگاهی از منظر سیاست­گذاری عمومی. سیاست­گذاری عمومی، 4(4)، 225-250. https://doi.org/10.22059/PPOLICY.2019.69851
  6. پسندیده، اشرف السادات و حیدری، غلامرضا (1403). تحلیل پارادیمی حکمرانی و سیاست‌گذاری انرژی‌های تجدید پذیر در ایران. نشریه انرژی‌های تجدیدپذیر و نو، 11(1)، 125-138. https://doi.org/10.22034/jrenew.2024.187737
  7. پورعزت، علی اصغر. (1398). مبانی مدیریت دولتی. تهران: سمت.
  8. حاجی میرزایی، سیدمحمدعلی، بهروزی­فر، مرتضی، بهادری، شیرکو و ملک حسینی، افسانه (1401). ارزیابی سیاست‌های مصوب در حوزه انرژی و ارائه سیاست‌های پیشنهادی برای بهبود حکمرانی انرژی در ایران. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی. 20(80)، 305-269. https://iiesj.ir/article-1-1617-fa.html
  9. دنهارت، رابرت بی. (1395). نظریه‌های سازمان دولتی. تهران: صفار.
  10. رنگریز، حسن و موذنی، بهرام (1396). شناسایی و اولویت­بندی موانع اجرای خط‌مشی‌های عمومی در سازمان‌های دولتی با استفاده از مدل‌های تصمیم­گیری چند معیاره. نشریه خط‌مشی گذاری در مدیریت. 8(4). https://civilica.com/doc/1794408
  11. زالی، سلمان، عطاردی، محمدرضا و دانایی فرد، حسن (1397). واکاوی الگوی موانع اجرای سیاست‌های کلی مبارزه با مواد مخدر در ایران. فصلنامه علمی راهبرد، 27(3)، 185-215. https://rahbord.csr.ir/article_117686.html
  12. شهبازی، کیومرث، حکمتی فرید، صمد و رضایی، هادی (1394). بررسی تأثیر اندازه دولت و حکمرانی خوب بر شدت مصرف انرژی: مطالعه موردی کشورهای عضو اوپک. نظریه­های کاربردی اقتصاد، 2(4)، 23-48. https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_4751.html?lang=fa
  13. صابری، علی ظفریان، حبیب الله (1402الف). مسائل راهبردی بخش انرژی در برنامه هفتم توسعه (1): ذخیره­سازی گاز طبیعی. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. https://sid.ir/paper/1065748/fa
  14. صابری، علی، ظفریان، حبیب الله (1402ب). ناترازی گاز طبیعی در کشور (۲): چارچوب راهکارهای پیشنهادی. ماهنامه گزارش‌های کارشناسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، 31(10)، 1-26. https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1793152
  15. صابری، علی، ظفریان، حبیب الله (1402ج). ناترازی گاز طبیعی در کشور (١): ارائه تصویری از ناترازی. مرکز پژوهش‌های مجلس.
  16. صالحی شهرابی، نرگس، پورعزت، علی اصغر، محمودی، وحید و قاسمی، محمد (1398). بازپردازی خط‌مشی‌های تولید برق با رویکرد مدیریت سبز (مطالعه تظبیقی کشورهای دانمارک، آلمان و ایران). پژوهش‌های مدیریت عمومی. 12(43)، 85-109. https://doi.org/10.22111/jmr.2019.4744
  17. طالبی‌پور فرسنگی، سلمان، ضیاءالدینی، محمد، رجبی بهجت، امیر (1401). الگوی ارتقاء ظرفیت اجرای خط‌مشی‌های انرژی‌های تجدید پذیر سند چشم انداز 1404 کشور ایران (مورد مطالعه: حوزه تولید برق و انرژی‌های تجدید پذیر). مطالعات مدیریت و توسعه پایدار، 2(3). https://doi.org/10.30495/MSDS.2022.1966061.1074
  18. طاهرپور کلانتری، حبیب اله، معمارزاده طهران، غلامرضا (1387). عوامل مؤثر بر اجرای موفق خط‌مشی‌های مالیاتی مصوب مجلس. پژوهشنامه اقتصادی، شماره 4، 45-68. https://sid.ir/paper/66991/fa
  19. ظفریان، حبیب الله، نوربخش، امین (1401). بازمعماری تجارت انرژی کشور: جانمایی جدید ایران در اقتصاد و سیاست بین‌الملل، گزارش پژوهشی اندیشکده سیاستگذاری امیرکبیر. https://iranthinktanks. om/open-architecture-of-the-countrys-energy-trade/
  20. فرتاش، کیارش، خیاطیان یزدی، محمدصادق، قربانی، امیر. (1399). آسیب‌شناسی نقش کنشگران در ساختار حکمرانی انرژی خورشیدی در ایران. سیاست‌گذاری عمومی، (2) 6، 155-177. https://doi.org/10.22059/jppolicy.2020.77618
  21. قلایچی، مسعود، رهنورد، فرج اله، مرتضوی، مهدی (1401). شناسایی ملاک­های اجرای موفق خط­مشی مالکیت صنعتی. مطالعات مدیریت دولتی ایران، 5(2)، 139-178. https://www. ipas.ir/article_151747.html
  22. کثیری، محمدرضا، رنجبر، پویا و پیله‌فروش، میثم (1397). درباره تشکیل وزارت انرژی؛ الزامات تشکیل وزارت انرژی. مرکز پژوهش‌های مجلس، دفتر: مطالعات انرژی، صنعت و معدن، شماره مسلسل:  https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1064278
  23. کهن‌هوش‌نژاد، روح الله (1398). حکمرانی خوب در صنعت نفت و گاز؛ مقایسه ایران و نروژ. اندیشکده حکمرانی انرژی و منابع ایران. https://iranergi.com/wp-content/uploads/2020/08/13.pdf
  24. کیوی، ریموند، و وان کامپنهود، لوک (1401).روش تحقیق در علوم اجتماعی (ترجمه: عبدالحسین نیک گهر). انتشارات توتیا.
  25. محمدی، نعیمه و دانایی فرد، حسن. (1398). الگوی حکمرانی مشارکتی توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران: رویکرد نهادی. فصلنامه پژوهش‌های سیاستگذاری و برنامه‌ریزی انرژی، (61) 5، 16-35. https://epprjournal.ir/article-1-552-fa.html
  26. مرزبان، احسان، محمدی، مهدی و پورعزت، علی اصغر. (1397الف). حکمرانی توزیع انرژی برق در ایران: آینده‌نگاری و توسعه پیشنهادات سیاستی، سیاست‌گذاری عمومی، (3) 4، 9-26. https://doi.org/10.22059/ppolicy.2018.68239
  27. مذکوری، اردشیر، معمارزاده طهران، غلامرضا، موسی خانی، مرتضی، مقیمی، زهرا و سبوحی، یداله. (۱۴۰۳). بازاندیشی قوانین و نهادها در حکمرانی عملیاتی انرژی ایران: از خط‌مشی‌ها تا اجرای آن‌ها در مسیر توسعه پایدار. مجله فرایند مدیریت و توسعه، ۳۸(۲)، ۶۱-۹۴. https://jmdp.ir/article-1-4836-fa.html
  28. مذکوری، اردشیر، معمارزاده طهران، غلامرضا، موسی خانی، مرتضی، مقیمی، زهرا و سبوحی، یداله. (1404). ارائه چارچوبی برای الگوی حکمرانی عملیاتی انرژی در ایران با رویکرد توسعه پایدار: یک مرور نظام‌مند. حکمرانی و توسعه، 5(3)T 31-66. https://doi.org/10.22111/jipaa.2025.497221.1240
  29. Ashraf, M., & Bocca, R. (2023). Fostering Effective Energy Transition. Online: World Economic Forum.
  30. Bastian, H., Arriagada, P., & Roser, M. (2023). State Capacity. Online: OurWorldInData.
  31. Ciarreta, A., & Ahmadov, E. (2019). Sustainability on Energy Governance: Recent Trends of the Electricity Sector in Azerbaijan. Economics World, 6(2), 75-95. https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=en&user=aGlzqvgAAAAJ&citation_for_view=aGlzqvgAAAAJ:UeHWp8X0CEIC
  32. Dubash, N. k. (2011). Mapping Global Energy Governance. Global Policy, Volume 6-18. https://doi.org/10.1111/j.1758-5899.2011.00119.x
  33. Farazmand, A. (2012). Sound Governance: Engaging Citizens through Collaborative Organizations. Public Organization Rev 12,  223–241. https://doi.org/10.1007/s11115-012-0186-7
  34. Filgueiras, F., Palotti, P. & Testa, G. (2023). Complexing Governance Styles: Connecting Politics and Policy in Governance Theories. SAGE Open, 13(1):215824402311585. https://doi.org/10.1177/21582440231158521
  35. Florini, A. (2011). The International Energy Agency in Global Energy Governance. Global Policy, Volume 40-50. https://doi.org/10.1111/j.1758-5899.2011.00120.x
  36. Fraune, C. (2022). Energy Democracy and Participation in Energy Transitions. In Handbook of Energy Governance in Europe (pp. 49-66). Switzerland: Springer Nature Switzerland AG 2022.
  37. Goldthau, A. (2013). the Handbook of Global Energy Policy. Oxford: Wiley-Blackwell.
  38. Goldthau, A. & Witte, J. M. (2011). Assessing OPEC’s Performance in Global Energy. Global Policy, Volume 2, 31-39. https://doi.org/10.1111/j.1758-5899.2011.00122.x
  39. Gomez-Valenzuela, V., Harro, V. V., Ramirez, K & Bonilla-Duarte, S. (2023). Understanding Governance in the Jaragua-Bahoruco-Enriquillo Biosphere Reserve: An Empirical Approach. Tropical Conservation Science, 16(1). https://doi.org/10.1177/19400829231218653
  40. Haapasalo, H., Ingalsuo, K.& Lenkkeri, T. (2006). Linking strategy into operational management:  A survey of BSC implementation in Finnish energy sector, Benchmarking, 13 (6), 701-717. https://doi.org/10.1108/14635770610709068
  41. Habibi, A., Firouzi Jahantigh, F. & Sarafrazi, A. (2015). Fuzzy Delphi Technique for Forecasting and Screening Items. Asian Journal of Research in Business Economics and Management, 5(2), 130-143. https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=en&user=BMY1QMkAAAAJ&citation_for_view=BMY1QMkAAAAJ:7PzlFSSx8tAC
  42. Hashemizadeh, A., Ju, Y., & Abadi, F. Z. B. (2024). Policy design for renewable energy development based on government support: A system dynamics model. Applied Energy, 376, 124331. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0306261924017148?via%3Dihub
  43. Heinrich, C. J., Hill, C. J., & Lynn Jr, L. E. (2004). Governance as an organizing theme for empirical research. The art of governance: Analyzing management and administration, 3-19. https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=en&user=F2n5LJoAAAAJ&citation_for_view=F2n5LJoAAAAJ:W7OEmFMy1HYC
  44. Hufty, M. (2011). Governance: Exploring four approaches and their relevance to research. Research for sustainable development: Foundations, experiences, and perspectives, 165-186. https://ssrn.com/abstract=2019013
  45. IEA. (2020). World Energy Outlook. Online: International Energy Agency.
  46. Knodt, M., & Kemmerzell, J. (2022). Handbook of Energy Governance in Europe. UK: Sprringer.
  47. Kuo, Y. F., & Chen, P. C. (2008). Constructing a performance appraisal system for R&D personnel using fuzzy delphi method. Omega, 36(4), 559-570.
  48. Lockwood, M. (2010). Good governance for terrestrial protected areas: A framework, principles and performance outcomes. environmental management, 91(3), 754-766. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2009.10.005
  49. Loureiro, C. V., Gorayeb, A., & Brannstrom, C. (2017). ANÁLISE COMPARATIVA DE POLÍTICAS DE IMPLANTAÇÃO e RESULTADOS SOCIAIS DA ENERGIA EÓLICA NO BRASIL e NOS ESTADOS UNIDOS. Deleted Journal, 40, 231. https://doi.org/10.5380/raega.v40i0.45344
  50. Hill, M., Hupe P. (2023). Implementing Public Policy_ Governance in Theory and in Practice (SAGE Politics Texts series)
  51. Μichalena, E., & Hills, J. M. (2012). Renewable energy issues and implementation of European energy policy: The missing generation?  Energy Policy, 45, 201–216. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2012.02.021
  52. Mkhize, N., & Nel-Sanders, D. (2023). An analysis of Energy Policy Implementation in South Africa: A Case Study of the Gas- to-Power Programme. African Journal of Business and Economic Research, 18(1), 273–290. https://www.researchgate.net/publication/377224426_An_analysis_of_Energy_Policy_Implementation_in_South_Africa_A_Case_Study_of_the_Gas-to-Power_Programme
  53. Renn, O., & Schweizer, P. (2019). Inclusive governance for energy policy making: Conceptual foundations, applications, and lessons learned. The Role of Public Participation in Energy Transitions, 39-79. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-819515-4.00003-9
  54. Rhodes, R. W. (1996). The new governance: governing without government. Political studies. 44(4), 652-667. https://doi.org/10.1111/j.1467-9248.1996.tb01747.x
  55. Sahamies, K., Haveri, A. & Anttiroiko, A. (2022). Local Governance Platforms: Roles and Relations of City Governments, Citizens, and Businesses. Administration & Society, 54(9), 1710-1735. https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/00953997211072531
  56. Sandu, S., Yang, M., Shi, X., & Chi, Y. (2020). A governance perspective on electricity industry development: The case of Papua New Guinea. Energy Policy, 141(February) , 111464. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2020.111464
  57. Setyadiharja, R., Kurniasih, D., Nursnaeny, P. S. & Nengsih, N. S. (2017). Good Governance vs Sound Governance: A Comparative Theoretical Analysis. International Conference on Democracy, Accountability and Governance (ICODAG 2017), 92-101, Atlantis Press. https://www.atlantis-press.com/proceedings/icodag-17/25886149
  58. Sohre, A., & Schubert, I. (2022). The how and what of bottom-up governance to change household energy consumption behaviour. Energy Research &  Social Science, 1-14. https://doi.org/10.1016/j.erss.2022.102570
  59. UNDP. (2022). Human Development Report. Online: United Nations Development Programme.
  60. WorldBank. (2015). Transparency and Social Accountability in the Egyptian Power Sector. Online: World Bank.
  61. WorldBank. (2022). World Bank Report. Online: World Bank.
  62. World Energy Trilemma Report. (2024). World Energy Council.
  63. Zadeh, L. A. (1965). Fuzzy sets. Information and Control. Information sciences, 8(3), 338-353https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-symbolic-logic/article/abs/l-a-zadeh-fuzzy-sets-information-and-control-vol-8-1965-pp-338353-l-a-zadeh-similarity-relations-and-fuzzy-orderings-information-sciences-vol-3-1971-pp-177200/3A80F34917B4A88DD12299044FD1E47E
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 128
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 19


login