تعداد نشریات | 55 |
تعداد شمارهها | 1,838 |
تعداد مقالات | 14,668 |
تعداد مشاهده مقاله | 31,770,043 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,750,660 |
فلسفهی آفرینش از منظر قرآن کریم؛ مطالعه مورد پژوهانه: آیات مربوط به «آفرینش بحق» آسمان ها و زمین | ||
پژوهشنامه معارف قرآنی | ||
مقاله 5، دوره 9، شماره 34، مهر 1397، صفحه 109-132 اصل مقاله (702.32 K) | ||
نوع مقاله: علمی - ترویجی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2019.34021.1738 | ||
نویسندگان | ||
کاوس روحی برندق* 1؛ محمد آسنجرانی2؛ علی بیدسرخی3 | ||
1دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشکدة علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
2دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
3دانشجوی دکتری علوم قرآن وحدیث دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
چکیده | ||
قرآن کریم در آیات متعددی به فلسفه آفرینش با تعبیر« بالحق» اشاره نموده است. مفسران دیدگاه های گوناگونی را در تبیین فلسفه آفرینش هستی در ذیل آیات دربردارنده این تعبیر بیان داشته اند که به طور کلی عبارت اند از ؛ 1-آفرینش صواب 2-آفرینش با کلام حق 3-آفرینش حکیمانه 4-آفرینش مبتنی بر عدل و انصاف 5- آفرینش هدفدار، که این دیدگاه ها قابل نقد و بررسی اند، که در میان دیدگاه پنجم، با در نظر گرفتن اصل معنایی و تقابل واژه حق با واژهای با باطل، لعب و لهو در قرآن کریم صحیح میباشد از سوی دیگر از میان موارد چهارگانهی؛ 1-دلالت داشتن آفرینش بر توحید وکمالِ قدرت خداوند ، 2-آفرینش مبتنی بر دین و تکالیف الهی، 3-آفرینش مبتنی بر منافع و مصالح بندگان و فضل برآنان، 4-آفرینش مبتنی بر غایت حقیقی، که مفسران درتعیین مراد از آفرینش هدفدار بیان داشته اند. مورد چهارم با توجه به اصل معنایی واژه حق و کاربرد و تقابل آن با باطل و لعب در عرف قرآن کریم و از حیث مفاد آیات مربوطه و سیاق آیات قرآن کریم، بهتر از سایر دیدگاه ها میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
آفرینش بحق؛ غایت حقیقی؛ رجوع إلی الله؛ سیاق | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. آلوسی، محمودبن عبدالله. (1415ق.). روحالمعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی. تحقیق علی عبدالباری عطیه. چ 1. بیروت: دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون. ابنعاشور، محمدبن طاهر. (1420ق.). تفسیر التحریر و التنویر المعروف بتفسیر ابنعاشور. چ 1. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی. ابنفارس، احمد. (بیتا). معجم مقاییس اللغة. تحقیق عبدالسلام محمد هارون. چ1. قم: مکتب الإعلام الإسلامی. ابنمنظور، محمدبن مکرم. (بیتا). لسانالعرب. چ 3. بیروت: انتشارات دارصادر. ابوالفتوح رازی، حسینبن علی. (1408ق.). روضالجنان و روحالجنان فی تفسیر القرآن. تصحیح محمدمهدی ناصح و محمدجعفر یاحقی. چ 1. مشهد مقدس: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی. ازهری، محمدبن احمد. (بیتا). تهذیباللغة. چ 1. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. جوهری، اسماعیلبن حماد. (بیتا). الصحاح. تحقیق احمد عبدالغفور عطار. چ1. بیروت: دار العلم للملایین. راغب اصفهانی، حسینبن محمد. (بیتا). مفردات ألفاظ القرآن. تحقیق صفوان عدنان داوودی. چ1. بیروت: دار القلم. زبیدی، مرتضی محمد. (1414ق.). تاجالعروس من جواهر القاموس. بیروت: دار الفکر. زمخشری، محمودبن عمر. (1407ق.). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل. چ3. بیروت: دار الکتاب العربی. ــــــــــــــــــــــــــــ . (بیتا). أساسالبلاغة. چ 1. بیروت: دار صادر. طباطبایی، سید محمدحسین. (1999م.). الرسائل التوحیدیة. چ 1. بیروت: النعمان. ـــــــــــــــــــــــــــــــ . (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. چ 2. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. طبرسی، فضلبن حسن. (1372). مجمعالبیان فی تفسیر القرآن. چ 3. تهران: انتشارات ناصرخسرو. طبری، محمدبن جریر. (1412ق.). جامعالبیان فی تفسیر القرآن (تفسیر الطبری). چ 1. بیروت: دار المعرفة. طوسی، محمدبن حسن. (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. عسکری، حسنبن عبدالله. (1428ق). الوجوه و النظایر. قاهره: مکتبة الثقافة الدینیة. فخر رازی، محمدبن عمر. (1420ق.). التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب). چ 3. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. فراهیدی، خلیلبن احمد. (بیتا). کتاب العین. چ 2. قم: نشر هجرت. فیروزآبادی، محمدبن یعقوب. (بیتا). القاموس المحیط. چ 1. بیروت: دارالکتب العلمیة. فیومی، احمدبن محمد. (بیتا). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. قم: مؤسسة دار الهجرة. قرطبی، محمدبن احمد. (1364ق.). الجامع لأحکام القرآن. تهران: ناصرخسرو. مصطفوی، حسن. (بیتا). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. چ 3. بیروت ـ قاهره ـ لندن: دار الکتب العلمیة ـ مرکز نشر آثار علامه مصطفوی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 329 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 210 |