- همه نشریات
- ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی
- اقتصاد (دانشکده و پژوهشکده)
- الهیات و معارف اسلامی
- پژوهش و نقد (معاونت پژوهشی دانشگاه)
- تربیت بدنی و علوم ورزشی (دانشکده و پژوهشکده)
- حقوق و علوم سیاسی
- روانشناسی، علوم تربیتی و اطلاع رسانی
- علوم اجتماعی
- علوم ارتباطات
- علوم ریاضی و رایانه
- مدیریت و حسابداری
- موسسه آموزش عالی بیمه اکو
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,007 |
| تعداد مقالات | 16,112 |
| تعداد مشاهده مقاله | 41,296,747 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 23,849,914 |
واکاوی عوامل ابهام و تکثر معنایی «شبه‌جمله» در قرآن کریم | ||
| پژوهشنامه معارف قرآنی | ||
| دوره 11، شماره 40، خرداد 1399، صفحه 70-87 اصل مقاله (432.34 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2020.49363.2005 | ||
| نویسندگان | ||
| سمیه کاظمی نجف آبادی* 1؛ الهام آقادوستی2 | ||
| 1گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان | ||
| 2دانشجوی علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| ابهام یا «چندمعنایی» در قرآن کریم زمینه را برای آفرینش معانی متعدد و گسترش سطوح معنایی مختلف فراهم ساخته است. چندلایگی معنا و تأویل‌پذیری ناشی از آن را در قرآن کریم می‌توان در سطوح مختلف واژگانی و نحوی به وضوح مشاهده کرد. «شبه‌جمله» از جمله ساخت‌های زبانی است که در متن قرآن کریم، گستره‌ای از احتمالات معنایی را در هر دو سطح واژگانی و نحوی پدید آورده است، به همین دلیل در این پژوهش سعی بر آن است با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی آیاتی پرداخته شود که در آن شبه‌جمله تحت تأثیر دو عامل تعدد متعلَّق شبه‌جمله و یا تعدد معنایی حروف جر زمینه برداشت‌های متفاوت را فراهم کرده است. بررسی چنین عواملی از نظر مفسران که به تشکیل لایه‌های معنایی چندگانه می‌انجامد و تبیین دشواری‌های ترجمه آن هدف اصلی این مقاله به شمار می‌رود. بررسی تفاسیر و ترجمه‌های قرآن کریم نشان می‌دهد که چندلایگی معنایی شبه‌جمله‌ها تأثیر بسزایی در فهم آیات قرآن کریم دارد و گاهی با تکیه بر بافت و سیاق کلام وحی می‌توان به وحدت معنایی رهنمون شد، ولی در مواردی، تعیین معنی قاطع و یگانه بسیار دشوار است و در این راستا مترجم با تکیه بر ابزار تفسیر می‌تواند در بیشتر موارد از تنگنای ابهام بگریزد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شبه‌جمله؛ قرآن کریم؛ ابهام واژگانی؛ چندمعنایی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
آیتی، عبدالمحمد. (1374). ترجمه قرآن. چ 4. تهران: سروش.
آلوسی، محمودبن عبدالله. (1415ق.).روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی. محقق علی عبدالباری عطیه.
بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن‌عاشور، محمدطاهر. (1420ق.). التحریر و التنویر. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
ابوحیان، محمدبن یوسف. (1420ق.). البحر المحیط فی التفسیر. محقق صدقی محمد جمیل. بیروت: دار الفکر.
الهی قمشه‌ای، مهدی. (1380). ترجمه قرآن. چ 3. قم: فاطمه الزهراء.
انصاریان، حسین. (1383). ترجمه قرآن. قم: اسوه.
بروجردی، محمد‌ابراهیم. (1366). ترجمه قرآن. چ 6. تهران: کتابخانه صدر.
بیضاوی، عبدالله‌بن عمر. (1418ق.). انوارالتنزیل و اسرار التأویل.. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
پورجوادی، کاظم. (1414ق.). ترجمه قرآن. تهران: بنیاد دائرة المعارف اسلامی.
حجتی، مهدی. (1384). گلی از بوستان خدا. چ 6. قم: بخشایش.
خرم‌دل، مصطفی. (1384). تفسیر نور. چ 4. تهران: احسان.
خسروانی، علیرضا. (1390ق.). تفسیر خسروی. محقق محمدباقر بهبودی. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
رهنما، زین‌العابدین. (1354). قرآن مجید با ترجمه و جمع‌آوری تفسیر. تهران: سازمان اوقاف.
زمخشری، محمودبن عمر. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التاویل. مصحح مصطفی
حسین احمد. بیروت: دارالکتب العربی.
سامرائی، فاضل‌صالح. (2007م). معانی النحو. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
شهبازی، محمود؛ شهبازی، علی‌اصغر. (1393). «واژگان چندمعنا و اهمیت آن در ترجمه قرآن کریم». مطالعات ترجمه قرآن و حدیث. دورة1.
ش1. ص47ـ 68..
صادق نوبری، عبدالمجید. (1396ق.). ترجمه قرآن. تهران: اقبال.
صدر، محمدباقر. (1410ق.). دروس فی علم الاصول. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
طباطبایی، محمدحسین. (1390ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طبرسی، فضل‌بن حسن. (1372ش.).مجمع البیان فی تفسیر القرآن. مصحح: هاشم رسولی محلاتی. تهران: ناصرخسرو.
عاملی، ابراهیم. (1360). تفسیر عاملی. مصحح علی‌اکبر غفاری. تهران: کتابفروشی صدوق.
فخر رازی، محمدبن عمر. (1420ق.). التفسیر الکبیر. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
فراء، یحیی‌بن زیاد. (1980م.). معانی القرآن. محقق محمدعلی نجار. قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
قرشی بنابی، علی‌اکبر. (1375). تفسیر احسن الحدیث. تهران: بنیاد بعثت.
قرطبی، محمدبن‌احمد. (1364). الجامع لأحکام القرآن. تهران: ناصرخسرو.
فتوحی، محمود. (1387ش). «ارزش ادبی ابهام از دومعنایی تا چندلایگی معنا».مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی. س16. ش62. ص
17-36.
کاظمی نجف‌آبادی، سمیه. (1388). «بررسی و مقایسه حروف جر و اضافه (در زبان‌های عربی و فارسی)». پایان‌نامة کارشناسی ارشد.
دانشگاه اصفهان. دانشکده زبان‌های خارجه.
مکارم شیرازی، ناصر. (1373). ترجمه قرآن. چ 2. قم: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
موسوی گرمارودی، علی. (1384). ترجمه قرآن. چ 2. تهران: قدیانی.
میبدی، احمدبن محمد. (1371). کشف الاسرار و عدة الابرار. تهران: امیرکبیر.
مکارم شیرازى، ناصر. (1371). تفسیر نمونه. چ 10. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
یاسری، محمود. (1415ق.). ترجمة قرآن. قم: بنیاد فرهنگی امام مهدی(ع).
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 591 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 898 |
||
Scholarly Journals Management System © 1991.05.01 by Allameh Tabatabaei University is
licensed under Attribution-NonCommercial 4.0 International.
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب