دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات61
تعداد شماره‌ها2,201
تعداد مقالات17,933
تعداد مشاهده مقاله54,986,491
تعداد دریافت فایل اصل مقاله28,776,859
دیاری بیدگلی, محمدتقی, داوری, روح الله. (1400). تأثیر آیه نفی سبیل در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 12(44), 7-40. doi: 10.22054/rjqk.2021.12607
محمدتقی دیاری بیدگلی; روح الله داوری. "تأثیر آیه نفی سبیل در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران". سامانه مدیریت نشریات علمی, 12, 44, 1400, 7-40. doi: 10.22054/rjqk.2021.12607
دیاری بیدگلی, محمدتقی, داوری, روح الله. (1400). 'تأثیر آیه نفی سبیل در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران', سامانه مدیریت نشریات علمی, 12(44), pp. 7-40. doi: 10.22054/rjqk.2021.12607
دیاری بیدگلی, محمدتقی, داوری, روح الله. تأثیر آیه نفی سبیل در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1400; 12(44): 7-40. doi: 10.22054/rjqk.2021.12607

تأثیر آیه نفی سبیل در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

پژوهشنامه معارف قرآنی
مقاله 7، دوره 12، شماره 44، اردیبهشت 1400، صفحه 7-40    اصل مقاله (552.06 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2021.12607
نویسندگان
محمدتقی دیاری بیدگلی1؛ روح الله داوری* 2
1استاد و مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم
2دانش آموخته دکتری تفسیر تطبیقی دانشگاه قم
چکیده
مفسران فریقین از قرون نخستین تاکنون دیدگاه‌های مختلفی را در رابطه با آیه 141 نساء «... وَ لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکافِرینَ عَلَى الْمُؤْمِنینَ سَبیلاً» (نساء:141) داشته‌اند و احکام فردی و اجتماعی فراوانی را از آن استنباط نموده‌اند؛ براین اساس و با روش توصیفی تحلیلی این مقاله درصدد پاسخ‌گویی به این سؤال اصلی است: آیه نفی سبیل چه تأثیری در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران داشته است؟
براساس یافته‌های پژوهش مشخص گردید بهترین دیدگاه، مفهوم عام آیه است؛ زیرا واژه "سبیل" که به اصطلاح از قبیل" نکره در سیاق نفى" است افاده عموم می‌کند، بنابراین، آیه دارای مفهومی عام است که می‌تواند شامل «نفی سلطه در تکوین و در حوزه تشریع احکام و نفی غلبه در حوزه احتجاج و برهان» باشد. همچنین براساس یافته‌های پژوهش مشخص گردید سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران که برگرفته از اصول قانون اساسی است در بسیاری از موارد با توجه به آیه نفی سبیل بنا شده است و بسیاری از اصول سیاست خارجی برگرفته از همین آیه است. از جمله اصولی که این آیه با آن ارتباط دارد، اصل عزت، اصل استقلال و اصل نفی رابطه سلطه‌گری و سلطه‌پذیری است.
کلیدواژه‌ها
آیه 141 نساء؛ نفی سبیل؛ سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
مراجع
قرآن کریم.

آقابخشی، علی و مینو افشاری‌راد. (1376ش).  فرهنگ علوم سیاسی. تهران: مرکز اطلاعات علمی ایران. چاپ سوم.

 ابوحیان، محمد بن یوسف. (1420). البحر المحیط فى التفسیر. محقق: صدقی محمد جمیل. بیروت: دارالفکر.

ابوالفتوح رازی، حسین بن علی. (1408). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن. مصحح: محمدمهدى‏ناصح و محمدجعفر یاحقى. مشهد: آستان قدس رضوى. بنیاد پژوهش­هاى اسلامى‏.

ابن‏ابى‏حاتم، عبدالرحمن بن محمد. (1419). تفسیر القرآن العظیم (ابن ابى حاتم). محقق: اسعد حمد طیب. ریاض: مکتبة نزار مصطفى الباز.

ابن بابویه، محمدبن علی. (1413).  من لایحضره الفقیه. محقق/ مصحح، علی‌اکبر غفاری. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏.

ابن عاشور، محمدطاهر. (1420). تفسیر التحریر و التنویر المعروف بتفسیر ابن عاشور. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی‏.

ابن عجیبه، احمد. (1419). البحر المدید فى تفسیر القرآن المجید. به تحقیق احمد عبدالله‏ قرشى رسلان. قاهره: حسن عباس زکی.

ابن‏عربى، محمد بن عبدالله. ‏(1408). احکام القرآن (ابن عربی). محقق: علی محمد بجاوی. بیروت: دارالجیل.

ابن‏کثیر، اسماعیل بن عمر. (1419). تفسیر القرآن العظیم (ابن کثیر). به تحقیق محمدحسین شمس‌الدین. بیروت: دار الکتب العلمیة. منشورات محمد علی بیضون‏.

بجنوردی، سید حسن بن آقا بزرگ موسوی. (1419). القواعد الفقهیه. محقق/ مصحح، مهدی مهریزی و محمدحسن درایتی. قم: نشر الهادی.

بغوی، حسین بن مسعود. (1420). تفسیر البغوى المسمى معالم التنزیل‏. محقق: عبدالرزاق مهدی. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.

حسینی خامنه‌ای، سید علی. (31/5/1368).  بیانات در دیدار با وزیر. معاونان و مدیران کلّ وزارت امور خارجه و سفرا و رؤساى نمایندگى‏هاى سیاسى خارج از کشور. نرم‌افزار حدیث ولایت.

______________. (19/11/1392). بیانات در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروى هوایى ارتش در سال­روز بیعت تاریخى همافران با حضرت امام خمینى (رحمةالله‏علیه). نرم‌افزار حدیث ولایت.

______________. (29/2/1382). بیانات در دیدار مسؤولان و کارگزاران نظام به مناسبت سالروز هفدهم ربیع الاول. نرم‌افزار حدیث ولایت.

______________. (14/6/1365). بیانات در هشتمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد. نرم‌افزار حدیث ولایت.

_____________. (10/1/1369). خطبه‌های نماز جمعه تهران. نرم‌افزار حدیث ولایت.

_____________. (1/11/1388). دیدار بهارات جاگدئو رئیس جمهور گویان و هیأت همراه با رهبر انقلاب. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله العظمی خامنه‌ای. www.khamenei.ir.

حقیقت، سید صادق. (1385). مبانی. اصول و اهداف سیاست خارجی دولت اسلامی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

حویزى، عبدعلى بن جمعه. ‏(1415). تفسیر نور الثقلین. مصحح: هاشم رسولی. قم: اسماعیلیان.

جصاص، احمد بن علی. (1405). احکام القرآن. محقق: محمد صادق‏ قمحاوى. بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏.

جوادی آملی، عبدالله. (1389).  تسنیم. محقق: حجت‌الاسلام مجید حیدری‌فر. قم: مرکز نشر إسراء.

دروزه، محمد عزه. (1421). التفسیر الحدیث: ترتیب السور حسب النزول‏. بیروت: دار الغرب الإسلامی‏.

رضا، محمد رشید. (1414). تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار. بیروت: دارالمعرفۀ.

زحیلی، وهبه. (1411). التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج‏. دمشق: دارالفکر.

سعدی، عبدالرحمن. (1408). تیسیر الکریم الرحمن فی تفیسر کلام المنان‏. بیروت: مکتبة النهضة العربیة.

سیوطى، عبدالرحمن بن ابى‏بکر. (1404). الدر المنثور فى التفسیر بالماثور. قم: کتابخانه عمومى حضرت آیت الله العظمى مرعشى نجفى( ره).

شاه عبدالعظیمی. حسین. (1363). تفسیر اثنی عشری. تهران: میقات.

شبّر، سید عبدالله. (1410). تفسیر القرآن الکریم (شبّر). قم: مؤسسه دارالهجره.

شکوری، ابوالفضل. (1367). فقه سیاسی اسلام. قم: نشر دفتر تبلیغات اسلامی.

صدیق حسن خان، محمدصدیق. (۱۴۲۴).  نیل المرام من تفسیر آیات الأحکام‏. بیروت: دار الکتب العلمیة. منشورات محمد علی بیضون‏.

طبرسی، فضل­بن حسن. (1372). مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن. مصحح: فضل‌الله یزدی طباطبائی و هاشم رسولی. تهران: ناصرخسرو.

طبری، محمدبن جریر. (1412). جامع البیان فى تفسیر القرآن(تفسیر الطبرى). بیروت: دارالمعرفه.

طنطاوی، محمد سید. (1997). التفسیر الوسیط للقرآن الکریم‏. قاهره: نهضۀ مصر.

طوسی، محمد بن حسن. (1407). الخلاف. محقق/ مصحح: جواد شهرستانی و دیگران. قم: دفتر انتشارات اسلامی.

طیب، عبدالحسین. (1369). اطیب البیان فی تفسیر القرآن‏. تهران: اسلام.

علی بابائی، غلامرضا و بهمن آقائی. (1365).  فرهنگ علوم سیاسی. بی‌جا: نشر ویس.

عمید زنجانی، عباسعلی. (1384). فقه سیاسی (مبانی حقوق عمومی در اسلام). تهران: انتشارات امیرکبیر.

فاضل جواد، جواد بن سعید. (1365). مسالک‌الأفهام الی آیات‌الأحکام. مصحح: محمدتقی کشفی و محمدباقر شریف‌زاده. تهران: مرتضوی.

فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله. (1373). کنز العرفان فی فقه القرآن. مصحح: محمدباقر شریف‌زاده و محمدباقر بهبودی. تهران: مرتضوی.

فاضل موحدی لنکرانی،  محمد. (1416). القواعد الفقهیه. قم: چاپخانه مهر.

فخر رازی،  محمدبن عمر. (1420). التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب). بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏.

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. (1377). تهران: اداره کل فرهنگ و روابط عمومی.

قرطبی،  محمد بن احمد. (1364). الجامع لأحکام‌القرآن. تهران: ناصرخسرو.

قطب، سید. (1425). فی ظلال القرآن. بیروت: دارالشروق.

قطب راوندى، سعید بن هبه‏الله. ‏(1405). فقه‌القرآن. محقق: احمد حسینی اشکوری. قم: کتابخانه عمومى حضرت آیت الله العظمى مرعشى نجفى( ره).

قوام، سید عبدالعلی. (1381). سیاست بین‌الملل و سیاست خارجی. تهران: سمت.

مطهری، مرتضی. (1372). مجموعه آثار. قم: صدرا.

مقدس اردبیلی، احمد بن محمد. (بی‌تا). زبدة البیان فی أحکام القرآن‏. محقق: محمدباقر بهبودی. تهران: مکتبة المرتضویه.

مکارم شیرازی، ناصر. (1371). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب‌الإسلامیۀ.

مراغی، احمد مصطفی. (بی‌تا). تفسیر المراغی. بیروت: دارالفکر.

مراغی، سید میر عبدالفتاح. (1417). العناوین الفقهیه. قم: دفتر انتشارات اسلامی.

موسوی خمینی، سید روح‌الله. (1385). تحریرالوسیله (ترجمه فارسی). تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى(س)

_________________. (1389).  صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى( س).

موسوی سبزواری، عبدالاعلی. (1409). مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن‏. بی‌جا: دفتر سماحۀ آیت الله العظمى السبزوارى‏.

هاشمی، محمد. (1382). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: میزان.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 954
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 584


login