تحلیل محتوای «خودشفقتی» در روایت قرآن از جنگ اُحد

رضی, حسنعلی; مشایی, ناهید; شریعتی, فهیمه; آقامحمدیان شعرباف, حمیدرضا

doi:10.22054/rjqk.2021.61602.2346

فهرست نشریات

اخذ رتبه توسط نشریه پژوهش‌های رهبری آموزش از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

اخذ رتبه «الف» توسط نشریه پژوهشنامه معارف قرآنی از وزرات علوم، تحقیقات و فناوری

نشست مشورتی مسئولان مجلات علمی دانشگاه علامه‌طباطبائی

نتایج ارزیابی علمی نشریات دانشگاه علامه طباطبائی در سال ۱۴۰۱; 19عنوان موفق به دریافت رتبه الف شدند.

تعداد نشریات	60
تعداد شماره‌ها	2,022
تعداد مقالات	16,253
تعداد مشاهده مقاله	42,481,701
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	24,314,550

	تحلیل محتوای «خودشفقتی» در روایت قرآن از جنگ اُحد
پژوهشنامه معارف قرآنی
مقاله 6، دوره 12، شماره 47، دی 1400، صفحه 147-176 اصل مقاله (835.51 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2021.61602.2346
نویسندگان
حسنعلی رضی¹؛ ناهید مشایی^* ²؛ فهیمه شریعتی²؛ حمیدرضا آقامحمدیان شعرباف³
¹دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
²استادیار معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
³استاد روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده
شکست، دشواری و ناگواری از ضرورت‌های اجتناب‌ناپذیر دنیایند؛‌ وعده خداوند متعال بر دوام سختی کشیدن انسان و استمرار بی‌وقفه‌ آزمایشات و ابتلائات الهی در دنیا شاهد بر این مدعاست. ‌بی‌تردید قرآن کریم در راستای مواجهه سالم و کارامد با این مشکلات نیز نسخه‌ای فراگیر دارد. مطالعاتی که به تازگی از منظر روانشناختی به این مقوله پرداخته‌اند، بر یک شاخصه بنیادین به نام «شفقت بر نفس» یا «خود دلسوزی» تأکید نموده و آن را اساس بسیاری از مهارت‌های فردی، عزت نفس، شادکامی و... دانسته‌اند. این پژوهش به روش تحلیل محتوای کیفی و رویکرد میان‌رشته‌ای، مولفه‌های خودشفقتی را در یکی از مقاطع بحرانی امت اسلامی در عصر حضور رسول اکرم (ص) یعنی جنگ احد، دنبال نموده و به بسط محتوایی این فضیلت بر اساس قرآن دست یافته‌است. در مقوله مهربانی با خود؛ به مفاهیم نقد و انکار سرزنش‌گران، تاکید بر وجود مدبر مهربان و تسلی و القای آرامش؛ در مقوله انسانیت مشترک؛ عمومیت قانون مرگ و تکرار تاریخی بلا برای مؤمنان و در رابطه با ذهن آگاهی؛ تحلیل زمینه‌های شکست، انگیزش جهت غلبه بر شکست، ارائه راهکار و دستاوردسازی از شکست و تصریح به عواقب انتخاب‌های نادرست، را مهم‌ترین مفاهیم محتوایی آیات جنگ اُحد یافته است.
کلیدواژه‌ها
خودشفقتی؛ قرآن؛ جنگ احد؛ شفقت بر نفس؛ ارتباط با خود

مراجع
قرآن کریم. ترجمه انصاریان. ابن هشام، عبدالملک. (۱۳۵۷ق/۱۹۵۵م.). *السیرة النبویه. به کوشش مصطفی سقا و دیگران. قاهره: بی‌نا. امین، سیده نصرت بیگم. (1361ش). مخزنالعرفان در علوم قرآن. اصفهان.:کتابفروشی ثقفی. بلاغی، عبدالحجه. (بی‌تا). حجة التفاسیر و بلاغ الاکسیر. قم: حکمت. بیضاوی، عبدالله بن عمر. (بی‌تا). أنوار التنزیل و أسرار التأویل. اعداد: مرعشلی. محمد عبدالرحمان. بیروت: دار احیاء التراث العربی. بیهقی، احمد بن حسین. (1405 ق). دلائل النبوه. بیروت: دارالکتب العلمیه. ثعلبی، احمد بن محمد. (بی‌تا). الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی. محقق: ابن عاشور. ابی محمد. بیروت: دار احیاءالتراث العربی. جوادی آملی، عبدالله. (1394). تسنیم: تفسیر قرآن کریم. ج15. چ5. قم: اسراء. ___________. (1396. ). تسنیم: تفسیر قرآن کریم. ج16. چ5. قم: اسراء. رشیدرضا، محمد. (1990 م.). تفسیر القرآن الحکیم. مصر: الهیئة المصریة العامة للکتاب. زحیلی، وهبه. (1418ق. ). التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج. دمشق: دارالفکر. زهری، محمد. (۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م.). المغازی النبویه. به کوشش سهیل زکار. دمشق. طباطبایی، سیدمحمد حسین. (1417ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاءالتراث العربی. طبرسی، فضل بن حسن. (1408ق.). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تصحیح هاشم رسولی و فضل الله یزدی طباطبایی. بیروت: دارالمعرفه. طبری، محمدبن جریر.( بی‌تا‌). تاریخ الامم و الملوک. محمد ابوالفضل ابراهیم. بیروت. دارالتراث. فخررازی، محمد بن عمر. (1411ق.). التفسیرالکبیر(مفاتیح الغیب). قم. مرکز نشر الاعلام الاسلامی. مدرسی، سید محمدتقی. (1419ق.). من هدی القرآن. تهران: دار محبی الحسین. مغنیه، محمدجواد. (1424ق.). التفسیرالکاشف. قم: دارالکتاب الاسلامی. مکارم شیرازی، ناصر. (1374ش.). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه. واقدی، محمد بن عمر. (1376). المغازی*. قم. مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
آمار تعداد مشاهده مقاله: 991 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 567

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

آمار

تحلیل محتوای «خودشفقتی» در روایت قرآن از جنگ اُحد