| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,088 |
| تعداد مقالات | 16,792 |
| تعداد مشاهده مقاله | 45,965,192 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,746,122 |
مقایسه اثربخشی توانبخشی شناختی و مهارت عاطفی اجتماعی بر ارتقای نظریه ذهن درکودکان اتیسم | ||
| روانشناسی افراد استثنایی | ||
| مقاله 4، دوره 12، شماره 45، فروردین 1401، صفحه 89-112 اصل مقاله (1.2 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jpe.2021.59264.2293 | ||
| نویسندگان | ||
| صدف درویشی1؛ خدیجه ابوالمعالی الحسینی* 2؛ امین رفیعی‌پور3؛ فریبرز درتاج4 | ||
| 1دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار، گروه روانشناسی، واحد رودهن.دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 3استادیارگروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| 4استاد گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی توانبخشی شناختی و مهارت عاطفی اجتماعی بر ارتقای نظریه ذهن درکودکان اتیسم، در حیطه تحقیقات مقطعی و کاربردی بود. روش شبه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. از 45 نفر دانش‌آموز معرفی شده مدرسه پیامبر اعظم منطقه5 و کانون مادران یاریگر توانجویان اتیسم (میتا) منطقه6 تهران در سال(1399-1398) با تکمیل پرسشنامه سنجش دامنه اتیسم جامعه‌ای 30 نفری با عملکرد بالا در گروه نمونه 30 نفری به روش تصادفی طبقه‌ای در دو گروه آموزش و یک گروه کنترل (هر گروه 10 نفر)، جایگزین شدند.گروه آزمایشی اول با برنامه هوشمند توانبخشی شناختی بازشناسی هیجانی صورت وِ گروه آزمایشی دوم با آموزش مهارت‌های عاطفی اجتماعی آموزش دیدند. گروه سوم آموزشی دریافت نکردند. نتایج آماری حاصل از تحلیل کوواریانس چندمتغیری (مانکوا) و آزمون تعقیبی شفه نشان داد، میزان نظریه ذهن در کودکان اتیسم بعد از اعمال تنها توانبخشی شناختی افزایش یافته است و هر دو گروه نسبت به گروه کنترل دارای میانگین بالاتری در سطوح نظریه ذهن کل بودند. گروه‌های آزمایش یک (توانبخشی شناختی) نسبت به گروه کنترل دارای میانگین بالاتری در سطح 1، 2 و نظریه ذهن کل بودند و اختلاف میانگین‌ها در سطح 05/0 معنی‌دار شد. گروه آزمایش دوم (مهارت عاطفی اجتماعی) نسبت به گروه کنترل دارای میانگین بالاتری در سطح 3 بودند و اختلاف میانگین‌ها در سطح 05/0 معنی‌دار شد. می‌توان نتیجه گرفت توانبخشی شناختی روش مداخله‌ای مناسب برای مربیان و درمانگران کودکان اتیسم برای ارتقای نظریه ذهن می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اتیسم؛ توانبخشی؛ مهارت عاطفی اجتماعی؛ نظریه ذهن | ||
| مراجع | ||
|
منابع
افتخاری پور، خ. (1396) اثربخشی موسیقی‌درمانی بر بهبود مهارت‌های اجتماعی کودکان اتیسم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی تربیتی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی
آبادی، ف. نجاتی و. پوراعتماد، ح. (1395 الف). بررسی آموزش تقلید در بهبود توانایی ذهن‌خوانی در بین کودکان مبتلا به اتیسم با عملکرد بالا. مجله علوم روان‌شناختی؛ 15(59)، 376-390.
آبادی، ف. نجاتی و. پوراعتماد، ح. (1395 ب). اثربخشی تقلید تظاهرات هیجانی چهره بر بهبود تشخیص حالات هیجانی در کودکان دارای اختلال طیف درخودمانده با کنش فرارونده. مجله علوم روان‌شناختی، 43(5)، 679-690.
البرزی، ش. خیر، م.(1381). بررسی پایایی و روایی مقیاس سنجش مهارت‌های اجتماعی ماتسون و مقایسه عملکرد دختران و پسران دبیرستانی در این مقیاس. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز. 18 (2). پیاپی 36.
حبیبی کلیبر، ر. فرید، ا. مصرآبادی، ج. بهادری خسروشاهی، ج. (1398). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی و هیجانی بر بهبود روابط بین فردی دانش‌آموزان. دوماهنامه علمی- پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی. ۱۲ (۱): ۸-۱۵
خسرو تاش، پ. ابوالمعالی الحسینی، خ. هاشمیان، ک. (1396). مقایسه اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی و آموزش اجتماعی- هیجانی بر بهبود عملکرد توجه مداوم در دانش‌آموزان با اختلال ریاضی. فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی. 7(27). صص 27-113.
خوش‌اخلاق، ح. (1396). بررسی تأثیر مداخلات بهنگام روان‌شناختی و آموزشی خانواده‌محور بر میزان مهارت‌های شناختی و اجتماعی کودکان اتیسم. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. 18(2)، پیاپی 70، صص 102-114.
دیلمی، ن. نادری، ف. (1397). اثربخشی روش دوساهو بر کارکردهای اجرایی، انعطاف‌پذیری ذهنی و نظریه ذهن در کودکان اتیستیک با عملکرد بالا. فصلنامه کودکان استثنایی، 18(4)، صص 41 -54.
رضایی دهنوی، ص. دهقان، ا. رشیدی، س. شجاعی، س.(1398). تأثیر آموزش تنظیم هیجان بر مهارت‌های اجتماعی کودکان با اختلال طیف اوتیسم. فصلنامه سلامت روان کودک.
رهبر کرباسدهی، ف. ابوالقاسمی، ع. رهبر کرباسدهی، ا. (1397). تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی- هیجانی بر باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص. دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 6(10), 39-55. doi: 10.22084/j.psychogy.2017.13048.1544
سرمد، ز. بازرگان، ع. حجازی، ا. (1395). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری (چاپ 29). تهران: آگه.
شیری، ا. نجاتی و. پوراعتماد، ح. (1392). بررسی اثربخشی توانبخشی شناختی برترمیم توانایی شناخت اجتماعی کودکان اتیسم عملکرد بالا. فصلنامه کودکان استثنایی. 13(3)
شیری، ا. نجاتی و. پوراعتماد، ح. چیمه، ن. (1392). بررسی تأثیر توانبخشی شناختی برترمیم توانایی شناخت اجتماعی کودکان اتیسم با عملکرد بالا. تحقیقات علوم رفتاری.11(5)
صدری دمیرچی، ا. اسماعیلی قاضی‌ولوئی، ف. (1395). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی- هیجانی بر تنظیم شناختی هیجان و مهارت‌های اجتماعی کودکان دارای اختلال یادگیری خاص. ناتوانی‌های یادگیری. 5(4). 59-86.
صدیقی، ز. میکائیلی، ف. عیسی‌زادگان، ع. (1397). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی از طریق الگوی یادگیری مشاهده‌ای بندورا بر بهبود این مهارت‌ها و نظریه ذهن دختران و پسران پیش‌دبستانی. دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی شناخت اجتماعی. 7(1). پیاپی 13.
فرخی، ح. مصطفی‌پور و. سهرابی، ف. (1396). تأثیر مداخله مبتنی بر نظریه ذهن و آموزش مهارت‌های اجتماعی بر نشانه‌های کودکان مبتلا به اختلال رفتار هنجاری. فصلنامه سلامت روان کودک.4(2)
فرهادی، ع. عزیزی، ام. موحدی، پ. قاسمی‌کلی، ف. کریمی‌نژاد، ک. (1393). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر ارتقای نظریه ذهن در نوجوانان پرخاشگر. دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی شناخت اجتماعی سال سوم.2(6)
قمرانی، ا. البرزی، ش. خیر، م. (1385): بررسی روایی و اعتبار آزمون نظریه ذهن در گروهی از دانش‌آموزان عقب‌مانده ذهنی و عادی. مجله روانشناسی. 10(38-2).
کاسه چی، م. فاطمه، ب. میرزایی، ه. رصافیانی، م. فرضی، م. غریب، م. (1392). اعتبار، پایایی و روایی نسخه فارسی پرسشنامه غربال‌گری کودکان اوتیسم با عملکرد بالا 12 -7 ساله. مجله علمی پژوهشی پژوهان. 12 (1)،54-45.
محسنی، ن. (1397). نظریه‌ها در روانشناسی رشد (شناخت، شناخت اجتماعی، شناخت و عواطف)، (چاپ ششم). تهران: فرارنگ.
ﻣﺤﻤﺪیﮔﺮﻛﺎﻧﻲ، آ. درﺗﺎج، ف. کیامنش، ع. (1398). اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﻣﻬﺎرت آﻣﻮزشﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ - عاطفی بر روی مؤلفه‌های ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ دانش‌آموزان دﺧﺘﺮ. نشریه علمی آموزش و ارزشیابی، 12(45)، صص 133-150.
نجاتی و. (1397). درس‌نامه جامع توانبخشی شناختی در اختلالات تحولی. تهران: رشد فرهنگ.
نجاتی و. شیری، ا. فرقانی، س. (1393). بررسی تأثیر برنامه توانبخشی هیجانی مبتنی بر رایانه بر درک حالات هیجانی درکودکان پیش‌دبستانی. مجله علوم پزشکی رازی. 21(120)
ویتبورن، س.ک. هالجین، ر.پ. (2014) آسیب‌شناسی روانی، دیدگاه‌های بالینی درباره اختلالات روانی. ترجمه: سید محمدی، علیرضا (1394). تهران: روان.
References
American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th ed., text rev.). Washington, DC: Author.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical Manual of Mental disorders- V (5th ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
Brewer, N., Young, R. L. & Barnett, E. (2017). Measuring Theory of Mind in Adults with Autism Spectrum Disorder. Journal of autism and developmental disorders, 1-15.
CASEL-Collaborative for Academic, Social and Emotional Learning (2003). Safe and sound: An educational leader’s guide to evidence based social and emotional learning (SEL) Program. Chicago, IL:Author.
Didebani, n., Allen,T., Kandalaft,. M., Krawczyk, D., & Chapman,S. (2016). Virtual reality social cognition training for vchildren with high functioning autism. Computers in Human Behavior, 62, 703-711.
Durlak, J. A. Weissberg, R.P., Dymnicki, A. B., Taylor, and R.D. & Schellinger, k. b. (2011): Thent impact of enhancing Student’s social and emotional learning: A meta-analysis of school- based universal interventions. In: Child Development, 82,405-432.
Ehlers S, Gillberg C, (1993). Epidemilogy of Asperger syndrome A total population study, Journal of Child Psychology and psychiatry, 34, 1372-1350
Flavell, J. H. (1977). The development of knowledge about visual perception. Nebr. Symp. Motiv. 25, 43–76.
Jon Baio (2018). Prevalence of Autism Spectrum Disorder Among Children Aged 8 Years-Autism and Developmental Disabilities Monitoring Network, 11 S.
Pearson, Amy; Ropear, Danielle; Hamilton, Antonia F.de C. (2013). (A review of visual perspective taking in autism specrum disorder. Publisher, frontiers in HUMAN NEUROSCIENCE. DOI: 10.3389/fnhum.2013.00652
Sohlberg M M, Mateer C. A. (2001). Cognitive rehabilitation: an integrative neuropsychological approach. Guilford Press: New York.
Stevens, J. P., (1996). Applied Multivariate Statistics for the social sciences (Fifth Edition). University of Cincinnati
Weissberg. R. P, Goren. P.,Domitrovich, c., Dusenbury. L. (2013).CASEL GUIDE. Preschool and Elementary school Edition. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,511 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 767 |
||