تعداد نشریات | 56 |
تعداد شمارهها | 1,660 |
تعداد مقالات | 13,208 |
تعداد مشاهده مقاله | 25,393,379 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 16,414,353 |
وزن هجایی (ایقاعی) در زبان فارسی | ||
علم زبان | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400 | ||
نوع مقاله: علمی تخصصی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ls.2021.63354.1484 | ||
نویسندگان | ||
امید طبیب زاده1؛ امید طبیب زاده ![]() | ||
1استاد زبانشناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران | ||
2استاد زبان شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
وزن هجایی از تکرار منظم هجاها و مکثها و پارهها پدید میآید. کمّیتِ هجاها و تکیۀ وزنی اهمیتی در ساختار وزن هجایی ندارد، و به همین دلیل این وزن دارای تفاوتی ماهوی با دو وزن اصلی شعر فارسی، یعنی وزن کمّی اشعار عروضی فارسی از یک سو، و وزن تکیهای-هجاییِ شعرهای عامیانۀ فارسی از سوی دیگر است. وزن هجایی بیشتر خاص زبانهای هجا-زمانی مانند فرانسه است که هجاهای آن دارای کمّیتهای مساوی هستند، اما گاهی به علل تاریخی و فرهنگی نمونههایی از آن در زبانهایی مانند فارسی نیز که دارای هجاهایی با کمّیتهای گوناگون هستند مشاهده شده است. گرچه وزن هجایی از وزنهای اصلی در زبان فارسی نیست، از قدیم تا به امروز اشعاری بدین در زبان فارسی سروده شده است که در این مقاله به گردآوری و تحلیل وزن آنها میپردازیم. در این مقاله پس از بحث مختصری دربارۀ ردهشناسی وزنهای گوناگون جهان، به معرفی و بررسی این وزن در فارسی میپردازیم و نشان میدهیم که اولاً شاعران برای سرودن اشعاری به وزن هجایی در زبان فرسی، عمدتاً از هجاهای بلند (سنگین) استفاده میکنند، ثانیاً تمام مکثهای موجود در این وزن از نوع درنگ است، یعنی مکثی که منطبق بر مرز پایان کلمه یا گروه واجی است، و ثالثاً گرچه پایان هر درنگ در این شعر با نوعی تکیه همراه است، این تکیه نه از نوع تکیۀ وزنی، بلکه از نوع تکیۀ زیر و بمی است و دارای نقشی صرفاً ثانوی در ساختار اصلی وزن است. در این مقاله شیوهای برای طبقهبندی و نمایش مختصات وزنی اشعار عرضه داشتهایم. | ||
کلیدواژهها | ||
ردهشناسی؛ وزن؛ فارسی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 234 |