تحول اخلاق عمومی و اصول حاکم بر جرم‌انگاری آن؛ رویکردهای فلسفی و حقوق بشری

رهامی, روح الله; محسنی جیهانی, فاطمه

doi:10.22054/jclr.2022.43575.1932

فهرست نشریات

اخذ رتبه توسط نشریه پژوهش‌های رهبری آموزش از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

اخذ رتبه «الف» توسط نشریه پژوهشنامه معارف قرآنی از وزرات علوم، تحقیقات و فناوری

نشست مشورتی مسئولان مجلات علمی دانشگاه علامه‌طباطبائی

نتایج ارزیابی علمی نشریات دانشگاه علامه طباطبائی در سال ۱۴۰۱; 19عنوان موفق به دریافت رتبه الف شدند.

تعداد نشریات	57
تعداد شماره‌ها	1,930
تعداد مقالات	15,373
تعداد مشاهده مقاله	36,195,942
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	21,844,823

	تحول اخلاق عمومی و اصول حاکم بر جرم‌انگاری آن؛ رویکردهای فلسفی و حقوق بشری
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
مقاله 4، دوره 10، شماره 36، مهر 1400، صفحه 113-142 اصل مقاله (569.52 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jclr.2022.43575.1932
نویسندگان
روح الله رهامی^* ¹؛ فاطمه محسنی جیهانی²
¹استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
²دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل دانشکده حقوق پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
چکیده
چکیده طی نیم‌‌قرن اخیر، بسیاری از قوانین که با نام اخلاق عمومی از استانداردهای سنّتی جامعه حمایت می‌‌کرده‌‌اند با چالش مواجه شده‌‌اند. جرم‌‌زدایی از قوانین مربوط به اخلاق مشترک جوامع، به عنوان یکی از مهم‌‌ترین وجوه حقوق کیفری نوین، ریشه در دعوای متفکّرانی چون جان استوارت میل و جوئل فاینبرگ بر سر حدود مداخلة دولت‌‌ها در آزادی‌‌های افراد داشته است. این اندیشمندان با تدوین اصول مشروعیّت‌‌بخش آزادی از نوعی جرم‌‌‌‌انگاری حداقلی در حوزة اخلاقیّات دفاع کرده‌‌اند. نظام حقوق بین‌‌الملل بشر نیز در تلاش برای ایجاد تعادل میان احترام به تنوّع فرهنگی دولت‌‌ها از یک سو و ارزش‌‌های جهان‌‌شمول حقوق‌‌بشری از سوی دیگر، از ابتدای تصویب اسناد، اخلاق عمومی را به عنوان یکی از محدودیّت‌‌های مجاز بر آزادی‌‌های غیرمطلق مدنی-سیاسی مورد تأیید قرار داده است. در مواجهه با تحوّلات عملکرد دولت‌‌ها در زمینة جرم‌‌زدایی از قوانین مربوط به اخلاق عمومی در عمل و تحوّل اصول جرم‌‌انگاری حاکم بر آن در نظر، محاکم قضایی و شبه‌‌قضایی این نظام با تفسیر اسناد به این تحوّلات پاسخ گفته‌‌اند. در حقیقت پس از تحوّلات عملکرد دولت‌‌ها در حوزة اخلاق عمومی، نظام حقوق بین‌‌الملل بشر در تلاش بوده است تا با ارائة تفسیری مترقّی از اصول حاکم بر جرم‌‌انگاری و ردّ ضمنی الزام قانونی اخلاق، از نوعی جرم‌‌انگاری حق‌‌مدار برای حمایت از اخلاقیّات دفاع کند که حافظ حقوق و آزادی‌‌های اقشار آسیب‌‌پذیر است.
کلیدواژه‌ها
آزادی‌های عمومی؛ اخلاق عمومی؛ الزام قانونی اخلاق؛ حقوق بشر؛ جرم‌انگاری

مراجع
احمدی طباطبایی، محمّدرضا، بازشناسی انتقادی فلسفة سیاسی مایکل سندل در مناسبات اخلاق و سیاست، پژوهش‌‌نامة انتقادی متون و برنامه‌‌های علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هفدهم، شمارة پنجم، آذر و دی 1396. پویمن، لوئیس، نقدی بر نسبیّت اخلاقی، مترجم محمود فتحعلی، مجلّة فلسفه و کلام: نقد و نظر، زمستان و بهار 1367و 1377، شمارة 13و 14. پیک‌‌حرفه، شیرزاد، چالش‌‌های آزادی در کاوش‌‌های میل و فینبرگ، مجلّة تأملات فلسفی، سال هفتم، شماره 19، پاییز و زمستان 1396. حیدرنژاد، کیوان؛ پورقهرمانی، بابک؛ بیگی، جمال، امکان‌‌سنجی جرم‌‌انگاری معاصی(مخل نظم، امنیّت و اخلاق عمومی) از دیدگاه نخبگان حوزوی و حقوقی، پژوهش‌‌های اطلاعاتی و جنایی، بهار 1398، سال چهاردهم، شمارة 1. دورکین، رونالد، حق چون برگ برنده، ترجمة محمّد راسخ، نامة مفید، بهار 1381، دورة 8، شمارة 29. راسخ، محمّد، رفیعی، محمدرضا، نسبت حکومت به زندگی مطلوب، نگرشی به زندگی کمال‌‌گرایی، مجلّة حقوق اسلامی، سال هشتم، شمارة 30، پاییز 1390. راسخ، محمّد، حقّ و مصلحت: مقالاتی در فلسفة حقوق، فلسفه حق و فلسفه ارزش، طرح نو، تهران، 1396. راسخ، محمّد، رفیعی، محمّدرضا، نسبت حکومت به زندگی مطلوب؛ نگرشی به رویکرد بی‌‌طرفی، نشریّة فقه و حقوق اسلامی، سال اوّل، شمارة اوّل، پاییز و زمستان 1389. رستمی، هادی، جرم‌‌انگاری و کیفرگذاری در پرتو اصول محدودکنندة آزادی در نظریّة لیبرال، پژوهشنامة حقوق کیفری، بهار و تابستان 1393، شمارة 9. روستایی، مهرانگیز، مقایسة تطبیقی اصل ضرر و قاعده لاضرر در توجیه مداخلة کیفری، پژوهش‌‌های حقوق تطبیقی، دورة 19، شمارة 2، تابستان 1394. رهایی، سعید، آزادی دینی از منظر حقوق بین‌‌الملل با نگاهی به رهیافت اسلامی، انتشارات دانشگاه مفید، قم، زمستان 1389. زرنشان، شهرام؛ شجاعی نصرآبادی، محمّد، تبیین جرم‌‌انگاری حداقلی از منظر اخلاقی، مطالعات حقوق کیفری و جرم‌‌شناسی، پاییز و زمستان 1396، شمارة 9. سروش، عبدالکریم، حق و مدرن شدن در ایران، مجلّة آیین، 5 دی، 1385. صادقی، محمّدهادی؛ تقی‌‌پور، مهدی، مبانی جرم‌‌انگاری هرزه‌‌نگاری رایانه‌‌‌‌ای از دیدگاه فقه امامیّه، مجلّة گفتمان حقوقی، پاییز و زمستان 1396، شمارة 32. علی‌‌اکبریان، حسن‌‌علی، جایگاه اخلاق در قانون‌‌گذاری از دیدگاه فقه، فصلنامة تخصّصی دین و قانون، شمارة 9، پاییز 1394. قاری سیّدفاطمی، سیّدمحمّد، حقوق بشر در جهان معاصر: جستارهایی تحلیلی از حق‌‌ها و آزادی‌‌ها، دفتر دوّم، تهران، 1389. قاری سیّدفاطمی، سیّدمحمّد، حقوق در آیینة اخلاق، نامة مفید، شمارة 29، بهار 1381. قربان‌‌نیا، ناصر، مبادی، قلمرو و زمینه‌‌های اعتبار تقنین اخلاق، فصلنامة تخصّصی دین و قانون، شمارة 8، تابستان 1394. قماشی، سعید، بنیادهای جرم‌‌انگاری در حقوق کیفری نوین، مجلّة حقوق اسلامی، سال هفتم، شمارة 24، بهار 1389. محمودی جانکی، فیروز، روستایی، مهرانگیز، توجیه مداخلة کیفری؛ اصول و ضرورت‌‌ها، مجلّة پژوهش حقوق کیفری، سال دوّم، شمارة سوّم، بهار و تابستان 1392. محمودی جانکی، فیروز، جرم‌‌انگاری حق‌‌مدار؛ با تأکید بر نظریّة آلمانی مصالح حقوقی، مجلّة پژوهش حقوق کیفری، زمستان 1393، شمارة 9. مظفری، محسن، مبانی جرم‌‌انگاری در جرایم جنسی مستوجب حد در حقوق کیفری اسلام، مجلّة فقه و اجتهاد، بهار و تابستان 1393، شمارة 1. میل، جان استوارات، فایده‌‌گرایی، ترجمة مرتضی مردیها، تهران، نشر نی، 1388. میل، جان استوارت، رسالة دربارة آزادی، ترجمة جواد شیخ‌‌الاسلامی، تهران، نشر علمی و فرهنگی، 1375. ورورایی، اکبر، سعادتی رضا، هاشمی، حمید، تأثیر اخلاق در جرم‌‌انگاری و جرم‌‌زدایی در نظام حقوق کیفری اسلامی ایران، پژوهش حقوق کیفری، سال سوّم، شمارة هشتم، پاییز 1393. هارت، هربرت، آزادی، اخلاق، قانون (درآمدی بر فلسفة حقوق کیفری و عمومی) ، ترجمة محمّد راسخ، تهران، طرح نو، 1388. هارت، هربرت، الزام قانونی اخلاق، ترجمة محمّد راسخ، مجلّة آیین، آذر و دی 1388، شمارة 24 و 25.
آمار تعداد مشاهده مقاله: 554 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 278

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

آمار

تحول اخلاق عمومی و اصول حاکم بر جرم‌انگاری آن؛ رویکردهای فلسفی و حقوق بشری