دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات60
تعداد شماره‌ها2,022
تعداد مقالات16,253
تعداد مشاهده مقاله42,491,285
تعداد دریافت فایل اصل مقاله24,319,738
محمدی آشنانی, علی, دولت, محمد علی. (1401). ضوابط روشی انتساب نظریه‏ های علمی به قرآن در مطالعات میان رشته‌ای از دیدگاه آیت ‏الله جوادی آملی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(48), 127-160. doi: 10.22054/rjqk.2022.64629.2470
علی محمدی آشنانی; محمد علی دولت. "ضوابط روشی انتساب نظریه‏ های علمی به قرآن در مطالعات میان رشته‌ای از دیدگاه آیت ‏الله جوادی آملی". سامانه مدیریت نشریات علمی, 13, 48, 1401, 127-160. doi: 10.22054/rjqk.2022.64629.2470
محمدی آشنانی, علی, دولت, محمد علی. (1401). 'ضوابط روشی انتساب نظریه‏ های علمی به قرآن در مطالعات میان رشته‌ای از دیدگاه آیت ‏الله جوادی آملی', سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(48), pp. 127-160. doi: 10.22054/rjqk.2022.64629.2470
محمدی آشنانی, علی, دولت, محمد علی. ضوابط روشی انتساب نظریه‏ های علمی به قرآن در مطالعات میان رشته‌ای از دیدگاه آیت ‏الله جوادی آملی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 13(48): 127-160. doi: 10.22054/rjqk.2022.64629.2470

ضوابط روشی انتساب نظریه‏ های علمی به قرآن در مطالعات میان رشته‌ای از دیدگاه آیت ‏الله جوادی آملی

پژوهشنامه معارف قرآنی
مقاله 5، دوره 13، شماره 48، فروردین 1401، صفحه 127-160    اصل مقاله (1.11 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2022.64629.2470
نویسندگان
علی محمدی آشنانی* 1؛ محمد علی دولت2
1دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم/ ریاست دانشکده تهران
2استادیار پژوهشی دبیرخانۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی
چکیده
پژوهش‎های میان‎رشته‎ای قرآنی گر چه از یک‏سو، پیوند مستحکم علم و دین و از سوی دیگر در تبیین اعجاز علمی و از سوی سوم در تفسیر علمی، کاربرد دارد؛ اما در صورت بی‏توجهی به ضوابط فهم صحیح و عدم برداشت صحیح از قرآن، انتساب و انطباق نظریات علمی با آن، نوعی تفسیر به رأی، ایجاد التقاط و تحمیل و تحریف، محسوب می‏شود. بدبن رو استخراج و کاربست ملاک‎های ارزیابی پژوهش‎های میان‎رشته‎ای قرآنی ضروری است. این پژوهه در صدد است با روش توصیفی، ضوابط فهم صحیح قرآن را از دیدگاه آیت‎الله جوادی آملی، استخراج و معرفی نماید. یافته های این جستار نشانگر آن است که هر چند از دیدگاه ایشان، فهم قرآن برای عموم ممکن و لازم است؛ اما استناد و احتجاج به برداشت‏ها، از نظر روشی منوط به رعایت شش نکته؛ شامل 1.توجه به ادبیات عرب و علوم پایه بدون اصالت دادن به قواعد اعتباریِ آن علوم، 2. توجه به گوناگونی گزاره‏های قرآنی از نظر اِخباری، اِنشایی، تمثیلی و نمادین بودن، 3. مد نظر قرار دادن پیوند حقایق جهان‎شناختی با خداشناختی در قرآن و اختلاف زبان قرآن با بیان علم، 4. بهره‏مندی روشمند از عقل و یافته‏های علمی در فهم قرآن و پرهیز از هرگونه التقاط، تحمیل و تطبیق های نامدلل، 5. پرهیز از جمود بر شأن نزول و مصادیق در عین توجه به آنها و 6. کنار نهادن هر گونه قیاس و استحسان است.
کلیدواژه‌ها
قرآن کریم؛ مطالعات میان ‏رشته ‏ای؛ ضوابط روشی؛ تفسیر علمی؛ جوادی آملی
مراجع
قرآن کریم. ترجمۀ آیت‎الله مکارم شیرازی.

آقایانی چاوشی، جعفر. (1389). تأثیر تمدن اسلامی در شکوفایی ریاضیات کاربردی محاسبه فاصله بغداد مکه به وسیله ابوالوفای بوزجانی. دوفصلنامۀ پژوهش‎های علم و دین. پاییز و زمستان . شمارۀ 2. صفحات23 تا 40.

ایروانی، جواد و عبادی. مهدی. (پاییز و زمستان 1391). بررسی تطبیقی حقوق کودک در قرآن و کنوانسیون حقوق کودک. دوفصلنامۀ قرآن و علم. شمارۀ11. صفحات65 تا 86.

باربور، ایان. (1362). علم و دین. ترجمه بهاء الدین خرمشاهی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

بازرگان، مهدی. (1377). مجموعه آثار مهندس مهدی بازرگان. شماره 1. مباحث بنیادین. تهران: نشر پژمان. چاپ‌اول.

بختیاری، صادق. میسمی. حسین و سلیمانی. محمد. (پاییز و زمستان 1391). دوفصلنامۀ مطالعات اقتصاد اسلامی. شمارۀ9. صفحات83 تا 101.

بیدهندی، محمد. کرباسی‎زاده، علی و شیراوند. محسن. (پاییز و زمستان 1389). دوفصلنامۀ پژوهش‎های علم و دین. شمارۀ 2. صفحات7 تا 22.

پاک‏نژاد، سیدرضا. (1360). اولین دانشگاه و آخرین پیامبر. تهران: دار الکتب الاسلامیه.

پرچم، اعظم. فاتحی‎زاده. مریم و الهیاری. حمیده. (بهار 1391). دوفصلنامۀ پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی. شمارۀ14. صفحات115 تا 138.

پلانک، ماکس. (1354). علم به کجا می‏رود. مترجم: احمد آرام. تهران: فجر.

جعفری، محمدتقی. (1376). ترجمه و تفسیر نهج البلاغه. چاپ‌هفتم. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

جوادی‌آملی، عبدالله. (1379). تسنیم. چاپ‌اول. قم: اسراء.

 (1384). معرفت‏شناسی در قرآن. تحقیق: حمید پارسانیا. چاپ‌سوم. قم: اسراء.

 (1386.الف). سرچشمۀ اندیشه. تحقیق: عباس رحیمیان. چاپ‌پنجم. قم: اسراء.

 (1386.ب). شریعت در آینۀ معرفت. تحقیق: حمید پارسانیا. چاپ‌ششم. قم: اسراء.

 (1387.الف). دین‌شناسی. تحقیق: محمدرضا مصطفی‌پور. چاپ‌پنجم. قم: اسراء.

 (1387.ب). سروش هدایت. چاپ‌دوم. قم: اسراء.

(1387.ج). نسبت دین و دنیا. تحقیق: علیرضا روغنی موفق. چاپ‌پنجم. قم: اسراء.

 (1388.الف). حق و تکلیف در اسلام. تحقیق: مصطفی خلیلی. چاپ‌پنجم. قم: اسراء.

(1388.ب). قرآن در قرآن. تحقیق محمد محرابی. چاپ‌هشتم. قم: اسراء.

(1389.الف). فلسفه حقوق بشر. چاپ‌ششم. قم: اسراء.

 (1389.ب). منزلت عقل در هندسۀ معرفت دینی. تحقیق: احمد واعظی. قم: اسراء. چاپ‌چهارم.

جوهری، طنطاوی. (1350). الجواهر فی تفسیر القرآن‌الکریم. مصر: طبع البابی الحلبی.

رحیم‏پور ازغدی، حسن. (1387. الف). پنج گفتار. چاپ‌اول: بی‏جا. طرح فردا.

 (1387. ب). عقلانیت. چاپ‌پنجم. بی‏جا. طرح فردا.

رشاد، علی‏اکبر. (1387). معیار علم دینی. فصلنامۀ ذهن، شمارۀ33. بهار 1387. صفحات6-12.

 (1400). نگاهی دیگرباره به معیار علم دینی. قبسات. شمارۀ100. تابستان 1400. صفحات5-14.

رضائی اصفهانی، محمدعلی. (1383). درآمدی بر تفسیر علمی قرآن. چاپ اول. تهران: اسوه.

سعیدی روشن، محمدباقر. (1388). کارکردگرایی در زبان دینی و ارزیابی توفیقات آن. شمارۀ18. پاییز 1388. صفحات9-26.

سوزنچی، حسین. (1389). معنا، امکان و راهکارهای تحقق علم دینی. چاپ اول. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

صدوق، محمدبن‌على بن حسین بن بابویه قمى. (1379). عیون أخبار الرضا(ع). بى‏جا: انتشارات جهان.

صفّار، محمد بن حسن. (1404). بصائر الدرجات. چاپ‌دوم. قم: کتابخانۀ آیت‏الله مرعشى نجفى.

ضیائی‏فر، سعید. (1387). قلمرو دین و ضوابط علوم دینی. پژوهش های فلسفی-کلامی. سال دهم: شماره1 (پیاپی37). پاییز 1387. صفحات 79-94.

علایی، حسین‎علی و رضایی آدریانی. ابراهیم. (پاییز و زمستان 1392). دوفصلنامۀ قرآن و علم. شمارۀ 13. صفحات49 تا 70.

علی‏تبار، رمضان و جایی، فیروز. (1395). معیار علم دینی با تأکید بر علوم انسانی اسلامی (از منظر علامه طباطبایی). قبسات. شمارۀ81، پاییز 1395. صفحات20-55.

عیاشی، محمد بن مسعود. (1421). التفسیر. چاپ‌اول. قم: مؤسسه بعثت.

قربانی، رحیم. (1385). دان کیوپیت و دین؛ نقد کتاب «دریای ایمان». معرفت‌فلسفی. دورۀسوم. شمارۀ4. زمستان 1385. صفحات109ـ129.

کامکار، زهره. رضوی. شهناز و امین‎ناجی. محمدهادی. (پاییز و زمستان 1389). دوفصلنامۀ پژوهش‎های علم و دین. شمارۀ 2. صفحات139 تا 159.

کلینی، محمد بن یعقوب. (1365). الکافی. تهران. دارالکتب‌الإسلامیه.

مرزبند، رحمت‎الله و زکوی. علی‎اصغر. (تابستان 1391). فصلنامۀ اخلاق پزشکی. شمارۀ20. صفحات69 تا 100.

مروتی، سهراب. بهرامی. حمیدرضا. یعقوبی. مینا و غلامی. فرزاد. (پاییز و زمستان 1392). دوفصلنامۀ پژوهش‎های علم و دین. شمارۀ 6. صفحات129 تا 146.

مصباح‌یزدی، محمدتقی. (1392). چاپ‌اول. رابطۀ علم و دین. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی(ره).

معرفت، محمدهادی. (1387). التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب. چاپ جهارم. مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.

مطهرى، مرتضی. (1386) مجموعه آثار شهیدمطهری. چاپ نهم. تهران: صدرا.

نفیسی، شادی. مبانی اختصاصی تفسیر علمی از قرآن کریم. پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن. سال پنجم پاییز و زمستان 1395. شماره1 (پیاپی 9). صفحات149-168.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 480
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 252


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب
login