تعداد نشریات | 57 |
تعداد شمارهها | 1,864 |
تعداد مقالات | 14,913 |
تعداد مشاهده مقاله | 32,757,814 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,254,559 |
واکاوی انگارههای نزول دفعی و تدریجی سوره مبارکه انعام | ||
سراج منیر | ||
مقاله 1، دوره 11، شماره 41، دی 1399، صفحه 1-28 اصل مقاله (1.24 M) | ||
نوع مقاله: علمی- ترویجی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ajsm.2022.65278.1786 | ||
نویسندگان | ||
سید عبدالرسول حسینی زاده1؛ سید فضل الله میرزینلی* 2 | ||
1دانشیار تفسیر و علوم قرآن، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران. | ||
2دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران. | ||
چکیده | ||
یکی از سورههایی که در مورد نزول دفعی یا تدریجی آن اختلاف شده، سوره مبارکه انعام است. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی دیدگاه نزول دفعی سوره انعام بر پایه دلایل متقن به اثبات رسیده است. اثبات نزول دفعی این سوره از دو راه میسر است؛ تکیه بر سیاق واحد و انسجام درونی سوره و استناد به روایات دال بر نزول دفعی سوره. دیدگاه نزول دفعی سوره انعام با روایات مستثنیات که بر مدنی بودن برخی از آیات سوره دلالت دارد و همچنین روایات سبب نزول که در صورت دارا بودن شرایط صحت نشاندهنده نزول تدریجی سوره بوده و نظریه عدم انسجام سوره که از سوی نولدکه در تاریخ قرآن مطرحشده مورد تشکیک واقع شده است. در این جستار ادله ناظر بر نزول دفعی و تدریجی مورد ارزیابی قرارگرفته و دیدگاه نزول دفعی سوره به اثبات میرسد. بر اساس یافتههای این پژوهش میتوان گفت شواهد روایی ناظر بر نزول تدریجی سوره انعام به دلیل ضعف سند و متن و دیدگاه نولدکه مبنی بر عدم انسجام سوره به دلیل عدم اتقان، نظریه نزول تدریجی سوره انعام را به اثبات نمیرسانند. در مقابل، ادله نزول دفعی سوره به جهت دارا بودن شرایط صحت و استحکام موردپذیرش بوده و بنابراین دیدگاه نزول دفعی سوره مبارکه انعام به اثبات میرسد. | ||
کلیدواژهها | ||
سوره انعام؛ ادله نزول دفعی؛ ادله نزول تدریجی؛ انسجام سوره؛ نولدکه | ||
مراجع | ||
قرآن کریم
ابن ابى حاتم، عبدالرحمن بن محمد. (1419 ق ). تفسیر القرآن العظیم، عربستان سعودى، مکتبة نزار مصطفى الباز.
ابن جماعه، محمد بن إبراهیم. (1406 ق). المنهل الروی فی مختصر علوم الحدیث النبوی، دمشق، دار الفکر.
ابن جوزى، ابو الفرج عبد الرحمن. (1422 ق). نواسخ القرآن، بیروت، شرکت ابناء شریف الانصارى.
ابن عاشور، محمد الطاهر. (1997 م). التحریر والتنویر، تونس، دار سحنون للنشر والتوزیع.
ابن کثیر دمشقى، اسماعیل بن عمرو. (1419 ق). تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیة.
اندلسى، ابو حیان، البحر المحیط فى التفسیر، بیروت، دار الفکر،1420 ق.
آلوسى، سید محمود. (1415 ق ). روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیه.
بابایی، علی اکبر. (1385 ش). روش شناسی تفسیر قرآن، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بغوى، حسین بن مسعود. (1420ق). معالم التنزیل فى تفسیر القرآن، بیروت، داراحیاء التراث العربى.
بقاعی، برهان الدین. (1415 ق). نظم الدرر فی تناسب الآیات والسور، بیروت، دارالکتب العلمیة.
بیضاوى، عبدالله بن عمر. (1418 ق). أنوار التنزیل و أسرار التأویل، بیروت، دار احیاء التراث العربى.
ثعلبى، ابو اسحاق. (1422 ق ). الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
جوادی آملی، عبدالله. (1390 ش). تسنیم، قم، مرکز نشر اسراء
حاکم نیشابوری. (1411 ق). مستدرک على الصحیحین، بیروت، دارالکتب العلمیة.
حوی، سعید. (1405 ق). الاساس فی التفسیر، بیروت، دارالسلام للطباعه و النشرو التوزیع و الترجمه.
خامه گر، محمد. (1386 ش). ساختار هندسى سورههای قرآن، تهران، سازمان تبلیغات اسلامى.
خویی، ابوالقاسم. (بیتا). البیان فی تفسیر القرآن، قم، موسسه احیاء آثار آیت الله خویی.
ذهبی، شمس الدین. (1413 ق). سیر أعلام النبلاء، بیروت، مؤسسة الرساله.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالعلم.
رجبى، محمود. (1383 ش). روش تفسیر قرآن، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
رشید رضا، محمد. (1990 م). تفسیر القرآن الحکیم (تفسیر المنار)، مصر، الهیئة المصریة العامة للکتاب.
زرکشى، محمد بن عبد الله. (1410 ق). البرهان فی علوم القرآن، بیروت، دار المعرفة.
زرکلی، خیر الدین. (2002 م). الأعلام، بیروت، دار العلم للملایین.
زمخشرى، محمود. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتاب العربی.
سید بن قطب. (1412 ق). فى ظلال القرآن، بیروت، دارالشروق.
سیوطی، جلال الدین. (بیتا). تدریب الراوی فی شرح تقریب النواوی، ریاض، مکتبة الریاض الحدیثة.
سیوطى، جلال الدین. (1404 ق). الدر المنثور فى تفسیر المأثور، قم، کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.
سیوطى، جلال الدین. (1421 ق). الاتقان فی علوم القرآن، بیروت، دار الکتاب العربى.
شمخی، مینا. (1394 ش). «بررسی آیات استثنایی سورههای انعام و اسراء»، حسنا، بهار، شمارۀ 24.
طباطبائى، سید محمدحسین. (1353 ش). قرآن در اسلام، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
طباطبایى، سید محمد حسین. (1417ق). المیزان فى تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه.
طبرانی سلیمان بن أحمد. (1405 ق). المعجم الصغیر، بیروت، المکتب الاسلامی.
طبرسى، فضل بن حسن(1372ش). مجمع البیان فى تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو.
طبرى، محمد بن جریر. (1412 ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفه.
طوسى، محمد بن حسن(بیتا). التبیان فى تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربى.
عزه دروزه، محمد. (1383 ش). التفسیر الحدیث، قاهره، دار إحیاء الکتب العربیه.
عیاشى، محمد بن مسعود. (1380 ش). تفسیر العیّاشی، تهران، المطبعة العلمیة.
غفاری، على اکبر. (1369 ش). دراسات فی علم الدرایه، تهران، تابش.
فخرالدین رازى، ابوعبدالله محمد بن عمر. (1420 ق). تفسیر مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربى.
فقهى زاده، عبد الهادى. (1374 ش). پژوهشى در نظم قرآن، تهران، جهاد دانشگاهى.
قرطبى، محمد بن احمد. (1364 ش ). الجامع لأحکام القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو.
قمى، على بن ابراهیم(1367ش). تفسیر القمى، قم، دار الکتاب.
کلینى، محمد بن یعقوب. (1407 ق). اصول کافی، به کوشش علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
معرفت، محمدهادی. (1415 ق). التمهید فی علوم القرآن، قم، مؤسسة النشر الاسلامى.
نولدکه، تئودور. (2004 م). تاریخ قرآن، بیروت، دار نشر جورج ألمز.
نیل ساز، نصرت. (1398). رویکرد خاورشناسان به مسئله انسجام قرآن کریم؛ سیر تحول تاریخی، ویژگیها و زمینهها، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، ش 1، صص 190-161.
واحدى، على بن احمد. (1411ق). اسباب نزول القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 109 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 124 |