دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات60
تعداد شماره‌ها2,088
تعداد مقالات16,792
تعداد مشاهده مقاله45,967,345
تعداد دریافت فایل اصل مقاله25,746,999
ساداتی, سیدمحمدمهدی. (1401). مبانی و معیارهای کیفرگذاری حبس پیشگیرانه در حقوق آلمان، ایران و فقه امامیه. سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(40), 159-191. doi: 10.22054/jclr.2023.51856.2103
سیدمحمدمهدی ساداتی. "مبانی و معیارهای کیفرگذاری حبس پیشگیرانه در حقوق آلمان، ایران و فقه امامیه". سامانه مدیریت نشریات علمی, 11, 40, 1401, 159-191. doi: 10.22054/jclr.2023.51856.2103
ساداتی, سیدمحمدمهدی. (1401). 'مبانی و معیارهای کیفرگذاری حبس پیشگیرانه در حقوق آلمان، ایران و فقه امامیه', سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(40), pp. 159-191. doi: 10.22054/jclr.2023.51856.2103
ساداتی, سیدمحمدمهدی. مبانی و معیارهای کیفرگذاری حبس پیشگیرانه در حقوق آلمان، ایران و فقه امامیه. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 11(40): 159-191. doi: 10.22054/jclr.2023.51856.2103

مبانی و معیارهای کیفرگذاری حبس پیشگیرانه در حقوق آلمان، ایران و فقه امامیه

فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
مقاله 6، دوره 11، شماره 40، مهر 1401، صفحه 159-191    اصل مقاله (644.86 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jclr.2023.51856.2103
نویسنده
سیدمحمدمهدی ساداتی*
استادیار گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز، شیراز،ایران.
چکیده
کیفرها متغیر و تابع اهداف هستند؛ لذا اگر مشروعیت کیفر از اهداف آن سرچشمه گیرد، درصورتی‌که ظنّ معتبر به عدم تحقق اهداف اصلاحی کیفر باشد، آزاد نمودن مجرمی که به‌طور قطع امنیت عمومی را به خطر می‌‌اندازد، نافی حقوق عامه است. در این حالت فرضِ برائت به فرض گناه‌کاری، تغییر یافته و قاضی با تحقق ملاک‌‌های عینی و کیفی دالّ بر بقای حالت خطرناک، می‌‌تواند به حبس پیشگیرانه حکم دهد؛ لذا این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیلی-توصیفی از طریق مطالعات کتابخانه‌‌ای درصدد است بدین پرسش بپردازد که مبانی و معیارهای کیفرگذاری حبس پیشگیرانه در نظام حقوقی آلمان، ایران و فقه امامیه چیست؟ یافته‌ها حاکی از آن است که مبنای اصلی حبس پیشگیرانه، تفوّق گفتمان امنیت‌‌گرا، گفتمان بزهدیده‌محوری، اصل احتیاط و قاعدة لزوم دفع ضرر محتمل بوده و هدف اصلی از وضع آن، ناتوان‌سازی است. از طرف دیگر مشروعیت وضع و بکارگیری آن در فقه امامیه بر اساس حکمت عملی، دارای توجیهات معتبر است. همچنین در نظام‌‌های حقوقی عمل‌گرا مانند آمریکا و انگلیس، این نوع حبس در وضعیت ماقبل دادرسی، پیش‌‌بینی شده، در حالی که در نظام‌‌های حقوقی نوشته، محدود به وضعیت پس از دادرسی است. بااین‌حال، محل نزاع، ملاک‌‌های نیل به ظنّ معتبر به وجود حالت خطرناک است که به ‌وسیلة تعیین و سنجش معیارهای کمّی و کیفی قابل حصول است. نتیجه آنکه قانونگذار ایرانی می‌‌تواند مستظهر به مبانی و معیارهای منطقی، در موارد حصول ظنّ معتبر به وجود حالت خطرناک و با پیش‌‌بینی زیرساخت‌‌های لازم، نسبت به تقنین حبس پیشگیرانه در مورد مجرمین خطرناک، اقدام نماید.
کلیدواژه‌ها
اقدام تأمینی؛ امنیت عمومی؛ پیش‌‌بینی خطر؛ حالت خطرناک؛ نظریة خطر
مراجع
  • اسماعیلی، محمد، (1396)، «عدالت پیشگیرنده: مهار جرم در بستر نظام حقوقی»،مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، 4 (2)، صص 326-297.
  • امینی، علیرضا؛ پورمنوچهری، سیدعلی، (1387)، «تجری در حوزه فقه و اصول»، پژوهش‌‌های فقه و حقوق اسلامی، 5 (14)، صص 66-51.
  • بابایی، محمدعلی، (1390)، جرم‌شناسی بالینی، چاپ دوم، تهران: میزان.
  • بولک، برنار، (1391)، کیفرشناسی، ترجمه علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ هشتم، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
  • پژوهشکده استخراج و مطالعات رویه قضایی. (1392). مجموعه آرای قضایی دادگاه‌‌های تجدیدنظر استان تهران (کیفری)، چاپ دوم، تهران: اداره انتشار رویه قضایی کشور.
  • حاجی ده‌آبادی، احمد، (1390)، «تأملی پیرامون مجازات حبس در نظام حقوقی اسلام»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 2 (4)، صص 68-47.
  • حیدری، محمدتقی، (1391)، اصول استنباط، ترجمه محسن غرویان و علی شیروانی، چاپ دوم، قم: انتشارات دار‌الفکر.
  • رضوانی، سودابه، (1396)، مفهوم خطرناکی در گستر‌‌ه‌‌ی علوم جنایی، تهران: نشر میزان.
  • رهبرپور، محمدرضا، (1393)، «مبانی فقهی ممنوعیت و جرم‌انگاری در قلمروی اخلاق زیستی»، حقوق اسلامی، 11 (42)، صص 140-119.
  • شیری، عباس، (1397)، «حق بزه‌‌دیده در تعیین کیفر و نحوه اجرای آن»، دیدگاه‌‌های حقوق قضایی، (81)، صص 105-77.
  • صفاری، علی، (1396)، کیفرشناسی، چاپ سی‌‌ام، تهران: انتشارات جنگل، جاودانه.
  • میرخلیلی، سید محمود، (1389)، «باز‌پژوهی تجرّی در آموزه‌های اسلامی با نگاهی به حالت خطرناک از منظر جرم‌شناسی»، فصلنامۀ علمی حقوق تطبیقی، (19)، صص 42-25.
  • نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین؛ ایارگر، حسین، (1393)، «نظارت بر مجرمان خطرناک: چالش‌‌ها و راهکارها»، پژوهش حقوق کیفری، 2 (6)، صص 37-9.
  • نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین؛ رضوانی، سودابه، (1394)، «سلبِ آزادی پیشگیری‌محور با تأکید بر ماده 150 قانون مجازات اسلامی 1392»، پژوهش حقوق کیفری، 4 (12)، صص 42-9.
  • نیکبخت، سارا، (1393)، کیفرشناسی، تهران: نشر آوا.
  • وائلی، احمد، (1378)، احکام زندان در اسلام، چاپ پنجم، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  • ولایی، عیسی، (1398)، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، چاپ چهاردهم، تهران: نشر نی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 451
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 631


login