| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,039 |
| تعداد مقالات | 16,469 |
| تعداد مشاهده مقاله | 43,650,108 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 24,821,160 |
اصل مستند، مستدل و موجّه بودن آرای دیوان عدالت اداری و مراجع شبه‌قضایی با بررسی رویه قضایی | ||
| پژوهش حقوق خصوصی | ||
| دوره 11، شماره 42، فروردین 1402، صفحه 277-314 اصل مقاله (907.95 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jplr.2023.68027.2675 | ||
| نویسندگان | ||
| پرویز حاجی‌پور1؛ علی فقیه حبیبی* 2؛ توکل حبیب زاده3 | ||
| 1دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار گروه حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران | ||
| 3استادیار حقوق عمومی دانشگاه امام صادق، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| اصل مستند، مستدل و موجّه بودن آرای دیوان عدالت اداری و مراجع شبه‌قضایی یکی از عناصر مهم دادرسی عادلانه و منصفانه به‌شمار می‌آید. با توجه به اینکه تصمیمات اداری با منافع عمومی پیوند خورده است، اعمال این اصل در تصمیمات و آرای صادره از این مراجع و همچنین نظارت دیوان عدالت اداری به عنوان یک نهاد قضایی بر آرای صادره از این مراجع می‌تواند موجبی برای ارزیابی عملکرد حاکمیت و نهاد دادگستری در برابر وجدان عمومی جامعه باشد. با بررسی رویه قضایی مراجع شبه‌قضایی و دیوان عدالت اداری به‌نظر می‌رسد که توجه به اصول دادرسی منصفانه به‌طور اعم و نظارت بر مستدل و مستند بودن آرا و تصمیمات به‌طور اخص هنوز جایگاه شایستۀ خود را پیدا نکرده است. اگرچه در پاره‌ای موارد در رویۀ قضایی دیوان عدالت اداری به این مبانی و اهمیت آن اشاره‌هایی شده است، اما در مراجع شبه‌قضایی این موضوع چندان مطمحِ نظر نبوده است. به‌علاوه، این موضوع در رویۀ قضایی دیوان عدالت اداری نیز هنوز به جایگاه واقعی خود دست پیدا نکرده است و با توجه به فراگیر بودن امر دادرسی منصفانه در نظام‌های حقوقی، این موضوع بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. در این مقاله به بررسی جایگاه اصل مستدل، مستند و موجّه بودن آرای دیوان عدالت اداری و مراجع شبه‌قضایی در رویه قضایی می‌پردازیم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دیوان عدالت اداری؛ تصمیمات اداری؛ مستدل و مستند بودن؛ بیان دلایل؛ حق بر دفاع | ||
| مراجع | ||
|
استوارسنگری، کورش، «لزوم رعایت اصول دادرسی عادلانه در رسیدگی‌های هیئت گزینش»، دوفصلنامه رویه قضایی شعب دیوان عدالت اداری، شماره 4، (1396).
السان، مصطفی، «علم قاضی و اصل تناظر»، دوره 13، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 2، (1389).
امینی، عیسی و منصوری، عباس، «موجّه و مدلل بودن رأی داوری داخلی با نگاهی بر رویه قضایی»، فصلنانه پژوهش حقوق خصوصی، شماره 22، (1397).
باقری، یوسف و صداقتی، سهام، «شاخصه‌های رأی قوی و متقن» فصلنامه قضاوت، شماره 79، (1393).
پتف، آرین و مرکزمالمیری، احمد، مفهوم و قلمرو اصول کلی حقوق اداری، چاپ اول (تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضاییه، 1395).
جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی، چاپ بیست‌ودوم، (تهران: انتشارات گنج دانش، 1388).
حاجی‌پور کندرود، علی، «ارزیابی قابلیت اعمال اصل علنی بودن دادرسی‌ها در مراجع اختصاصی اداری»، نشریه پژوهش‌های نوین حقوق اداری، شماره 1، (1398).
حمیدیان، حمید و حیدری، سیروس، «اصل علنی بودن دادرسی مدنی»، مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره 13، شماره 1، (1400).
خانی والی‌زاده، «سعید، حق برخورداری از وکیل در رسیدگی‌های اداری در ایران و فرانسه»، مجله حقوق اداری، شماره 17، (1397).
خدابخشی، عبدالله، حقوق داوری ودعاوی مربوط به آن دررویه قضایی، )تهران: شرکت سهامی انتشار، 1393).
رحمدل، «منصور، لطمه به اساس حکم»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 70، (1389).
رضایی‌زاده، محمدجواد و عطریان، فرامرز، «اصل الزام به ارائه دلیل در تصمیمات اداری در پرتو مفهوم ادارۀ خوب: مطالعه تطبیقی حقوق ایران و اتحادیه اروپا»، نشریه دانش حقوق عمومی، شماره 10، (1393).
زارعی، محمدحسین، «تحلیلی بر پیوند حقوق اداری و مدیریت دولتی بر پایه حاکمیت قانون»، نشریه مدیریت دولتی، شماره 38، (1376).
ساسانی‌نژاد، سارا، «بررسی مبانی و آثار حقّ مکتسبه در حقوق ایران»، نشریه فقه حقوق و علوم جزا، شماره 2، (1395).
سودمندی، عبدالحمید، «تحلیل مصادیق مستدل و مستند بودن آرای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری و پیامدهای حقوقی آن»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 108، (1398).
شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی، جلد نخست، (تهران: نشر دراک، 1395).
صالحی راد، محمد، «تأملاتی در باب مستدل بودن احکام دادگاه‌ها»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 42، (1382).
عبدالهیان، امیر و محمدرضا رفیعی، راهکارهای ارتقای رسیدگی عادلانه در مراجع اختصاصی غیرقضایی، چاپ دوم، (تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضاییه، 1397).
عطریان، فرامرز، «تحقق حقّ دفاع در پرتو مفهوم اداره خوب: مطالعه تطبیقی نظام حقوقی ایران و اتحادیه اروپا»، نشریه مطالعات حقوق تطبیقی، دوره هفتم، شماره 1، (1395).
فلاح‌زاده، علی‌محمد، «اصل بیان دلایل و مستندات آراء و تصمیمات اداری و انعکاس آن در رویه قضایی دیوان عدالت اداری»، نشریه پژوهش حقوق عمومی، شماره 54، (1396).
فلاح‌زاده، علی‌محمد، «تحولات حقّ استماع در حقوق اداری ایران و انگلستان»، پژوهش حقوق عمومی، شماره 41، (1392).
فنازاد، رضا، مراجع شبه‌قضایی، چاپ اول (تهران: انتشارات خرسندی، 1395).
قنواتی، جلیل و مندنی، اسلام، «اخلاق و دادرسی عادلانه در پرتو قابلیت پیش‌بینی بودن قواعد دادرسی»، فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی، دوره8، شماره 3، (1397).
متین دفتری احمد، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، جلد دوم، (تهران: انتشارات مجد، 1391).
مجموعۀ آرای قضایی شعب دیوان عدالت اداری(مهر، آبان، آذر 1393)، چاپ اول (تهران: مرکز نشر مطبوعات و انتشارات قوه قضائیه، 1398).
محسنی، حسن، «نظام های دادرسی مدنی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، سال 37، شماره 1، (1386).
محمدی، محمدرضا، «نقدی بر شیوه استدلال دادگاه‌ها در آرای حقوقی»، نشریه رأی، شماره 8، (1393).
موسوی، سیدعلی، «لزوم رعایت اصل حضوری بودن و علنی بودن دادرسی در دیوان عدالت اداری»، نشریه راه وکالت، شماره 23، (1399).
نیک‌نژاد، جواد و حیدری، نصرت، «موجّه، مستند و مستدل بودن رأی دادگاه و داوری»، مجله پژوهش حقوق خصوصی، شماره 35، (1400).
هداوند، مهدی و مشهدی، علی، اصول حقوق اداری، چاپ دوم (تهران: انتشارات خرسندی، 1391).
هداوند، مهدی، حقوق اداری تطبیقی، جلد دوم (تهران: انتشارات سمت، 1389).
هرمزی، خیرالله، «توجیه آرای مدنی و ضمانت اجرای عدم رعایت آن»، مجله پژوهش حقوق و سیاست، شماره 11، (1383).
همتی، مجتبی، «تحلیل قانون دیوان عدالت اداری از منظر استانداردهای خاص دادرسی منصفانه اداری؛ با نگاهی به رویه دادگاه اروپایی حقوق بشر»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، شماره 55، (1395).
یاوری، اسدالله و یزدان‌مهر، محمد، «تأملی بر سیر تحولات تجدیدنظرخواهی در دیوان عدالت اداری»، نشریه حقوق اداری، شماره 5، (1393).
یاوری، اسدلله، «از دادرسی تا دارسی منصفانه؛ تحول در مفهوم و قلمرو کلاسیک دادرسی و تضمینات آن»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 68، (1393).
یاوری، اسدلله، «حق برخورداری از دادرسی منصفانه و آیین دادرسی نوین»، فصلنامه حقوق اساسی، شماره 2، (1383). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 993 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 481 |
||