- همه نشریات
- ادبیات فارسی و زبانهای خارجی
- اقتصاد (دانشکده و پژوهشکده))
- الهیات و معارف اسلامی
- پژوهش و نقد (معاونت پژوهشی دانشگاه)
- تربیت بدنی و علوم ورزشی (دانشکده و پژوهشکده)
- حقوق و علوم سیاسی
- روانشناسی، علوم تربیتی و اطلاع رسانی
- علوم اجتماعی
- علوم ارتباطات
- علوم ریاضی و رایانه
- مدیریت و حسابداری
- موسسه آموزش عالی بیمه اکو
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 57 |
| تعداد شماره‌ها | 1,935 |
| تعداد مقالات | 15,398 |
| تعداد مشاهده مقاله | 36,518,918 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 21,962,449 |
تحلیل و ارزیابی اقوال مفسّران دربارۀ حرف (واو) مندرج در فراز «وَ لِیَکُونَ من الموقنین» (آیۀ 75 انعام) | ||
| پژوهشنامه معارف قرآنی | ||
| مقاله 5، دوره 14، شماره 55، دی 1402، صفحه 123-150 اصل مقاله (1.15 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2024.77071.2910 | ||
| نویسندگان | ||
| حامد دژآباد* 1؛ محمد علی بازقندی2 | ||
| 1دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2دانش آموختۀ حوزۀ علمیه قم، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| ترکیب (واو+ لام تعلیل+ فعل مضارع) از ترکیبهای پرکاربرد در آیات قرآن کریم است. یکی از نمونه‌های قرآنی که ترکیب مذکور در آن استعمال شده، آیۀ 75 سوره انعام است که مفسران چهار دیدگاه عاطفه، استینافیه، اعتراضیه و زائده را درباره ماهیت واو، در ترکیب این آیه بیان کرده‌اند. اختلاف دیدگاه‌ها صرفا در جایی متصور است که فعلی متصل به ما قبل واو نباشد؛ زیرا در صورت وجود فعل، بر عاطفه بودن واو اجماع وجود دارد. این پژوهش به منظور نقد ادبی دیدگاه‌های عاطفه، استینافیه، اعتراضیه در باره واو آیه 75 سوره انعام سامان یافته و باور دارد ریشه تعدد دیدگاه‌ها، کم توجهی یا بی‌توجهی به قواعد مسلم نحوی- بلاغی مؤثر در تفسیر آیات مانند مرجوح بودن تقدیر و مطابقت کلام با مقتضای حال مخاطب است. هدف از نگارش این تحقیق، تبیین دقیق مراد استعمالی خداوند براساس اصول محاوره عقلایی، بیان ترکیب صحیح نحوی بر اساس این اصول و رسیدن به تفسیری صحیح ازآیه است. این مقاله از روش تحلیلی – توصیفی بهره می‌برد. حاصل پژوهش اینکه، الف: هر سه دیدگاه به قاعده مطابقت کلام با مقتضای حال مخاطب و قاعده مرجوح بودن تقدیر توجهی ندارند. ب: شرط جمله مستانفه انقطاع لفظی یا معنایی از جمله ماقبل است درحالی که این شرط در دیدگاه استینافیه ملحوظ نیست. ج: جمله معترضه میان دو شیء متلازمی واقع می‌شود که شأن آنها عدم انفصال توسط اجنبی است که مورد توجه دیدگاه اعتراضیه نیست. د: دیدگاه مختار در میان اقوال چهارگانه، دیدگاه زائده بودن است چرا که خالی از ایرادات مذکور است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حرف واو؛ زائده؛ استینافیه؛ اعتراضیه؛ عاطفه؛ مقتضی حال مخاطب؛ انعام آیه 75 | ||
| مراجع | ||
منابعقرآن کریم، ترجمه انصاریان، حسین.
ابن انباری، عبد الرحمن بن محمد. (بیتا). اسرارالعربیه. بیروت: دار الارقم.
ابن دمامینى، محمد بن ابى بکر. (بیتا). شرح الدمامینی على مغنی اللبیب. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
ابن هشام، عبدالله بن یوسف. (بیتا). مغنیاللبیب. قم: کتابخانه حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی(ره).
ابنکثیر، اسماعیل بن عمر. (1419 ه.ق.). تفسیر القرآن العظیم( ابن کثیر). محقق. شمسالدین. محمد حسین. بیروت: دار الکتب العلمیه. منشورات محمد علی بیضون.
آلوسى، محمود بن عبدالله. (1415ه.ق.(. روحالمعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبعالمثانی. محقق. عبدالبارى عطیه. على. بیروت: دار الکتب العلمیه. منشورات محمد علی بیضون.
بابتی، عزیزة فوال. (بیتا). المعجم المفضل فی النحو العربی. بیروت: دار الکتب العلمیه.
تفتازانی. مسعود بن عمر. (بیتا). کتاب المطول و بهامشه حاشیة السید میرشریف. بی‌جا: مکتبه الداوری.
جوادی آملی، عبدالله. (1379ه.ش.). تسنیم. چاپ دوم. ایران. قم: إسراء
درویش، محیالدین. (415 ه.ق). اعراب القرآن و بیانه. ج2: 89. سوریه: دار الارشاد.
رضىالدین استر آبادى، محمد بن حسن. (بیتا). شرح الرضی على الکافیه. تهران: موسسة الصادق للطباعه و النشر.
سمرقندى، نصر بن محمد. (1416 ه. ق.). تفسیر السمرقندى المسمى بحر العلوم. محقق، عمروى. بیروت: دارالفکر.
سمین، احمد بن یوسف. (1414 ه. ق.). الدر المصون فى علوم الکتاب المکنون. محقق. صیره. احمد محمد.بیروت: دار الکتب العلمیه. منشورات محمد علی بیضون.
سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر. (بیتا). الاشباه و النظائر فی النحو. چاپ دوم. بیروت: دارالکتب العلمیه.
صبان، محمد بن على. (بیتا). حاشیة الصبان على شرح الأشمونى على ألفیه ابن مالک و معه شرح الشواهد للعینی. بیروت: مکتبه العصریه.
طباطبائی، محمدحسین.(1390ه.ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. چاپ دوم. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طبرسی، فضل بن حسن. (1372ه.ش.). مجمعالبیان فی تفسیرالقرآن. چاپ سوم. ایران. تهران: ناصرخسرو.
طبری، محمد بن جریر. (1412 ه.ق.). جامعالبیان فی تفسیرالقرآن. لبنان. بیروت: دار المعرفه.
طوسی، محمد بن حسن. (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن. لبنان. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
فخر رازی، محمد بن عمر. (1420 ه.ق.). التفسیرالکبیر (مفاتیحالغیب). چاپ سوم. لبنان. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
فراء، یحیی بن زیاد. (1980م.). معانیالقرآن. محققان. نجار. محمدعلی. نجاتی. احمد یوسف. چاپ دوم. مصر. قاهره: الهیئه المصریة العامة للکتاب.
قرطبی، محمد بن احمد. (1364 ه.ش). الجامع لأحکام القرآن. ایران. تهران: ناصر خسرو.
مدرس افغانی، محمدعلی. (384 ه.ش.). المدرس الافضل فیما یرمز و یشار الیه فی المطول. قم: دار الکتاب.
مدنی، علیخان بن احمد. (1384 ه.ش.). الطراز الاول و الکناز لما علیه من لغه العرب المعول. مشهد: مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث.
ناظر الجیش، محمد بن یوسف. (بیتا). شرح التسهیل المسمى تمهید القواعد بشرح تسهیل الفوائد. قاهره. مصر: دار السلام.
واحدى، على بن احمد. (1416 ه.ق.). الوسیط فی تفسیر القرآن المجید. محقق، زفیتى. محمدحسن ابوالعزم. مصر. قاهره: جمهوریه مصر العربیه. وزارة الاوقاف. المجلس الاعلى للشئون الاسلامیه. لجنه احیاء التراث الاسلامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 203 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 52 |
||
Scholarly Journals Management System © 1991.05.01 by Allameh Tabatabaei University is
licensed under Attribution-NonCommercial 4.0 International.
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب