| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,040 |
| تعداد مقالات | 16,469 |
| تعداد مشاهده مقاله | 43,651,535 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 24,822,226 |
تاثیر ساخت دولت در ظهور بحرانهای دیوانسالاری در ایران معاصر (1400- 1357) | ||
| دولت پژوهی | ||
| دوره 10، شماره 39، آبان 1403، صفحه 113-148 اصل مقاله (1.92 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/tssq.2025.60794.1099 | ||
| نویسنده | ||
| فاطمه میرعباسی* | ||
| دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران . | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر درصدد فهم ماهیت و علل بحرانهای دیوانسالاری در ایران از منظر جامعه‌شناسی سیاسی است. این بررسی نشان دهنده آن است که چگونه ماهیت و ساخت دوگانه قدرت در دوره جمهوری اسلامی ایران باعث شکنندگی نظام دیوانسالاری و زایش بحران در آن می‌شود؟ نویسنده با این پیش‌فرض که «بحران دیوانسالاری در درجه نخست بازتاب ماهیت دولت و ساختار انباشت سرمایه آن است»؛ استدلال نموده که ماهیت دوگانه «رانتی/ ایدئولوژیک دولت» در ایران (1400- 1357)، به تدریج باعث «اعوجاج ساختی/ نقشی بوروکراسی»، «افول کیفیت نخبگان بوروکراتیک»، «زوال استقلال نسبی بوروکرات‌ها از سیاست»، «سیطره روح و اخلاق پریبندالیستی»، و در نهایت، پیدایش نوعی «دیوانسالاری شکننده» در جامعه ایران می‌شود که به مثابه حائل بین دولت (به تعبیر وبری) و جامعه عمل می‌کند. این موقعیت حائل شدگی دیوانسالاری، بیش از پیش بحران مشروعیت نخبگان قدرت را تشدید می‌نماید، زیرا دیوانسالاری نه تنها روح توسعه‌طلبانه خود را از دست خواهد داد؛ بلکه در ادامه، به مانعی در برابر توسعه تبدیل خواهد شد. برآیند نهایی این وضعیت، ناتوانی دستگاه دیوانسالاری در ایفای نقش وساطت و ایجاد سازش و تعادلی بین منافع دولت و طبقات اجتماعی از یکسو و عمل نمودن آن به مثابه یکی از عوامل تضاد دولت و ملت، تأخیر توسعه سیاسی و اجتماعی نشان می‌دهد که ضمن تمرکززدایی از ساختار قدرت سیاسی-اداری، مستلزم ایجاد رفرمی اساسی به‌واسطه ارائه مصادیق و جزئیات کارآمد و سالم برای یک نظام دیوانسالاری مطابق قوانین نظام اداری و تشکیلاتی، البته به‌صورت کارشناسی شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دولت رانتیر؛ دولت ایدئولوژیک؛ بحرانهای دیوانسالاری؛ بوروکراسی شکننده؛ سازمان‌های اداری | ||
| مراجع | ||
|
بانک جهانی (1378). نقش دولت در جهان در حال تحول، ترجمه حمیدرضا برداران شرکا و علی دینی ترکمانی، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
ستاری، سجاد (1390). پارادایم قدرت از مقاله «پارادایم قدرت» به مثابه رهیافت نظری جدید و جایگزین نظریات«دولت» و «نظام سیاسی»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال ششم، شماره 3.
دفت، ریچارد ال (1387) . تئوری و طراحی سازمان، ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، چاپ نهم، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
رابینز، استیفن پی (1385). تئوری سازمان (ساختار، طراحی و کاربردها)، مترجمان: سید مهدی الوانی و حسن دانایی‌فرد، چاپ پانزدهم،تهران: صفار.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
کدی، نیکی (1383). نتایج انقلاب ایران، ترجمه مهدی حقیقتخواه، تهران: انتشارات ققنوس.
لیپیست، سیمور مارتین (1383). دایرةالمعارف دموکراسی، مترجمان: نورالله مرادی و کامران فانی، جلد 2 ، تهران: کتابخانه تخصصی وزرات امور خارجه.
مصلی نژاد، عباس (1393). سیاستگذاری ساختار قدرت در ایران، تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران.
موسیزاده، رضا ( 1388). حقوق اداری، تهران: نشر میزان.
موثقی، احمد (1387). دین، جامعه و دولت در ایران، تهران: انتشارات موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
میرترابی، سعید (1387). سیاست، نفت و دموکراسی، تهران: نشر قومس.
میرعباسی، فاطمه (1398). تاثیر ساخت دولت در ظهور بحرانهای دیوانسالاری در ایران معاصر1397-1357، رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
میرعباسی، فاطمه (1400). دولت، نفت و شکنندگی دیوانسالاری در ایران(1357-1340)، دولت پژوهی، دوره ششم، شماره 27، صفحات 189- 157.
صبوری، منوچهر (1380). جامعه شناسی سازمانها: بوروکراسی مدرن ایران، تهران: سخن.
نصری، قدیر(1380). نفت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
نیلی، مسعود؛ مصلحی، سیده سولماز(1387). فعالیتهای دولت و رشد اقتصادی در ایران، در مسعود نیلی و همکاران، دولت و رشد اقتصادی ایران، تهران: نشر نی.
هیکس، هربرت و گولت، سی. ری (1373). تئوریهای سازمان و مدیریت، ترجمه گوئل کهن، تهران: اطلاعات.
یومینت (1390). فساد: ریشهها، پیامدها و درمانها، مترجم: سید حسین علوی لنگرودی. نشریه توسعه آسیا- اقیانوسیه، دسامبر 2010.
References Cf.H. H. Gerth and G. Wright Milis (eds.), (1961). Frome Max Webber: Essays in Sociology, 1961.
Keshavarzian, Arang, (2007). Bazar and state in Iran: The Politics of the Tehran Markerplace, Cambridge: Cambridge University Press. Nye, Joseph S, (1967). Corruption and political Development: ACost- Benefit Analysis, In: The American Political Science Review, 61, 2, pp.417-427, Ross, Michael, (1999). “The Political Economy of the Resource Curse”, World Politics, 51, January, PP. 297-322. Roth, Guenther, (1968). Personal Rulership, Patrimonalism, and Empire- Building in the New States, in: World Politics, 20, 2, pp.194-206. Sachs, Jeffrey and Andrew Warner, (1997). Abundance and Economic Growth, Conter for International Development and Harvard Intitute for Lnternational Development, November, JEL, Classification: D4, QO, F43. Webber, Max, (1972). Die Typen der Herrschaft, In: Weber, Max: Wirtschaft und Gesellschaft. Tubingen: Mohr Sibeck, PP. 122-176. Webber, Max, (1947). The Theory of Social and Economic Organization, Translated by A. Henderson and T. Parsons. Webber, Max, (1922). Wirtschaft und Gesellschaft, Die Wirtschaft und die gesellschaftichen Ordnungen und Nachlasse. Nachlab 4. Tubingen: Mohr. Translated References into English Constitution of IRI, [In Persian]. Daft, Richard L, (2008). Theory and Planning the Organization, Translator: Ali Parsaeian and Sayyed Mohammad Aarabi, Ed 9, Tehran: Bureau of Cultural Researches, [In Persian]. Hicks Herbert, (1994). Goulet, c. Ray, Theories of organization and management, translator: Goel cohen, Tehran: Ettelaat, [In Persian]. Lipsett, Seymour Martin, (2004). Encyclopedia of Democracy, translators: Moradi, Nourollah and Fani, Kamran, 2nd vol, Tehran: Specialized Library of Foreign Ministry, [In Persian]. Movathaqi Ahmad, (2008). Religion, Society and State in Iran, Tehran: Human Sciences Research and Development Institute, [In Persian]. Mir Abbasi, Fatemeh, (2019). Effect of State structure in emerging bureaucratic crises in Contemporary Iran 1979-2018, Doctorate Dissertation, [In Persian]. Mir Abbasi Fatemeh, (2021). the State, Oil, and Brittle Bureaucracy in Iran (1340-1357), State Studies, the Sixth period, Nu 27, pp 157-189, [In Persian]. MirTorabi, Saeed (2008). Oil, Politics and Democracy, Tehran: qumess publication [In Persian]. Mouszadeh Reza, (2009). Administrative Law, Tehran, Mizan Publications, [in Persian]. Musallanejad, Abbas, (2014), Politicization of the power structure in Iran, Tehran: Tehran University Publishing Institute, [In Persian]. Nasri, Qadir, (2001). Oil and National Security of IRI, Tehran: Publications of the Research Institute of Strategic Studies, [In Persian]. Nikki R. Keddie, (2004). The results of the Iranian revolution, translated by Mehdi Haqiqat tkhah, Tehran, Qoqnus publications, [In Persian]. Nily, Masoud, Moslehi, Solmaz, (2008). The State activities and Economic Development in Iran, teammates, Government economic development of Iran, Tehran, Nay publication. [In Persian]. Robbins Stephen-P, (2006). Organization theory (Structure, planning and Functions), translators: Alvani, Sayyed Mahdi and Danaee Fard Hassan, Tehran: Saffar, Ed: 15, [in Persian]. Sabouri, Manouchehr,(2001). Sociology of organizations: Iran’s Modern Bureaucracy, Tehran, Sokhan,[In Persian]. Sattari, Sajjad,(2011), Paradigm of power,from the article of "paradigm of power" as a new theoretical approach and alternative to the theories of "government" and " political system", "the research paper on political science, sixth year, No 3 [In Persian]. World Bank, (1999). The Role of State in the Developing World, translator: Baradaran Shoraka and Ali Dini Torkamani Hamid Reza, Tehran, Institute of Studies and Commercial Researches [In Persian]. Yomint, (2010). Corruption, the roots, consequences and remedies, translators: Sayyed Hossein Alavi Langroudi, the leaflet of Asian development-Oceania, December 2010, [In Persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 128 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 19 |
||