تأمّلی در ماهیّت و قلمرو اراده در تحقّق مسئولیت کیفری

جعفری, مجتبی

doi:10.22054/jclr.2016.4438

فهرست نشریات

اخذ رتبه توسط نشریه پژوهش‌های رهبری آموزش از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

اخذ رتبه «الف» توسط نشریه پژوهشنامه معارف قرآنی از وزرات علوم، تحقیقات و فناوری

نشست مشورتی مسئولان مجلات علمی دانشگاه علامه‌طباطبائی

نتایج ارزیابی علمی نشریات دانشگاه علامه طباطبائی در سال ۱۴۰۱; 19عنوان موفق به دریافت رتبه الف شدند.

تعداد نشریات	60
تعداد شماره‌ها	2,013
تعداد مقالات	16,185
تعداد مشاهده مقاله	41,645,901
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	24,083,566

	تأمّلی در ماهیّت و قلمرو اراده در تحقّق مسئولیت کیفری
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
مقاله 3، دوره 4، شماره 15، شهریور 1395، صفحه 121-141 اصل مقاله (410.43 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jclr.2016.4438
نویسنده
مجتبی جعفری^*
استادیار دانشگاه
چکیده
ارتکاب رفتار مادّی شرط لازم برای تحقّق مسئولیت کیفری در حقوق کیفری کنونی است. چنانکه امروزه در هیچیک از نظام‌های حقوقی دنیا صرف اندیشة مجرمانه قابل مجازات نیست. مسئولیت کیفری زمانی ایجاد خواهد شد که فردی با عبور از اندیشة مجرمانه عملاً رفتاری را انجام دهد که قانونگذار منع کرده است. با این همه، نباید از این حکم چنین استنباط کرد که ارتکاب رفتار مادّی شرط کافی برای تحقّق مسئولیت کیفری است. در واقع، رفتار مادّی اگرچه برای تحقّق مسئولیت کیفری ضروری است امّا کافی نیست و لازم است که این رفتار با ارادة آزاد صورت گرفته باشد. از این رو، اگر مرتکب اراده‌ای در انجام آن رفتار نداشته باشد هیچ نوع مسئولیت کیفری تحقّق نخواهد یافت. این حکم همزمان شامل جرایم مادّی صرف و جرایم دارای عنصر روانی است. امّا نکتة مهمّی که در اینجا باید مورد توجّه قرار گیرد تشخیص ارادی بودن یا نبودن رفتار ارتکابی متّهم است. در این مقاله، سعی کرده‌ایم با یک تحلیل و تدقیق فلسفی مؤلفه‌های لازم برای ارادی بودن یک رفتار را مشخّص نماییم تا بدین ترتیب رفتارهای غیر ارادی قابل تشخیص باشند. تشخیص رفتارهای غیر ارادی از این جهت حائز اهمیّت است که مرتکب را از تیغ مجازات رها خواهد کرد.
کلیدواژه‌ها
مسئولیت کیفری؛ اراده؛ رفتار ارادی؛ رفتار غیر ارادی؛ اخلاق

مراجع
- جعفری، مجتبی( 1392 )، جامعهشناسی حقوق کیفری، رویکرد انتقادی به حقوق کیفری، چاپ نخست، نشر میزان. - جعفری لنگرودی، محمد جعفر ( 1394 )، ترمینولوژی حقوق، انتشارات گنج دانش. - ضیائی، علی اکبر ( 1392 )، فلسفۀ ذهن از دیدگاه جان سرل، انتشارات به نشر، تهران. - کلارکسون، کریستوفر ( 1390 )، تحلیل مبانی حقوق جزای عمومی، ترجمه و توضیح حسین میر محمد صادقی، چاپ اول، انتشارات جنگل. - میرسعیدی، سید منصور ( 1390 )، مسئولیت کیفری، جلد اول: قلمرو و ارکان، نشر میزان، چاپ سوم، زمستان. - هارت، هربرت ( 1388 )، آزادی، اخلاق، قانون، درآمدی بر فلسفۀ حقوق کیفری و عمومی، ترجمۀ محمد راسخ، چاپ اول، انتشارات طرح نو. - Austin, John (1873), Lectures on Jurisprudence or the Philosophy of Positive Law - Dressler (1988), Reflections on Excusing Wrongdoers: Moral Theory, New Excuses and the Model Penal Code, 19 Rut LJ, - Farrell, Jan p. and F. Marceau, Justin (2013), Taking voluntariness seriously, 54 B.C. L. Rev. - Gardner, John (1998), the Gist of Excuses, 1 Buff. Crim. L. Rev. - HART, H.L.A (1968), Punishment and Responsibility, Oxford - Hart, H.L.A. and Gardner, John (2008), Punishment and Responsibility: Essays in the Philosophy of Law, Oxford - Huigens, Kyron (1998), Virtue and Criminal Negligence, 1 BUFF. CRIM. L. REV. - Kelman, Mark (1981), Interpretive Construction in the Substantive Criminal Law, 33 Stan. L. Rev. - Locke, Johne (1975), an essay concerning human understanding, II, XXI - Moore, G. E. (2005), Ethics, and, ’The nature of moral philosophy’, Edited by William H. Shaw, Oxford - Norrie, Alan (2014), Crime, Reason and History - Shute, Stephen and Simester, Andrew (2002), Criminal Law Theory: Doctrines of the General Part, Oxford - Smith, K. J. M. and Wilson,Wiliam, Impaired Voluntariness and Criminal Responsibility: Reworking Hart's Theory of Excuses-the English Judicial Response, 13 Oxford J. Legal Stud. 69 1993 - Wilson, William (2003), Impaired Voluntariness: The variable Standards, 6 Buff. Crim. L. Rev. - Zaibert, L.A. (1998), Intentionality, Voluntariness, and Culpability: A Historical-Philosophical Analysis, 1 Buff. Crim. L. Rev.
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,505 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 7,374

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

آمار

تأمّلی در ماهیّت و قلمرو اراده در تحقّق مسئولیت کیفری