| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,219 |
| تعداد مقالات | 18,044 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,670,063 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,978,383 |
نظارت حکومت بر موقوفات: تأملی بر چالشهای اخذ حق النظاره از موقوفات توسط سازمان اوقاف | ||
| پژوهش حقوق عمومی | ||
| مقاله 8، دوره 18، شماره 53، اسفند 1395، صفحه 199-216 اصل مقاله (455.83 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qjpl.2017.7182 | ||
| نویسندگان | ||
| کیوان صداقتی* 1؛ محمد جلالی2 | ||
| 1مدرس دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب و دماوند | ||
| 2عضو هیأت علمی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی دبیر گروه حقوق خانه اندیشمندان علوم انسانی | ||
| چکیده | ||
| چکیده: «اداره» امور موقوفات عام که فاقد متولی بوده یا مجهول التولیه است و «اداره» موقوفات خاص - تحت شرایطی- به سازمان اوقاف واگذار شده است. ناظر نیز مقامی است که توسط واقف برای نظارت بر کار «متولی» و اجرای دقیق وقفنامه منصوب میگردد. در جستار حاضر، مداخله و نظارت حداکثری نماینده حکومت (سازمان اوقاف) در حوزه وقف، در ترازوی نقد قرار گرفته و با بررسی حقوق موضوعه و رویه سالهای اخیر سازمان اوقاف و آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، برداشت حق النظاره از محل عواید موقوفه مورد تردید، و دلایل طرفداران نظارت حاکم که به مفاهیمی چون «امور حسبه»، «مصلحت مسلمین»، «منفعت عمومی» و «شئون حکومت» تمسک می جویند، مورد نقد واقع شده است. در ادامه نیز توجه به مفاهیمی نظیر «احترام به نیات واقفین»، «تضمین استقلال وقف» و «واگذاری حداکثری مدیریت و نظارت موقوفات به شهروندان»، در راستای «کاهش نقش حکومت در امر تصدی گری موقوفات» و «تقویت جامعه مدنی»؛ ما را به این نتیجه رهنمون ساخته است که قوانین و مقررات مربوطه، دست کم تاب تفسیر اخذ حق النظاره از درآمد موقوفات توسط سازمان اوقاف را ندارد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| ناظر؛ حق النظاره؛ سازمان اوقاف و امور خیریه؛ موقوفه؛ نظارت حکومت | ||
| مراجع | ||
|
کتابها - امام خمینی، (1422 هـ. ق)، الاستفتائات، جلد 2، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. - امامی، حسن، (1373)، حقوق مدنی، جلد 1، چاپ سیزدهم، تهران: اسلامیه. - بشیری، عباس، پور رحیم، مریم و دیگران، (1391)، حقوق کاربردی وقف و اراضی موقوفه، چاپ دوم، تهران: جنگل- جاودانه. - جعفری لنگرودی، محمد جعفر، (1370)، حقوق اموال، چاپ دوم، تهران: گنج دانش. - داراب پور، مهراب، (1391)، حقوق مدنی 2: حقوق اموال و مالکیت، تصرف و وقف، چاپ اول، تهران: جنگل- جاودانه. - شهید ثانی، (1413 هـ. ق)، مسالک الأفهام الی تنقیح شرائع الاسلام، جلد 5، قم: موسسهالمعارف الاسلامیه. - شیخ کلینی، (1407 هـ. ق)، الکافی، جلد 7، تهران: دارالکتب الاسلامیه. - صداقتی، کیوان، (1393)، مسجد در نظم حقوقی کنونی، چاپ اول، تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش. - طاهری، حبیبالله، (1375)، حقوق مدنی، جلد 1، قم: دفتر انتشارات اسلامی. - علامه حلی، (1413 هـ. ق)، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، جلد 6، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. - غروی اصفهانی، محمد حسین، (1418 هـ. ق)، حاشیه کتاب المکاسب، جلد 2، قم: انوارالهدی. - کاتوزیان، ناصر، (1384)، حقوق مدنی: عقود معین، جلد 3، چاپ پنجم، تهران: گنج دانش. - موسوی بجنوردی، سید حسن، (1419 هـ. ق)، القواعد الفقهیه، جلد 4، قم: نشر الهادی. - میرزای قمی، (1404 هـ. ق)، جامع الشتات فی أجوبه السئوالات، جلد 1، تهران: موسسه کیهان. - یزدی، سید محمدکاظم طباطبایی. (1414 هـ. ق). تکمله العروه الوثقی، جلد 1، قم: کتابفروشی داوری.
مقالهها - امامی، مسعود، (1394)، «بررسی فقهی نظارت حاکم بر موقوفات»، اظهارنظر کارشناسی در دبیرخانه شورای فقهی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی. - آقامیری، حسن، صداقتی، کیوان، آگاه، وحید، (1394)، «در جستجوی مزایای وقف در جمعیت هلال احمر: از دیدگاه محض حقوقی تا رئالیسم حقوقی»، فصلنامه امداد و نجات، سال هفتم، شماره 1. - درویشی، بابک و صداقتی، کیوان، (1394)، «استقلال یا عدم استقلال مسجد: تحلیلی بر طرح حمایت از مدیریت، احداث، تجهیز و نوسازی مساجد و نمازخانههای کشور، پژوهشهای حقوقی، موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، شماره 28. - صداقتی، کیوان، (1392)، «تأملی بر طرح حمایت از احداث، تجهیز، نوسازی و مدیریت مساجد کشور: مسجد را زیر مجموعه سازمان اوقاف نکنید»، روزنامه کیهان، شماره 20655.
قوانین و مقررات - قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 12/9/1358 همهپرسی. - قانون اوقاف مصوب 22/4/1354 مجلس شورای ملی. - قانون اوقاف، مصوب 3/10/1313 مجلس شورای ملی. - قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه، مصوب 2/10/1363 مجلس شورای اسلامی. - قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، مصوب 25/3/1392 مجمع تشخیص مصلحت نظام. - قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، مصوب 27/11/1380 مجلس شورای اسلامی. - قانون محاسبات عمومی کشور، مصوب 1/6/1366 مجلس شورای اسلامی. - قانون مدنی، مصوب 18/2/1307 مجلس شورای ملی. - قانون مدیریت خدمات کشوری، مصوب 8/7/1386 مجلس شورای اسلامی. - قانون نحوه پرداخت محکومٌ به دولت و عدم تأمین و توقیف اموال دولتی، مصوب 15/8/1365 مجلس شورای اسلامی. - آییننامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه، مصوب 10/2/1365 هیأت وزیران. - آییننامه نحوه انتخاب و برکناری، شرایط و حدود اختیارات و وظایف امین یا هیئت امنای اماکن مذهبی و موقوفات، مصوب 10/2/1365 هیئت وزیران. - بخشنامه شماره 14222-3/1/15/س، مورخ 16/9/87 مدیرکل امور اوقافی سازمان اوقاف و امور خیریه. - بخشنامه شماره 32869-1//14/س، مورخ 28/12/86 معاون اداری و مالی و امور مجلس سازمان اوقاف و امور خیریه. نظریات و آرای قضایی - نظریه 6691، مورخ 22/7/1373 شورای نگهبان. - نظریه 65966- 22/2/1382 اداره حقوقی ریاست جمهوری. - نظریه 937/9-19/2/1384 اداره کل حقوقی و اسناد و امور مترجمین قوه قضاییه. - دادنامه شماره 155، مورخ 25/7/1371 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری. - دادنامه شماره 89-73، مورخ 7/8/1373 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری. - دادنامه 290-287، مورخ 23/4/1389 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری. - دادنامه شماره 250-249، مورخ 21/6/1390 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری. - دادنامه شماره 854-853، مورخ 7/7/1394 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری. - دادنامه شماره 852، مورخ 26/7/1394 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,757 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,348 |
||