| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,088 |
| تعداد مقالات | 16,792 |
| تعداد مشاهده مقاله | 45,966,338 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,746,662 |
تعویق «خود» در داستان‌پردازی محمّدرضا کاتب | ||
| متن پژوهی ادبی | ||
| مقاله 3، دوره 21، شماره 73، مهر 1396، صفحه 53-78 اصل مقاله (1.56 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ltr.2017.8123 | ||
| نویسندگان | ||
| پارسا یعقوبی جنبه‌سرایی* 1؛ فردین حسین پناهی2؛ شهرام احمدی3 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی - دانشگاه کردستان | ||
| 2مدرس دانشگاه کردستان | ||
| 3عضو هیئت علمی - دانشگاه مازندران | ||
| چکیده | ||
| چند (یا چندین) ساحتی بودن «خود»، و نسبت آن با هویت‌های متکثّر، باعث شده که این مقوله در هر حوزه‌ای تعریف خاصّی داشته باشد. در روایت‌های پسامدرن، مفهوم «خود» با تکیه بر تلقی پساساختارگرایانه و با چشم‌اندازی متفاوت از دوران قبل، به‌عنوان امری همواره در تعلیق و مبتنی بر هویت‌های همواره متکثّر تعریف می‌شود. این رویکرد ویژه از مبانی مهم در داستان‌پردازی نویسندگان پُست‌مدرنی چون محمّدرضا کاتب است. در این مقاله، به روش توصیفی‌ـ تحلیلی، ضمن تبیین تلقی پُست‌مدرنیستی از مفهوم «خود» و بررسی ریشه‌های پساساختارگرایانة آن، نقش مقولة تعویق «خود» در داستان‌پردازی کاتب بررسی و تحلیل می‌شود. نتایج این تحقیق، نقش مقولة «تعویق و عدم قطعیتِ خود» به‌عنوان یکی از شگردهای اصلی در داستان‌پردازی و روایت‌پردازی در برخی داستان‌های کاتب را نشان می‌دهد؛ چنانکه این مقوله امری صرفاً ژرف‌ساختی نیست و از مهم‌ترین ابزارهای او به هنگام بازنمایی هویت نویسنده ـ راوی، راوی، راوی ـ کنشگر، شخصیت‌ها و یا حتی خود اثر ادبی است و به‌صورت‌های مختلفی چون شکّ هستی‌شناختی بر اثر عدم تعیّن «خود»، و تکثّر هویت‌ها در نتیجة تکثّر ذهنیت‌ها تا تنزل جایگاه فرد به سوژگی، قهرمان‌زدایی و یا حتّی انسان‌زدایی نمود یافته‌است و این مسئله، چالش‌هایی جدّی برای برخی تعاریف روایت پیشامدرن به وجود می‌آورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روایت پست‌مدرن؛ پساساختارگرایی؛ تعویق «خود»؛ محمّدرضا کاتب | ||
| مراجع | ||
|
آدامسون، ژوزف. (1388). «واسازی». دانشنامة نظریه‌های ادبی معاصر. ایرنا ریما مکاریک، ترجمة مهران مهاجر و محمّد نبوی، تهران: آگه، صص 452ـ459. اتکینسون، ریتا ال. و دیگران. (1389). زمینة روان‌شناسی هیلگارد. ترجمة محمّدنقی براهنی و دیگران. تهران: رشد. ارسطو. (1343). فنّ شعر. ترجمة عبدالحسین زرین‌کوب. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. الیاده، میرچا. (1368). آیین‌ها و نمادهای آشناسازی؛ رازهای زادن و دوباره زادن. ترجمة نصرالله زنگویی. تهران: آگه. بارون، رابرت ا. و دیگران. (1389). روان‌شناسی اجتماعی. ترجمة علی تحصیلی. تهران: کتاب آمه. داهرتی، توماس. (1390). «شخصیت‌پردازی در روایت پسامدرن»». ادبیات پسامدرن. گزارش، نگرش، نقادی، تدوین و ترجمة پیام یزدانجو. تهران: مرکز. صص 303ـ316. دریدا، ژاک. (1381). مواضع. ترجمة پیام یزدانجو. تهران: مرکز. ــــــــــــــ . (1390). «ساختار، نشانه و بازی در گفتمان علوم انسانی». به سوی پسامدرن: پساساختارگرایی در مطالعات ادبی. تدوین و ترجمة پیام یزدانجو. ویراست دوم. صص 15ـ43. ضیمران، محمّد. (1379). ژاک دریدا و متافیزیک حضور. تهران: هرمس. فروغی، محمّدعلی. (1344). سیر حکمت در اروپا. تهران: کتابفروشی زوّار. کاتب، محمّدرضا. (1370). پری در آبگینه. تهران: لک لک. ــــــــــــــــــــ . (1381). پستی. تهران: نیلوفر. ــــــــــــــــــــ . (1382). هیس. تهران: ققنوس. ــــــــــــــــــــ . (1388). آفتاب‌پرست نازنین (نحر سنگ‌ها). تهران: هیلا. ــــــــــــــــــــ . (1389). وقت تقصیر. تهران: نیلوفر. ــــــــــــــــــــ . (1392). بی‌ترسی. تهران: ثالث. گلدمن، لوسین. (1381). جامعه‌شناسی ادبیات (دفاع از جامعه‌شناسی رمان). ترجمة محمّدجعفر پوینده. تهران: نشر چشمه. لاج، دیوید. (1389). «رمان پسامدرنیستی». نظریه‌های رمان از رئالیسم تا پسامدرنیسم. ترجمة حسین پاینده. تهران: نیلوفر. صص 143ـ200. لوسی، نیل. (1393). فرهنگ واژگان دریدا. ترجمة مهدی پارسا و دیگران. تهران: رخداد نو. مکاریک، ایرنا ریما. (1388). دانشنامة نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمة مهران مهاجر و محمّد نبوی. تهران: آگه. ملکیان، مصطفی. (1376). «خود را بشناس (دعوتی به تأمل در پاره‌ای از مبانی نظری خودشناسی)». یادنامة آیت‌الله خاتمی اردکانی. به اهتمام محمّدتقی فاضل میبدی. قم: مؤسسة معارف اسلامی امام رضا(ع). وارد، گلن. (1389). پست‌مدرنیسم. ترجمة قادر فخر رنجبری و ابوذر کرمی. تهران: نشر ماهی. هارلند، ریچارد. (1388). ابرساخت‌گرایی: فلسفه ساخت‌گرایی و پساساخت‌گرایی. ترجمة فرزان سجودی. تهران: سورة مهر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 565 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 685 |
||