- همه نشریات
- ادبیات فارسی و زبانهای خارجی
- اقتصاد (دانشکده و پژوهشکده)
- الهیات و معارف اسلامی
- پژوهش و نقد (معاونت پژوهشی دانشگاه)
- تربیت بدنی و علوم ورزشی (دانشکده و پژوهشکده)
- حقوق و علوم سیاسی
- روانشناسی، علوم تربیتی و اطلاع رسانی
- علوم اجتماعی
- علوم ارتباطات
- علوم ریاضی و رایانه
- مدیریت و حسابداری
- موسسه آموزش عالی بیمه اکو
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,092 |
| تعداد مقالات | 16,839 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,438,098 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,842,808 |
مسئله امامت از دیدگاه غزالی و خواجه نصیرالدین طوسی | ||
| پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه | ||
| مقاله 11، دوره 1، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 301-327 اصل مقاله (571.32 K) | ||
| نوع مقاله: علمی تخصصی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jcst.2019.38462.1001 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن حبیبی* 1؛ فاطمه عباس زاده2 | ||
| 1استادیار فلسفه، دانشگاه علّامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
| 2گروه فلسفه، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| چکیده | ||
| غزّالی وجود امام را به ادلة شرعی و اجماع امت، ضروری و برای قوام دین و دنیا مفید می‌داند؛ اما عصمت را برای امام شرط نمی‌داند. او معتقد است تنها در امور کشورداری وتجهیز سپاه و... به امام نیاز است؛ و از آنجا که برای انجام این قبیل کارها به علم الهی و لدنّی نیازی نیست، از این‌رو، به عصمت نیازی نیست. او مانند دیگر پیروان اهل سنّت، تعیین امام را به انتخاب مردم می‌داند و هرگونه ادعای نصی از سوی شیعه را بی‌ربط به مسئلة امامت و غیرمتواتر معرفی می‌کند. از نظر او اگر این اخبار، متواتر بودند، هرگز در آنها شک نمی‌شد، در حالی‌که در مورد این اخبار شک وجود دارد. بنابراین احادیثی چون حدیث غدیر و منزلت صرفاً بیانگر احترام و دوستی میان پیامبر(ص) و علی(ع) است و دلیلی بر امامت علی(ع) محسوب نمی‌شود. خواجه نصیرالدین طوسی در برابر این دیدگاه موضع گرفته ووجود امام را نه به ادلة شرعی، بلکه به دلیل عقلی و با استناد به «قاعدة لطف» بر خداوند واجب می‌داند. وی همچنین با ارائة ادلة عقلی متعدد، عصمت را نیز برای امام ضروری می‌داند و عقیده دارد که درصورت معصوم نبودن امام، تسلسل لازم آمده و دیگر نمی‌توان به تکالیف شرع اطمینان کرد. درضمن، در صورت انجام افعال قبیح از وی، نهی او از آن عمل، واجب می‌شود و در این صورت، غرض از نصب امام نقض شده،مقام امام از سایر مردم پایین‌تر می‌آید؛ در حالی‌که امام باید افضل از همه باشد. خواجه، پس از اثبات عصمت برای امام، می‌گوید عصمت خصیصة ناآشکاری است که کسی جز پروردگار به آن علم ندارد. لذا نصب امام باید از سوی خدا و رسولش صورت گیرد و این یعنی نص؛ و همچنین با توجه به شیوة رسول خدا(ص) بعید است که ایشان در خصوص چنین امر خطیری سکوت کرده باشد. در مجموع، ادلّة خواجه نسبت به دلایل ادعایی غزّالی از وجاهت و قوت بهتری برخوردار است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امامت؛ نصب؛ نص؛ عصمت؛ غزالی؛ خواجه | ||
| اصل مقاله | ||
|
| ||
| مراجع | ||
منابع و مآخذامینی، شیخ عبدالحسین. (1387ش.). الغدیر. ترجمة محمدتقی واحدی، ج 1.تهران: مرکز چاپ و نشر بنیاد بعثت.ــــــــــــــــــــــــــــــ . (1430ق.). برگزیدة الغدیر. ترجمه و تحقیق محمدحسن شفیعی شاهرودی. قم: مؤسسة میراث نبوت.حلّی، جمال‌الدین حسن‌بن یوسف. (بی‌تا).الفین. ترجمة جعفر وجدانی. بی‌جا.سبحانی، جعفر و محمدرضایی، محمد. (1391). اندیشة اسلامی 2. انتشارات دانشگاه پیام نور.سلطان‌الواعظین شیرازی. (1386ش.). شب‌های پیشاور. تحقیق علی روح الله خراسانی ـ محمد بابکی رسکتی. قم: انتشارات لاهیجی.طوسی، محمدبن حسن. (1359ش.). تلخیص المحصل به انضمام رسائل و فوائد کلامی. به اهتمام عبدالله نورانی. تهران: مؤسسة مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل، شعبة تهران، با همکاری دانشگاه تهران.ـــــــــــــــــــــــــــــ. (1389ش.). کشف‌المراد فی شرح تجریدالاعتقاد. شرح علّامه حلّی. تهران: انتشارات خرسندی.
ـــــــــــــــــــــــــــــ. (1392ش.). ترجمه و شرح کشف‌المراد. ترجمة علی شیروانی. شرح علّامه حلّی. تهران: انتشارات دارالعلم.غزّالی، ابوحامد محمدبن محمد. (بی‌تا). فضایح‌الباطنیه. به تحقیق و مقدّمة عبدالرحمن بدوی. کویت: مؤسسة دارالکتب الثقافیة.ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1386ش.). الاقتصاد فی الاعتقاد. ترجمة پرویز رحمانی. قزوین: انتشارات حدیث امروز.ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1389ش.). احیاء علوم‌الدین. ترجمة مؤیدالدین محمد خوارزمی. به کوشش حسین خدیو. ج 1. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1393ش.). المنقذ من الضلال. ترجمة سید ناصر طباطبایی. تهران: انتشارات مولی.ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1388ق.). الاقتصاد فی الاعتقاد. بیروت: دارالامانة.ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1361ش.). علم لدنّی، ترجمة زین‌الدین کیانی‌نژاد. تهران: مؤسسة مطبوعاتی عطائی.کمپانی زارع، مهدی. (1391ش.). حیات فکری غزّالی. تصحیح، ترجمه، تحقیق و نقد رسالة المنقذ من الضلال. تهران: انتشارات نگاه معاصر.منابع و مآخذامینی، شیخ عبدالحسین. (1387ش.). الغدیر. ترجمة محمدتقی واحدی، ج 1.تهران: مرکز چاپ و نشر بنیاد بعثت.ــــــــــــــــــــــــــــــ . (1430ق.). برگزیدة الغدیر. ترجمه و تحقیق محمدحسن شفیعی شاهرودی. قم: مؤسسة میراث نبوت.حلّی، جمال‌الدین حسن‌بن یوسف. (بی‌تا).الفین. ترجمة جعفر وجدانی. بی‌جا.سبحانی، جعفر و محمدرضایی، محمد. (1391). اندیشة اسلامی 2. انتشارات دانشگاه پیام نور.سلطان‌الواعظین شیرازی. (1386ش.). شب‌های پیشاور. تحقیق علی روح الله خراسانی ـ محمد بابکی رسکتی. قم: انتشارات لاهیجی.طوسی، محمدبن حسن. (1359ش.). تلخیص المحصل به انضمام رسائل و فوائد کلامی. به اهتمام عبدالله نورانی. تهران: مؤسسة مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل، شعبة تهران، با همکاری دانشگاه تهران.ـــــــــــــــــــــــــــــ. (1389ش.). کشف‌المراد فی شرح تجریدالاعتقاد. شرح علّامه حلّی. تهران: انتشارات خرسندی.
ـــــــــــــــــــــــــــــ. (1392ش.). ترجمه و شرح کشف‌المراد. ترجمة علی شیروانی. شرح علّامه حلّی. تهران: انتشارات دارالعلم.غزّالی، ابوحامد محمدبن محمد. (بی‌تا). فضایح‌الباطنیه. به تحقیق و مقدّمة عبدالرحمن بدوی. کویت: مؤسسة دارالکتب الثقافیة.ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1386ش.). الاقتصاد فی الاعتقاد. ترجمة پرویز رحمانی. قزوین: انتشارات حدیث امروز.ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1389ش.). احیاء علوم‌الدین. ترجمة مؤیدالدین محمد خوارزمی. به کوشش حسین خدیو. ج 1. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1393ش.). المنقذ من الضلال. ترجمة سید ناصر طباطبایی. تهران: انتشارات مولی.ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1388ق.). الاقتصاد فی الاعتقاد. بیروت: دارالامانة.ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1361ش.). علم لدنّی، ترجمة زین‌الدین کیانی‌نژاد. تهران: مؤسسة مطبوعاتی عطائی.کمپانی زارع، مهدی. (1391ش.). حیات فکری غزّالی. تصحیح، ترجمه، تحقیق و نقد رسالة المنقذ من الضلال. تهران: انتشارات نگاه معاصر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,977 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 581 |
||
Scholarly Journals Management System © 1991.05.01 by Allameh Tabatabaei University is
licensed under Attribution-NonCommercial 4.0 International.