تعداد نشریات | 57 |
تعداد شمارهها | 1,796 |
تعداد مقالات | 14,251 |
تعداد مشاهده مقاله | 30,606,686 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,160,490 |
آزادی از منظر لیبرالیسم و مارکسیسم: با تأکید بر آرای برلین و مارکس | ||
پژوهش حقوق عمومی | ||
دوره 24، شماره 77، بهمن 1401، صفحه 109-140 اصل مقاله (746.61 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qjpl.2021.44563.2200 | ||
نویسندگان | ||
مروارید آهوری1؛ سید محمد هاشمی ![]() ![]() | ||
1دانشجوی دکتری ، گروه حقوق عمومی ، واحد قم ، دانشگاه آزاد اسلامی ، قم ، ایران . | ||
2استاد گروه حقوق عمومی ، دانشکاه شهید بهشتی ، تهران ، ایران . | ||
3استادیار ، گروه علوم سیاسی ، واحد قم ، دانشگاه آزاد اسلامی ، قم ، ایران . | ||
چکیده | ||
رویکرد اندیشمندان لیبرال و مارکسیست بعنوان دو اندیشه غالب در قرن بیستم به مبحث آزادی، مبین جهانبینی آنها به مقوله آزادی و حقوق اساسی افراد است. پرسش این است که لیبرالیستها و مارکسیستها قائل به کدام یک از نظریات مطرح در خصوص مفهوم آزادیاند که بر اساس تجربه تاریخی بدست آمده در سده گذشته، نوع نگاه آنان به حقوق و آزادیهای فردی شهروندانشان و به رسمیت شناختن این حقوق و آزادیها در عمل تا این حد با یکدیگر متفاوت است؟! آنچه لیبرالها بر آن نظر دارند به تعبیر برلین، مفهوم منفی از آزادی است و در نقطه مقابل برداشت مارکسیستها از ایده آزادی، برداشتی است که از آن به آزادی مثبت تعبیر میشود. با لحاظ تجربه تاریخی و نگاهی به نظامهای لیبرال و مارکسیستی در سده اخیر، بنظر میرسد آنچه تضمین کننده اراده آزاد افراد و حقوق اساسیشان است، برداشت منفی از آزادی است و تعبیر مثبت از آزادی میتواند به نفی اراده آزاد افراد و نهایتاً نوعی استبداد منجر شود. لذا هدف اصلی مقاله بررسی، نسبتسنجی و تعیین جایگاه آزادی (بویژه تفسیر رایج از آن یعنی آزادی منفی و آزادی مثبت) در قیاس با اصول و قواعد حاکم بر دو اندیشه سیاسی لیبرالیسم و مارکسیسم است. | ||
کلیدواژهها | ||
لیبرایسم؛ مارکسیسم؛ حقوق بشر؛ آزادی منفی و مثبت | ||
مراجع | ||
- احمدی، بابک، مارکس و سیاست مدرن (تهران: نشر مرکز، 1379).
- احمدی، بابک، واژه نامه فلسفی مارکس (تهران: نشر مرکز، 1388).
- ایگلتون، تری، مارکس و آزادی، ترجمه اکبر معصوم بیگی (تهران: آگه، 1383).
- اشتراوس، لئو، مقدمهای سیاسی بر فلسفه، ترجمه یاشار جیرانی (تهران: آگه، 1398).
- آربلاستر، آنتونی، لیبرالیزم غرب: ظهور و سقوط، ترجمه عباس مخبر (تهران: نشر مرکز، 1377).
- آرون، ریمون، مراحل اساسی اندیشه در جامعهشناسی، ترجمه باقر پرهام (تهران: آموزش انقلاب اسلامی، 1370).
- الوین شاپیرو، جان، لیبرالیسم، ترجمه محمد سعید حنایی کاشانی (تهران: نشر مرکز، 1380).
- برلین، آیزایا، آزادی و خیانت به آزادی: شش دشمن آزادی بشر، ترجمه عزتالله فولادوند (تهران: ماهی، 1386).
- برلین، آیزایا، چهار مقاله درباره آزادی، ترجمه محمد علی موحد (تهران: انتشارات خوارزمی، 1380).
- بشیریه، حسین، آموزش دانش سیاسی (تهران: نشر نگاه معاصر، 1386).
- بشیریه، حسین، جامعهشناسی سیاسی (تهران: نشر نی،1390).
- بشیریه، حسین، درسهای دموکراسی برای همه، چاپ سوم (تهران: نشر نگاه معاصر، 1387).
- بوردو، ژرژ، لیبرالیسم، ترجمۀ عبدالوهاب احمدی (تهران: نشر نی، 1378).
- بیکس، برایان، فرهنگ نظریه حقوقی، ترجمه محمد راسخ (تهران: نشر نی، 1389).
- راسخ، محمد، حق و مصلحت (تهران: طرح نو، 1387).
- سینگر، پیتر، هگل، ترجمۀ عزت الله فولادوند (تهران: طرح نو، 1387).
- شی یر مر، جرمی، اندیشه سیاسی کارل پوپر، ترجمه عزت الله فولادوند (تهران: طرح نو، 1377).
- قادری، حاتم، اندیشههای سیاسی در قرن بیستم (تهران: سمت، 1379).
- قاری سیدفاطمی، سید محمد، حقوق بشر در جهان معاصر: درآمدی بر مباحث نظری: مفاهیم، مبانی، قلمرو و منابع (تهران: شهر دانش، 1388).
- کولاکوفسکی، لشک، جریانهای اصلی در مارکسیسم: برآمدن، گسترش و فروپاشی، ترجمه عباس میلانی، جلد سوم (تهران: نشر اختران، 1387).
- کولاکوفسکی، لشک، جریانهای اصلی در مارکسیسم: برآمدن، گسترش و فروپاشی، ترجمه عباس میلانی، جلد اول: بنیانگذاران (تهران: نشر آگه، 1385).
- گاراندو، میکائیل، لیبرالیسم در تاریخ اندیشه غرب، ترجمه عباس باقری (تهران: نشر نی، 1383).
- وینسنت، اندرو، ایدئولوژیهای سیاسی مدرن، ترجمۀ مرتضی ثاقب فر (تهران: انتشارات ققنوس، 1386).
- هاشمی، سید محمد، حقوق بشر و آزادیهای اساسی (تهران: نشر میزان، 1384).
مقالهها
- احمدی طباطبایی، محمدرضا و نوریزاده، جواد، «رویکرد ایدئولوژیهای سیاسی به مقوله انسانشناسی»، جستارهای سیاسی معاصر، شماره 3، (1390).
- اشراقی، میرعماد، «لیبرالیسم انسان را به کجا رهنمون میکند؟»، روزنامه رسالت، مورخ 13/10/1390.
- برلین، آیزایا، «فلسفه آزادی»، ترجمه عزتالله فولادوند، بخارا، شماره 74، (1388).
- بشیریه، حسین، «تاریخ اندیشهها و جنبشهای سیاسی در قرن بیستم، اندیشههای لیبرال دموکراتیک»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شمارههای 96 و 95، (1374).
- پلامناتز، جان، «لیبرالیسم»، ترجمه خشایار دیهیمی، مجله ناقد، شماره 1، (1382).
- توانا، محمدعلی و هاشمی اصل، سیدعبدالله، «خوانش انتقادی نظریه عدالت در پرتو تفسیر متن ـ زمینهمحور»، فصلنامه سیاست دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 47، شماره 2، (1396).
- توحید فام، محمد، «بازاندیشی انتقادی نظریه فردگرایی لیبرال»، فصلنامه سیاست دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 17، (1390).
- حنایی کاشانی، محمد سعید، «مدینه احرار؛ درباره لیبرالیسم، استبداد شرقی، اسلام»، مجله کیان، شماره 48، (1378).
- رشادی، علیاکبر، «آزادی»، نامه الهیات، شماره 7، (1388).
- رضوانی، قربان علی، «بررسی نظریه و بنیادهای نظری مارکسیسم ساختاری لویی آلترسو»، معرفت فرهنگی و ا جتماعی، شماره 1، (1388).
- طاهایی، جواد، «آزادی؛ گریز از اسطورگی»، راهبرد، شماره 30، (1382).
- فاضلی، محسن و مشکات، محمد، «بررسی مفهوم آزادی از نگاه آیزایا برلین»، پژوهشهای علوم انسانی، دوره دهم، شماره 3، (1393).
- محمودی، سیدعلی، «فلسفه همآوای آزادی و برابری در نظریه عدالت جان رالز»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال دوازدهم، شماره دوم، (1396).
- محمودیان، محمد رفیع، «لیبرالیسم آرمانگرا»، بازتاب اندیشه، شماره 18، (1380).
- مسرت، آرش، «اتوپیای مارکس»، کتاب ماه علوم اجتماعی، شمارههای 92 و 93 خرداد و تیر، (1384).
- نورانی، نورالله و حمیدیه، بهزاد، «بازشناسی لیبرالیسم»، توسعه راهبرد، شماره 4، (1384).
- نوریزاده، اکرم و شاقول، یوسف، «ارزیابی تطبیقی دیدگاه ماکیل سندل و آلن هیورث درباره لیبرالیسم راولز»، نقد و نظر، شماره 1، سال نوزدهم، (1393).
- واعظی، احمد، «اسلام و لیبرالیسم»، علوم سیاسی، شماره 22، (1382).
- همایون مصباح، سیدحسن، «هویت متنوع لیبرالیسم (مکانیزم تنوعپذیری لیبرالیسم)»، پژوهشهای اجتماعی اسلامی، شماره 37، آذر و دی (1381).
References Books
Articles
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 197 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 68 |