تعداد نشریات | 56 |
تعداد شمارهها | 1,660 |
تعداد مقالات | 13,215 |
تعداد مشاهده مقاله | 25,435,997 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 16,425,679 |
سخن سر دبیر- مرتضی فرهادی | ||
دو فصلنامه دانش های بومی ایران | ||
سخن سردبیر، دوره 1، شماره 1، مرداد 1393، صفحه 1-19 اصل مقاله (228.1 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qjik.2014.417 | ||
نویسنده | ||
مرتضی فرهادی | ||
استاد مردم شناسی دانشگاه علامه طباطبائی | ||
چکیده | ||
سخن سردبیر راه تنهای مرا بنگر 1 مردم شناسان فرهنگ را "تجربه انبار گروه " و "گنجینه آفرینندگی های بشر " 2 نامیده اند. بخش مهم و کاربردی و در ایران ناشناخته مانده از این گنجینه دانش و فن آوری : سخت افزارها و نرم افزارهای مربوط به تولید کار و مسائل پیرامونی آن می باشد. از آن جا که تولید و کار امری جمعی و گروهی است و همیشه در پیوند با طبیعت و جامعه و فره نگ قرار می گیرد، پس این پیرامون ، هم شامل دانش های علوم مصراعی از یک سروده اسکیمویی و نام فصلی از کتاب تاریخ مردم شناسی در بیان احوال فرانز بواس - ه. ر. هیس، تاریخ مردم شناسی، ترجمه ابوالقاسم طاهری، تهران. ] (Franz Boas) . نک به: کلایه کلاکن – کروبر. تعریف ها و مفهوم فرهنگ، ترجمه داریوش آشوری، تهران، 1357 - 2 دو فصلنامه دانش های بومی ایران، شماره 1 بهار و تابستان 1393 دقیقه، علوم طبیعی ، فلسفه و علوم اجتماعی مربوط به آن همچون آب و هوا شناسی ، جانورشناسی و گیاه شناسی مرد می ، جغرافیا و بوم شناسی محلی ، کشاورزی و اقتصاد کشاورزی و فنون کاربردی شده در صنایع و پیشه ها و ریاضیات و ابزارهای اندازه گیری و دانش های فیزیکی و شیمیایی کاربردی و غالبا نانوشته بوده و دامنه آن به جامعه شناسی، روانشناسی و مدیریت بومزاد و مشارکت ها و تعاونی ها ی سنتی و صنایع و هنرها و تکنیک های بدن (متون بدن ) و غیره نیز کشیده می شود. ویژگی مشترک هم ه این موضوعات گوناگون ، کارآمدی و توان کاربردی بالای آنها در عمل و پاسخ سنجیده و کارآمد آنها در حل مساله و برآورد نیازهای آدمی در انطباق با تاریخ، جغرافیا و خرده فرهنگ در طی هزاران سال می باشد. دانش بو می که دانش محلی ، سنتی و یا قو می عامیانه و مرد می و بوم ز اد نیز نامیده شده است ؛ برای تعریف و طبقه بندی پدیده ها در محیط ها ی فیزیکی ، طبیعی و اجتماعی خاص به کار برده می شود و با دانشی که افراد جامعه از طریق مراکز رس می مانند دانشگاه ها و موسسات تحقیقات دولتی و خصوصی کسب می کنند، ممکن است ظاهراً تفاوت داشته باشد ، اما همه آنها در این ویژگی کلی که حاصل تجربه (مشاهده و آزمایش رس می و غیررسمی ) و به اشکال گوناگون تکرار شده و اثبات شده اند مشترک می باشند. دانش بومی ، دانش جمعی و تاریخی گروه های انسانی در ارتباط با زمینه های گوناگون هستی ، بویژه شیوه های تعریف نردبان نیازها ، در نسبت با نظام ارزشی و حل مسئله با راههای تجربه تاریخی است که منجر به راههای معیشتی و سبکِ زندگی آدمی گردیده است که از تعامل طولانی گروه با جغرافیا و محیط طبیعی و از طریق آزمون و خطا در خلال زمان شکل گرفته و عمدتاً شفاهی و نامکتوب و آمیخته با تکنیک های بدن (فنون بدن) و دانش ضمنی است. سخن سردبیر 3 دانش بو می بخشی از سرمایه ملی و "پتانسیل فرهنگی " 1 هر قوم است . تجربه نشان می دهد که دانش بو می نه تنها با دانش رس می تعارض و تناقضی ندارد بلکه برخی ویژگی های متفاوت عرَضی دانش بومی مانند آزمودگی و آبدیدگی در ازای زمان، آن را مکمل خوبی برای دانش رس می قرار می دهد. دانش بو می در دسترس ، آسان یاب ، ساده، کارآمد، ارزان، کل نگر، واقع نگر، شفاهی، پویا، تجربه گرا، زمان آزموده و بوم زاد و سازگار با محیط و طبیعت و زیست بوم تعریف می شود. این دانش به مسائل به صورت کلی و منظوم ه ای (سیستماتیک) نگاه کرده و پویا بوده و در طی زمان آبدیده شده است و چون در بطن محیط طبیعی و اجتماعی محلی تکامل یافته است با شرایط بومی و منطقه ای کاملاً سازگار می باشد. ویژگی های دانش بو می آن را دانشی سازگارتر نسبت به محیط و جامعه گراتر از دانش های کلاسیک و نوین م عرفی می کند که می توان آن را در خدمت توسعه پایدار قرار داد. با وجود همه زحمتی که جهانیان و از آن جمل ه ایرانیان برای کسب دانش بو می صرف کرده و با وجود همه ارزش های فراوانی که دارد، دانش بومی غالبا دانشی شفاهی است و بطور معمول و متداول در روش های جدید و علمی ثبت و ضبط نمی شود و در نهایت باید گفت ، دانش بو می در بیشتر کشورهای توسعه نیافته تحت تاثیر عوامل گوناگون و از آن جمله معیشت و اقتصاد های تک محصولی شده و سلطه همه جانبه استعماری و قومیت کشی (تهاجم فرهنگی) و مقیاسات اروپا محورانه و شرق شناسانه تعصب آمیز شرایط جدید و القائات "مکتب نوسازی " 2 غالباً نادیده گرفته شده و رو به نابودی رفته است. درباره پتانسیل فرهنگی نک به: مقدمه انسان شناسی یاریگری، تهران، 1388 ، نشر ثالث. - درباره نظریه نوسازی در توسعه نک به : مکاتب و نظریه های توسعه در منابع گوناگون، کارها و ترجمه های - دکتر مصطفی ازکیاء و دکتر پاپلی یزدی. و عجالتاً: | ||
کلیدواژهها | ||
تجربه بومیان؛ دانش بومی؛ مطالعه میدانی | ||
مراجع | ||
- فرهادی،مرتضی.(388) ، انسانشناسی یاریگری تهران: نشر ثالث - فرهادی، مرتضی. (1367)، "کبوتر خانههای ایران" ، ماهنامه سنبله، ش 7. - ناکانه، چیه. (1369)، جامعه ژاپنی، ترجمه: نسرین حکمی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. مقدمه مترجم - شایگان، داریوش. (1356)، آسیا در برابر غرب، تهران: مرکز ایرانی مطالعه فرهنگها. - اِزاووگل. (1366)، ژاپن کشور شماره 1، ترجمه: شهین دخت خوارزمی، علی اسدی، تهران: نشر فرهنگ. - کان، هرمان. (1358)، ژاپنف، ترجمه: سروش حبیبی، تهران: انتشارات خوارزمی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,614 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,330 |