تعداد نشریات | 55 |
تعداد شمارهها | 1,838 |
تعداد مقالات | 14,668 |
تعداد مشاهده مقاله | 31,770,242 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,750,706 |
تفاوت معناشناختی واژگان «اصطفی» و «اختار» در قرآن | ||
سراج منیر | ||
مقاله 3، دوره 7، شماره 22، فروردین 1395، صفحه 69-94 اصل مقاله (698.35 K) | ||
نوع مقاله: علمی- ترویجی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ajsm.2016.5419 | ||
نویسندگان | ||
سیده فاطمه شاه مرادی* ؛ کبری راستگو | ||
دانشکدة تربیت مدرّس قرآن کریم، مشهد | ||
چکیده | ||
ظاهر برخی از واژههای قرآن، نظریّة ترادف کلمات این کتاب آسمانی را در ذهن برخی صاحبنظران برجسته نموده، به طوری که عدّهای، چه ضمن بیان معنای لغوی و چه بیان تفسیر این واژهها، مترادف بودن اینگونه کلمات را برگزیدهاند، حال آنکه بررسی معناشناسانه و توجّه به سیاقِ طرح این واژهها، تفاوتها و ظرافتهای ممیّزانة آن را تبیین مینماید، واژههای «اصطفی» و «اختار» از این قبیل هستند. واژة «اصطفی» در قرآن کریم دلالت به برگزیدگى دارد و این برگزیدگی مخصوص پیامبران و انسانهای نیکو و کسانی است که با مجاهدت، خود را برای خدا خالص کردهاند و با دوری از گناه، ایمان و انجام عمل صالح صاحب درجات عالی شدهاند و شایستگی برگزیدگی از سوی خداوند متعال را پیدا کردهاند، امّا لفظ «اختار» در مواردی به کار رفته که مطلق انسان مورد نظر بوده است و یا در جایی که بین دو چیز مقایسهای روی داده، سپس موردی با توجّه به فضیلتی انتخاب شده است. بنابراین، کاربرد این کلمات در سیاقهای مختلف معنایی، غیر از معنای آنها در سیاق دیگری را میرساند و این مهم، اهمیّت توجّه بیش از پیش به سیاق آیات برای یافتن معنای لغوی را روشن و تبیین میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
اصطفی؛ اختار؛ ترادف؛ معناشناسی؛ تغییر معنایی؛ سیاق | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. آلوسى، سیّد محمود. (1415ق.). روحالمعانى فى تفسیر القرآن العظیم. ج 5. بیروت: دارالکتب العلمیّة. ابنبابویه، محمّدبن على. (1413ق.). من لا یحضره الفقیه. ج 4. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرّسین حوزة علمیّه قم. ابنسیّده، علىّبن اسماعیل. (بیتا). المحکم و المحیط الأعظم. تحقیق و تصحیح عبدالحمید هنداوى. چ 1. بیروت: دار الکتب العلمیّة. ابنعاشور محمّدبن طاهر. (بیتا). التّحریر و التّنویر. ج 8. بیجا: بینا. ابنفارس، احمد. (بیتا). معجم مقاییس اللّغة. ج 3. قم: مکتب الأعلام الإسلامی. ابنمنظور، محمّدبن مکرّم. (بیتا). لسانالعرب. ج 2. چ 3. بیروت: دار صادر. ابوالفتوح رازى، حسینبن علی. (1408ق.). روضالجنان و روحالجنان فى تفسیرالقرآن. ج 4. مشهد: بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوی. ابوحیّان اندلسى، محمّدبن یوسف. (1420ق.). البحرالمحیط. ج 2. بیروت: دارالفکر. انیس، ابراهیم. (1976م.). دلالۀالألفاظ. چ 3. قاهره: مکتبۀ الأبخلو المصریّة. بستانى، فؤاد افرام. (1375). فرهنگ ابجدی. تهران: اسلامی. بنتالشّاطی، عایشه. (1376). اعجاز بیانی قرآن. ترجمة حسین صابری. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. پالمر، فرانک. (1387). نگاهی تازه به معناشناسی. ترجمة کوروش صفوی. تهران: نشر مرکز. پرچم، اعظم و نصرالله شاملی. (1389). «تداخل معنایی واژگان مترادف در ادبیّات جاهلی و واژگان قرآن». علوم قرآن و حدیث. ش 84. صص 31ـ 58. ترجمة تفسیر جوامع الجامع. (1377). ج 4. مشهد: بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوی. حجازی، محمّد محمود. (1413ق.). التّفسیر الواضح. ج 3. بیروت: دار الجیل الجدید. حسینى شاهعبدالعظیمى، حسینبن احمد. (1362). تفسیر اثنا عشری. ج 10. تهران: انتشارات میقات. حسینى همدانى، سیّد محمّدحسین. (1404ق.). انوار درخشان. ج 7. تهران: کتابفروشى لطفی. حمیرى، نشوانبن سعید. (بیتا). شمسالعلوم. تحقیق و تصحیح مطهّربن على اریانى و یوسف محمّد عبدالله. چ 1. دمشق: دار الفکر. دخیل، علىّبن محمّد. (1422ق.). الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز. بیروت: دارالتّعارف للمطبوعات. راغب اصفهانى، حسینبن محمّد. (بیتا). مفردات ألفاظ القرآن. ج 1. چ 1. بیروت: دارالقلم. زبیدی، محمّدمرتضی. (بیتا). تاجالعروس مِن جواهرالقاموس. ج 6. بیروت: المکتبة الحیاۀ. سبزوارى نجفى، محمّدبن حبیبالله. (1406ق.). الجدید فى تفسیر القرآن المجید. ج 2. بیروت: دارالتّعارف للمطبوعات. سیّدی، سیّدحسین. (1390). تغییر معنایی در قرآن. چ 1. مشهد: اعلمی. شیبانى، محمّدبن حسن. (1413ق.). نهجالبیان عن کشف معانى القرآن. ج 2. تهران: بنیاد دایرةالمعارف اسلام. صینى، محمود اسماعیل. (بیتا). المکنز العربی المعاصر. چ 1. بیروت: مکتبة لبنان ناشرون. طباطبائى، سیّد محمّدحسین. (1417ق.). المیزان فى تفسیر القرآن. ترجمة سیّد محمّدباقر موسوی همدانی. چ 5. قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعة مدرّسین حوزة علمیّه قم. طبرسى، فضلبن حسن. (1372). مجمعالبیان فى تفسیر القرآن. چ 3. تهران: انتشارات ناصرخسرو. طبرى، محمّدبن جریر. (1422ق.). جامعالبیان فى تفسیر القرآن. ج 3. بیروت: دار المعرفة. طریحى، فخرالدّینبن محمّد. (1375). مجمعالبحرین. ج 3. تحقیق و تصحیح احمد حسینى اشکورى. چ 3. تهران: مرتضوی. طوسی، محمّدبن حسن. (1409ق.). التّبیان فی تفسیر القرآن. بیجا: دفتر تبلیغات اسلامی. طیّب، سیّدعبدالحسین. (1378). اطیبالبیان فی تفسیر القرآن. ج 5. تهران: انتشارات اسلامی. عروسى الحویزى، عبدعلىبن جمعة. (1415ق.). نور الثّقلین. ج 5. تحقیق و تصحیح هاشم رسولى محلاّتى، قم: اسماعیلیان. فخر رازى، ابوعبدالله. (1420ق.). مفاتیحالغیب. چ 3. بیروت: دار احیاء التّراث العربى. فراستخواه، مقصود. (1376). زبان قرآن. چ 1. تهران: ناشر علمى وفرهنگى. فضلالله، سیّد محمّدحسین. (1419ق.). تفسیر مِن وحی القرآن. ج 17. بیروت: دار الملاک للطّباعة و النّشر. فیض کاشانى، محمّد . (1418ق.). الأصفى فى تفسیرالقرآن. ج 1. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی. قرائتى، محسن. (1383). تفسیر نور. چ 11. تهران: مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن. قرشی، سیّد علیاکبر. (1377). تفسیر أحسن الحدیث. ج 2. تهران: بنیاد بعث. قرطبى، محمّدبن احمد. (1364). الجامع لأحکام القرآن. ج 16. تهران: انتشارات ناصر خسرو. کاشانى، ملاّ فتحالله. (1336). منهج الصّادقین. ج 7، تهران: کتابفروشى محمّدحسن علمی. کلینی، محمّدبن یعقوب. (1407ق.). الکافی. ج 1. تحقیق و تصحیح علیاکبر غفّارى و محمّد آخوندى. تهران: بینا. لاینز، جان. (1383). معناشناسی زبانشناختی. ترجمة حسین واله. چ 1. تهران: گام نو. مجلسى، محمّدباقر. (بیتا). بحار الأنوار، الجامعة لِدُرَر أخبار الأئمّة الأطهار. تهران: اسلامیّه. محلّى، جلالالدّین و جلالالدّین سیوطى. (1416ق.). تفسیر الجلالین. بیروت: مؤسّسة النّور للمطبوعات. مدرّسى، سیّد محمّدتقی. (1419ق.). مِن هدی القرآن. ج 11. تهران: دار محبّىالحسین. مدنى، علىخان بن احمد. (1384). الطراز الأوّل. ج 3. چ 1. مشهد: مؤسّسة آلالبیت(ع) لاحیاء التّراث. مراغى، احمدبن مصطفی. (بیتا). تفسیر المراغى. ج 3. بیروت: دار احیاء التّراث العربی. مصطفوی، حسن. (بیتا). التّحقیق فى کلمات القرآن الکریم. ج 7. چ 3. بیروت: دار الکتب العلمیّة ـ مرکز نشر آثار علاّمه مصطفوی. مصطفوی، حسن. (1380). تفسیر روشن. ج 4. تهران: مرکز نشر کتاب. مظفر، محمّدرضا. (1373). اصولالفقه. قم: مکتب الأعلام الإسلامی. مغنیه، محمّدجواد. (1424ق.). الکاشف. ج 6. تهران: دار الکتب الإسلامی. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1374). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیّه. میرزاخسروانى، علیرضا. (1390ق.). تفسیر خسروی. ج 1. تهران: انتشارات اسلامیّه. نجفی خمینی، محمّدجواد. (1398ق.). تفسیر آسان. ج 2. تهران: انتشارات اسلامیّه. هلالى، سلیمبن قیس. (1405ق.). کتاب سلیم. ج 1. تحقیق و تصحیح محمّد انصارى زنجانى خوئینى. قم: الهادی. هویدى بغدادى، محمّد. (بیتا). التّفسیر المعین للواعظین و المتّعظین. قم: انتشارات ذوىالقربی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,113 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,092 |