| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,040 |
| تعداد مقالات | 16,469 |
| تعداد مشاهده مقاله | 43,652,888 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 24,822,546 |
بررسی معناشناختی مفهوم مشیت از دیدگاه قرآن کریم: تدوین چارچوب مفهومی برای فرایند عمل مشاوره | ||
| فرهنگ مشاوره و روان درمانی | ||
| مقاله 1، دوره 8، شماره 32، دی 1396، صفحه 1-16 اصل مقاله (277.79 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qccpc.2018.24568.1591 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین اسکندری1؛ بتول سبزعلی سنجانی* 2؛ علیرضا دل افکار3؛ مهین شریفی4 | ||
| 1دانشیار گروه روان شناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| 2کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث | ||
| 3دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور تهران | ||
| 4استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور تهران | ||
| چکیده | ||
| هدف این پژوهش مطالعه معنا شناختی واژه مشیت به عنوان یکی از اساسی ترین واژه های کلیدی قرآن کریم می باشد. مطالعه معناشناختی واژه مشیت به ما کمک می کند تا به نقش و جایگاه این مفهوم در ترسیم شبکه معنایی کلمات قرآن کریم دست پیدا کنیم. موضوع. این مفهوم به ما کمک می کند تا از آن به عنوان یکی از ساختارهایی بهره گیریم که می تواند به منزله راهنما در شکل دهی به فعالیت های ما نقش آفرینی کند. هر فعالیتی از این منظر از دریچه مشیت می تواند نگریسته شود و در شکل دهی به یک شیء منجر شود. فرایند مشاوره و عملی که در این فرایند ساخته و پرداخته می شود، موضوع بررسی حاضر قرار گرفته است. روش. این بررسی نحوه ای از مطالعه معناشناسانه زبان است که ماهیت و ساختار معنای زبانی را آشکار می سازد؛ در این چشم انداز، هر قوم و ملت و دینی حرف های اساسی و جهان بینی خود را بر بنیاد کلمات کلیدی خویش استوار می کند. در همین راستا، معناشناسی قرآنی به کشف جهان بینی قرآن و نحوه نگرش قرآن به جهان هستی و موجودات و مخلوقات عالم کمک می رساند یافته ها. بررسی معناشناختی مشیت نشان داده است که این واژه به عنوان یکی محوری ترین واژه های قرآنی در ترسیم جهان بینی قرآن، بیش از بیان یک خواست و تمایل ساده در ایجاد چیزی، آن را به عنوان برنامه ای کلان در خلقت در نظر گرفته شده است؛ در این چشم انداز مشیت برنامه کلان و قانون اساسی در آفرینش است که جهان و اشیاء عالم را ، از مرحله خواستن و طراحی تا مرتبه ساختن و تحقق بیرونی، مرحله به مرحله(از مرحله مشیت تا مرحله اجل) شکل داده و محقق کرده است. بحث. مشیت یکی از مهمترین مقولاتی که در ترسیم چگونگی خلق جهان و مخلوقات عالم به کار رفته، به دو صورت فعلی (شاء) و اسمی( شیء) و در یک معنا به کار رفته اند. به لحاظ مفهومی مشیت به خواست و تمایلی اشاره می کند که خلق جهان را هدف خویش قرار داده است؛ این خواست به لحاظ مصداقی، شیء نامیده می شود. در این چارچوب شیء عبارت است از هرچیزی(موضوع، رابطه و حکم و یا عملی) که مشیت در آن اعمال شده و تحقق یافته است. این مفهوم این قابلیت را دارد تا در هر برنامه عمل و از جمله در فرایند عمل مشاوره به کار بسته شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مشیت؛ شیء؛ رب؛ اراده؛ رابطه همزمانی زبان؛ پیوند های همنشینی وجانشینی؛ فرایند عمل مشاوره | ||
| مراجع | ||
|
ابـن فارس، احمد (1410 ق). مقاییس اللغـه. بیروت: دار الجـیل. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر. آلوسی، شهاب‌الدین (1415 ق). روح المـعانی فی تفسیر القرآن العـظیم و السـبع المثانی. بیروت: دار الکتب العلمیه. امامی، محمد (1380). بازکاوی هدایت و ضلالت در قرآن. مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی. انیس، ابراهیم و دیگران (1367). المعجم الوسیط. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. ایزوتسو، توشیهیکو (1394). مفاهیم اخلاقی- دینی در قرآن مجید. ترجمه فریدون بدره‌ای. تهران: نشر و پژوهش فروزان روز. ایزوتسو، توشیهیکو (1360). خدا و انـسان در قـرآن. ترجمه احمد آرام. تهران: شرکت سهامی انتشار. ایزوتسو، توشیهیکو (1378). مفاهیم اخلاقی دینی در قـرآن مـجید. ترجمه فریدون بدرّه‌ای. تهران: نشر و پژوهش فروزان روز. ایزوتسو، توشیهیکو (1387). مفهوم ایمان در کلام اسلامی. ترجمه زهرا پور سینا. تهران: سروش. بهبودی، محمدباقر (1380). معارف قرآنی. تهران: سرا. پاکتچی، احمد (1385). معنای لاشئ در انتقال از فلسفه یونانی به فلسفه اسلامی. شناخت، 49، 109-126. پاکتچی، احمد (1387). آشنایی با مکاتب معناشناسی معاصر. نامه پژوهش فرهنگی، 13، 89-120. پاکتچی، احمد (1387). مطالعه معنا در سنت اسلامی. نامه پژوهش فرهنگی، 13، 121-156. پالمر، فرانک، ر (1385). نگاهی تازه به معنی‌شناسی. ترجمه کورش صفوی. تهران: ماد. خاتمی، محمود (1384). جهان در اندیشه هیدگر. تهران: موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر. راغب اصفهانی، حسین بن محمّد (1422 ق). المفردات فی غریب القرآن. بیروت: دار المعرفه. روبینز، رابرت هنری (1370). تاریخ مـختصر زبـان‌شناسی. ترجمه علی‌محمد حق‌شناس. تهران: مرکز. سعیدی روشن، محمدباقر (1385). تحلیل زبان قرآن و روش‌شناسی فهم آن. قم: موسسه پژوهشی حوزه و دانشگاه. سیبیاک، تامس آلبرت (1391). نشانه‌ها: درآمدی بر نشانه‌شناسی. ترجمه محسن نوبخت. تهران: نشر علمی. شریعتی، غلام محمد؛ سعیدی روشن، محمدباقر (1393). رابطه معناشناسی زبانی و تفسیر قرآن به قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبائی. قرآن شناخت، 7(14)، 5-24. شکرانی، رضا؛ مطیع، مهدی؛ صادق زادگان، هدی (1390). بررسی روش گفتمان کاوی و چگونگی کاربست آن در مطالعات قرآنی. عیار پژوهش در علوم انسانی، 3(5)، 93-122. صفوی، کورش (1385). آشنایی با معنی‌شناسی. تهران: پژواک کیوان. صفوی، کورش (1390). درآمدی بر معنی‌شناسی. تهران: سوره مهر. طباطبائی، محمدحسین (1374). تفسیر المیزان. ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. طبرسی، فضل بن حسن (1360). مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن. ترجمه رضا ستوده. تهران: انتشارات فراهانی. عبدالباقی، محمدفواد (1364 ق). معجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم. قاهره: دارالکتب المصریه. مختار عمر، احمد (1385). معناشناسی. ترجمه سید حـسین سـیدی. مـشهد: دانشگاه فردوسی. مصطفوی، حسن (1360). التحقیق فی کلمات القرآن. تهران: بنگاه تـرجمه و نـشر کتاب. مطیع، مهدی؛ پاکتچی، احمد؛ نامور مطلق (1388). درآمدی بر استفاده از روش‌های «معناشناسی» در مطالعات قرآنی. پژوهش دینی، 18، 105-132. مطیع، مهدی؛ حسینی، اعظم السادات (1391). تبیین معناشناختی آثار قول از دیدگاه قرآن کریم. مطالعات قرآن و حدیث، 10، 35-76. هایدگر، مارتین (1381). شعر، زبان و اندیشه رهایی. ترجمه عباس منوچهری. تهران: مولی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,202 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,116 |
||